Сүз чыгар шагыйрьләрдән хикмәт берлән… / Мудры слова поэтов…. Акмулла

булып – югары һәм түбән катлаудан кат-кат булып.

      5

      Мәгани җәваһирен – мәгънә гыйлеме җәүһәрләрен.

      6

      Хакаикъ – хакыйкать гыйлеме.

      7

      Гаувас булып – чумып йөзүче.

      8

      Мөзмәрда – илаһият гыйлеме, изге гыйлемнәрдә.

      9

      Сабикълардан – элгәреләрдән, элеккеге галимнәрдән.

      10

      Гасрәт – хата.

      11

      Хәмдулиллаһ – Аллага шөкер.

      12

      Диярда – өлкәдә.

      13

      Мәрҗани Шиһабетдин – Шиһабетдин Мәрҗани (1818–1889), илаһият галиме, тарихчы, мәгърифәтче.

      14

      Фанусны – утны, маякны.

      15

      Йәнбугус-сәламәттән – сәламәтлек чыганагыннан.

      16

      Әнһарул-хакаикъны – хакыйкать елгаларын.

      17

      Кузгар – кузгатыр.

      18

      Фирасәтле – курку белмәс, батыр-кыю.

      19

      Мөһәндисләр – инженерлар, һөнәр осталары.

      20

      Болагы – кайнап чыккан чишмәсе.

      21

      Чуллаганнар – иелгәннәр (су эчәргә).

      22

      Дөррәсеннән – энҗеләреннән, энҗедәй саф тамчыларыннан.

      23

      Канча – никадәр.

      24

      Дөррәсеннән канча бала сөткә туеп… – Мөхәммәд пәйгамбәргә Мигъраҗда энҗе кадәр тамчы сөт каптыралар. Бу тамчы гыйлем булып чыга. Шагыйрь әлеге шигъри юлларда менә шуңа ишарә ясый һәм сөт дигәнендә гыйлемгә киная итә.

      25

      Тәхкыйкларын – хакыйкатьне ачыклап бирүләрен.

      26

      Голямага – галимнәргә.

      27

      Сәрдар – юлбашчы, юл күрсәтүче.

      28

      Ту – байрак.

      29

      Мөбариз – көрәш, бәхәс.

      30

      Аңынаусыз – аңламыйча, аңсыз килеш.

      31

      Анау-монау – аңгы-миңге.

      32

      Чубалгандай – чуалучы.

      33

      Палваннардан – пәһлеваннардан, батырлардан.

      34

      Йыйгылып – җыелып.

      35

      Фазыйл галләмә – мәртәбәле галим.

      36

      Узган таптан – борынгы табигыйннар (ягъни сәхабәләргә иярүчеләр) мисалыннан.

      37

      Хаззы – өлеше.

      38

      Дәрәҗәи иҗтиһаддан – дин һәм хокук фәннәре буенча катлаулы мәсьәләләрне хәл итә алу дәрәҗәсеннән; дин галиме булу мәртәбәсеннән.

      39

      Әгъдасена – дошманнарына.

      40

      Мөҗәһидмез – сугышучыбыз.

      41

      Дәкаикъта – фәндә нигезле тикшерүдә.

      42

      Әһле гасыр – тарихчылар.

      43

      Гадил