Sêgoed met slaankrag. George Claassen

      uit ’n vuur deskundig gestook

      maar steeds vir daar doer bestem.

      WILMA STOCKENSTRÖM,

      digter, prosaïs en akteur, “Uitnodiging”, Hierdie mens, 2013

      Welkom, vreemdeling vergetelheid. Skroom

      nie om jou donker vakuum om my uit

      te brei, vergroting van die duister agter

      my ooglede.

      WILMA STOCKENSTRÖM,

      “Welkom, vreemdeling vergetelheid”, Spieël van water, 1973

      Eendag sal ek, weet ek, die dood

      met laggende skedel trotseer.

      WILMA STOCKENSTRÖM,

      “Die skedel lag al huil die gesig”, Van vergetelheid en van glans, 1976

      Ek sê mos die skedel lag

      al huil en huil die gesig.

      WILMA STOCKENSTRÖM, ibid.

      Daar bestaan tans genoeg getuienis dat die menslike siel, as kandidaat vir die hiernamaals, nie bestaan nie . . . Deur op ’n ewige lewe ná die dood te fokus word ons aardse bestaan tot ’n soort wagkamer vir die dood gereduseer. Die mite dat mense siele besit wat ná die dood met die ewige lewe ‘beloon’ word, negeer eintlik die betekenisvolle bestaan wat op Aarde gelei kan word. As jy leef, het die dood geen betekenis nie en wanneer jy sterf, maak dit in elk geval nie meer saak nie. Om te beweer dat ’n mens ‘die tydelike met die ewige verwissel’ is uit pas met die werklikheid. Die ‘tydelike’ is al wat ons beskore is en ons enigste ‘beloning’ is om vlietend deel van die kosmos te wees en die kans gegun te word om ’n morele en etiese lewe te lei. Dit is selfs moontlik om langs hierdie weg ’n spirituele bestaan te voer.

      JURIE VAN DEN HEEVER, paleontoloog, God? Gesprekke oor die oorsprong en uiteinde van alles, George Claassen en Frits Gaum (reds.), 2012

      Daar is geen dood.

      Ons wat van lae strand dit sien, en speur

      hoe dat hul vaart die afstand steeds vergroot –

      ons kan nie sien wat anderkant gebeur,

      en daarom noem ons die verdwyning: dood.

      TOTIUS (J.D. DU TOIT), digter, teoloog,

      psalmberymer, “Daar Is Geen Dood”, Passieblomme, 1934

      Om dood te wees is nie vir my ’n realiteit terwyl ek lewe nie en die lewe is geen realiteit meer vir die wat dood is nie. Daarom, om die dood te vrees is volgens my om niks te vrees.

      ABEL PIENAAR, filosoof en skrywer, God?, Claassen en Gaum, 2012

      Dit beteken nie altyd veel om ’n man van belang te wees nie. Die belangrikste persoon op ’n begrafnis is ’n dooie man.

      C.J. LANGENHOVEN, skrywer en politikus, Ons weg deur die wêreld, 1913

      Om dood te gaan is geen kuns nie: die slegste kry dit reg. Om te lewe is ’n kuns: die beste kry dit nie goed reg nie.

      C.J. LANGENHOVEN, ibid.

      Ons is almal op sterwe na dood.

      C.J. LANGENHOVEN, ibid.

      Sal die leser wat by hierdie plekke kom, as die skrywer in die graf is, onthou dat daar vir hom ook ’n jaar sal kom waarvan hy nie die Oujaarsdag sal sien nie.

      C.J. LANGENHOVEN, ibid.

      As ek die begeerte mog waag, sou ek dit graag so wil hê dat die engel wat my kom haal huis toe, my daar bring met die verslag: ‘Ek het hom by sy werk gekry’.

      C.J. LANGENHOVEN, ibid.

      Al is jy, Dood, ook met ons. Ja, vir my

      Is elke kind se eerste lewenskreet

      ’n Groter wonder as sy laaste snik.

      C. LOUIS LEIPOLDT,

      digter, medikus, joernalis en koskenner, “Dood”, Uit drie wêrelddele, 1923

      Net pagters ons

      van stof en dons

      om oor te voer

      aan Skoppensboer.

      EUGÈNE N. MARAIS,

      digter, skrywer, joernalis en wetenskaplike, “Skoppensboer”, Gedigte, 1925

      . . . oor alles hou die wurm wag

      en stof en as is al wat bly:

      Want swart en droef,

      die hoogste troef

      oor ál wat roer,

      is Skoppensboer.

      EUGÈNE N. MARAIS, ibid.

      Gewis is alles net ’n grap!

      Ons speel in die komedie mee

      geblinddoek met ’n lamfer-lap

      wat selfs die son ’n skadu gee.

      EUGÈNE N. MARAIS, ibid.

      die eindelike rus as sag

      die kersvlam groei en krimp en groei

      en plotseling wegsink dat die nag

      soos watermure oor my vloei.

      ELISABETH EYBERS, digter, “Portret”, Die vrou en ander verse, 1945

      Die eensames voel nooit alleen

      in die wit broederskap van been,

      hier