Харах баайыыта. Венера Петрова

араас өҥүнэн арылыйа түһэрэ. Туолук сүрэҕин нөҥүө кыыс бэйэтигэр саҥаттан саҥаны арыйыах курдуга. Ситинник уйан, ситинник сэмэй хайаан уһуой… Килбик кэрэни суох оҥорор туох уустуктаах үһү. Кими буруйдаан быыһаныахха?

      – Эн дуо? Эн, эн, эн!!! – Туолугу тула өттүттэн ыххайан бардылар.

      – Буруйдаахпын, мин бэйэбинэн… Эйигин…

      Баарыҥҥы сарсыарданы аһаран, сарсыҥҥыга быһалаабыт буоллун. Халдьаайы Биэрэтин аанньал оҥостор ааттаах туох кыһалҕаттан халдьаайылары утары бардаҕай. Биэрэ туһугар бэйэтин да харыстыа суохтуу сананар эрээри. Саныы турар, саныы турар. Барытыгар кини. Кини эрэ. Бу Таалаҕа, хонтуораҕа, хос иһигэр, хаадьаҥалаабыт олоппоско олорооччу кини хаҕа эрэ. Хаҕы баҕас хайаатыннар даҕаны.

      Нөҥүө күнүгэр таалалар турар кэмнэригэр турдулар. Олох салҕаныахтаах. Санааларын биир аалар – биллибэт биир. Экиспэртиисэ, эбириэс, силиэстийэ диэн тыа сиригэр олуонатык иһиллэр тылларга биир күнүнэн үөрэннилэр. Оттон уон бииристэр үөрэхтэрин дьыла саҕаланна. Барыны быһаарар, инникигэ олук уурар бүтэһик сыллара.

      – Испиирэни билэҕин дии, били…

      – Аа, билэн.

      – Кини һаайката бэспэрэдиэллээбит үһү дии, ХатыӨнаахха.

      – Үрүйэлээх уолун дьаабылаан өлөрбүттэр.

      – Буолуо, буолуо. Онтуҥ дьиҥнээх отморозок.

      Үстүүннээх Уйбаан сытан эрэ дойдуларыгар буолбут быһылааны ыас гыналлар. Куосталара кыттыспат.

      – Дыа, Куоста!

      – Насралла!

      – Аа? – киһилэрэ атын ааттаннаҕа дуу, дьэ саҥа аллайар.

      – Аа… – Куосталарын бантааһыйа иһиттэн кыайан оруо суохтар.

      Онно арай биһиги өтөн киирэрбит дуу. Ээ, кэбис, амырыыны айан таһаарбыт диэн бэйэҕит айдаарыаххыт. Ол кэриэтин дьиҥ олоҕу батыһыаҕыҥ. Күннэтэ буолары тиспиппин баалаабат, ону баҕас мэлдьэспэт инигит…

      Олохпут бакаа ортотунан. Уолаттар ыастыйалара эрэ мантан көстүбэт олоҕу хатылыыр.

      – Аҕыйах хонук иһигэр хас да киһини мачыы гыммыттар.

      – Бээ, ол Испиирэ, тохсус дуу, хаһыс дуу эрэ буолуохтаах этэ дии.

      – Арааһа онус буолуо. Быһайын кинилэр миигин куруустаабыттара.

      – Ээ, онтуларыҥ киһи аахсыбат дьоно.

      – Уоттар! Шииттэр өс хоһооннорун билэҕит дуо? – Куосталара букатын атын тиэмэҕэ көһөөрү гынна.

      – Аа?! Бу да киһи.

      – Бырахтараары гыммыт… – Үстүүн күлэн сыһыгырыыр.

      – Ээ чэ. Эһиэхэ өйдөтөн да диэн. Эһиги билэргит эрэ Халдьаайы да Хатыҥнаах, – киһилэрэ өһүргэниэхчэ.

      – Өссө мамбыаттар диэриий, – Уйбаан аны өһүргэнээри хаайар.

      – Эһиги глобально толкуйдааҥ ээ!

      – Босуол! Соторутааҕыта бэйэҥ тылыҥ баһа мустуу да истириэлкэ этэ дии, – Үстүүнүҥ аахсан баран төннөөччү.

      – Ханнык эрэ кыра ыстыычыкалар, иҥэ-бата сатаан охсуһуулар, солуута суох солоһуулар туохха наадаларый? Мэнээк, таах сибиэ буоллаҕа, – Куоста Куостанан буолан барар.

      – Улахан кыраттан саҕаланар. Оннооҕор өрөбөлүүссүйэлэр… – кинилэр улаханнара Уйбаан