Onrus op Oshakati. Ena Murray

is ’n ligte frons tussen haar wenkbroue terwyl sy aan die aand se vreemde gebeure dink. Garth Jackson se optrede is baie vreemd. Sy kan nie aanvaar dat die antagonisme tussen hom en dokter Hoffmann die enigste rede is dat hy so summier geweier het om die beseerde Ovambo in die hospitaal te laat behandel nie. Dis tog nie dokter Hoffmann se hospitaal nie. Daar móét ’n dieperliggende rede agter sy houding skuil.

      Sy kwel haar ook oor die beseerde Ovambo. Noudat sy met meer nugterheid aan sy beserings kan terugdink, is sy daarvan oortuig dit was nie ’n buffel wat daardie vreeslike wonde en verminking veroorsaak het nie. Sy weet niks van wilde diere af nie, maar Garth Jackson se verduideliking klink nie meer vir haar aanvaarbaar nie. Is dít miskien waarom hy gewag het tot dokter Hoffmann met sy suster verdwyn voordat hy die Ovambo na die hospitaal gebring het, wetende dat sy makliker om die bos gelei sou kan word as die superintendent? Is dít ook die rede dat hy nie eens wou toelaat dat een van die susters haar help nie, geweier het dat die pasiënt na die ongevalle-afdeling geneem word? En sy herhaaldelike versoek, eintlik bevel, dat dokter Hoffmann niks van vanaand moet weet nie, wek haar agterdog verder.

      Sy sug en staan op. Wat die werklike storie ook al is, dit kan haar nie raak nie, troos sy haarself, min wetend dat sy haar reeds in ’n web van intrige en lewensgevaar laat intrek het die oomblik toe sy ingewillig het om die beseerde Ovambo te behandel. Sy weet nie dat sy reeds binne ’n paar uur ná haar aankoms op Oshakati ’n belangrike skakel in ’n ketting geword het nie – in die nabye toekoms ’n byna onontbeerlike skakel.

      Nadat sy van die nagsusters van die verskillende afdelings verneem het dat alles onder beheer is, gaan sy na haar woonstel en trek uit. Sy is die hele nag op diens, maar dis nie nodig dat sy heelnag regop moet sit nie. Indien iemand haar nodig kry, sal sy ontbied word. Haar kop raak skaars kussing of sy is weg in droomland, vir die eerste keer in maande in ’n nagmerrielose slaap versink.

      Die nag lê wyd en uitgestrek en stil toe die Land Rover met die stofpad aankom. Dis eers toe die voertuig verby is en in die rigting verdwyn waar Oshakati se liggies in die verte blink dat hy die bakkie aanskakel, agter die bultjie uitstoot en die wiele weer in die pad swaai. Daar speel ’n glimlag om Garth Jackson se lippe. Wat ’n genade dat Hoffmann se nuwe assistente juis vandag op Oshakati aangekom het. Dis ’n nog groter genade dat die assistente ’n jong meisie is met ’n sagte hart en ’n groot bewustheid van die Hippokratiese eed wat sy afgelê het, en ’n derde genade dat sy hierdie wêreld en sy omstandighede nie ken en van buffels niks af weet nie. Louw Hoffmann dink sy gaan nie vir hom van veel waarde wees op Oshakati nie, maar daar is beslis ander mense hier wat die nuwe, jong dokter Linda Maartens van onskatbare waarde gaan vind – reeds gevind het.

      3

      Linda word daardie nag net drie keer in haar slaap gesteur – ’n besonder stil nag vir Oshakati, volgens een van die nagsusters. Sy voel ’n ander mens toe sy die volgende oggend die kantoor binnestap. Hoe laat haar hoof van sy blonde godin af tuis gekom het, weet sy nie. Hy lyk in elk geval ook fris en uitgerus, gereed vir die dagtaak.

      Dis ’n vol dagtaak. Eerste op die lys is vyf operasies. Maar voordat hulle hulle na die operasiesaal begeef, word die saalrondes afgehandel.

      Soos die vorige dag voel Linda ’n onwillekeurige bewondering vir haar nuwe hoof terwyl hulle van bed tot bed beweeg. Hy ken elkeen, weet presies wat sy ongesteldheid en vordering is, watter behandeling tot dusver toegepas is en twyfel vir geen oomblik aan die verdere behandeling nie.

      Maar benewens die feit dat hy meester van sy vak is, leer sy ook nog ’n ander faset van hierdie man ken. Hy is meer as net ’n dokter vir hierdie mense. Hoewel ’n druk program op hom wag, luister hy geduldig en belangstellend na wat sy pasiënte hom te vertel het oor dinge wat niks met hul siektetoestand te doen het nie. Hy gee raad waar daar raad gevra word oor huislike probleme, luister simpatiek as daar van die een of ander skade of sterfgeval in die familie vertel word. Dis ’n ander mens wat Linda só leer ken – warm, menslik, heeltemal die teenoorgestelde van die man met wie sy tot dusver te doen gekry het.

      Toe hulle terugkom in die kantoor, besef sy terdeë dat daardie deel van sy persoonlikheid vir ander mense gereserveer is – die pasiënte en ’n sekere blondine – en dat sý met die ander kant te doen sal kry.

      Ook nou, terwyl hulle vlugtig die operasiekaart deurkyk, is daar ’n frons tussen sy wenkbroue toe hy na haar opkyk. Blykbaar is daar maar net iets in haar gesig waarvan hy nie hou nie, dink sy met wrange humor. Sy sal maar aan daardie frons tussen sy oë gewoond moet raak sodra sy skerp blik op sy assistente val. Hoe gouer sy leer om dit nie ter harte te neem nie, hoe beter.

      “Weet jy iets van narkose af?” is sy kortaf vraag, en Linda voel hoe sy onwillekeurig verstyf. Die manier waarop hy die vraag stel, laat dit klink asof hy wonder of sy ooit weet wat vir ’n ding narkose is! Werklik, die man . . . Dan bedwing sy haar humeur en kyk ewe koel terug. Dr. Hoffmann doen blykbaar sy uiterste bes om die lewe vir haar op Oshakati so onsmaaklik te maak dat sy die aftog moet blaas.

      Wel, laat hom maar probeer. Hoekom hy van haar ontslae wil raak, sal net hy alleen weet. Hy behoort die Vader te dank dat hy eindelik iemand gekry het om te help, al is dit ’n veragtelike vroumens, maar blykbaar verkies hy om alleen en sonder hulp aan te sukkel eerder as om haar as assistente te hê. Wat sy gesondig het, weet sy nie, maar hy gaan nie so maklik van haar ontslae raak nie.

      Haar antwoord is bedees en onderdanig toe sy laat hoor: “Nie veel nie. Ek weet net dis iets wat ’n mens vir ’n pasiënt gee voordat jy aan hom begin opereer.”

      Natuurlik verdiep die frons en sy sien die spikkels in sy groen oë flits.

      “Dis nie wat ek bedoel het nie, dokter!”

      “Nie? O! Ek is jammer, maar u vraag was nie baie duidelik gestel nie. Wat presies wil u weet?”

      Sy sien die lippe ferm opmekaar sluit asof hy, nes sy, teuels aan sy humeur moet sit, en binnekant kry sy ’n ligte rilling van lekkerte. Hoe gouer hierdie man besef hy gaan haar nie domineer nie, hoe beter. Sy is bereid om hom al die respek te gee wat ’n assistent haar hoof verskuldig is, maar sy gaan hom nie toelaat om haar te kleineer of te beledig of hier weg te dryf nie. Want vanoggend, voordat sy opgestaan het, het sy lank en ernstig gedink en besluit dat Oshakati haar ideaal pas.

      Haar oë was somber voor haar op die muur gerig en sy het gewag dat die ou gevoelens van vernedering en ontnugtering en verbittering weer in haar moes opstu. Dit het – maar nie so intens soos altyd nie. Dit was amper asof ’n deel van daardie gevoelens in Kaapstad agtergebly het. Dit was meteens minder fel. En toe het sy besef haar instink – of was dit ’n hoër Wil? – het haar na Oshakati gelei. Oshakati was ’n blindelingse keuse, maar op daardie oomblik kon sy die Vader dank dat sy hierheen gekom het. Want hier is sy veilig. Dit is die belangrikste. Niemand hier op Oshakati weet iets van haar af nie. Die een wat die waarskynlikste kon geweet het, is dr. Hoffmann, en hy het nog geen teken getoon dat hy haar herken het of bewus is van die feit dat sy naelskraap ’n tronkvonnis vrygespring het nie. Indien hy die vaagste vermoede gehad het hoekom sy tot hier op Oshakati gejaag is, soos hy dit gestel het, sou hy seker nie geaarsel het om haar summier die pad te wys nie. Nee, die man het geen idee wie en wat sy assistent is nie, en solank dit so bly, is sy veilig hier. Hy hou nie van haar nie. Dis baie duidelik. Maar daarmee sal sy maar moet leer om saam te lewe. Solank sy net sorg dat sy haar werk onberispelik doen, mag hy haar nie wegjaag nie.

      Toe hy eindelik weer praat, is dit nie om weer oor haar kennis van narkose uit te vra nie.

      “Ek wil graag weet hoe lank u van plan is om hier te bly, dokter Maartens?”

      Sy kyk hom ’n oomblik stil aan. Dan trek haar lippe ook ferm saam. “So lank dit my pas, en op die oomblik pas Oshakati my uitstekend.”

      ’n Geamuseerde laggie klink vanuit die deur op. Garth Jackson staan in die deur, weer in dieselfde ruwe bosklere, die breërandhoed in die een hand, die ander hand teen die kosyn gestut.

      Sy blik ontmoet ’n oomblik die ontstoke paar bruin oë. Dan kyk hy na die ewe kwaai groenes. Sy wenkbroue gaan omhoog, en die glimlaggie om sy lippe is ietwat tartend.

      “As ek geweet het jou nuwe