Onrus op Oshakati. Ena Murray

is en haar wit doktersjas optel. Nietemin weet sy dat sy ’n klompie moeilike ure tegemoetgaan. Die bomenslike dokter Hoffmann verwag blykbaar ook bomenslike eienskappe van sy assistente.

      Sy drink twee glase lemoensap na mekaar en stap dan uit in die gang. Haar horlosie vertel haar dat sy net betyds is. Op pad na die kantoor, waar sy so uit die hoogte aangesê is om haar oor ’n uur aan te meld, loop sy by haastige Ovambo-verpleegsters verby en almal gee haar ’n vriendelike, verwelkomende glimlag. Dis darem een troos, dink sy meewarig. Die personeel van Oshakati gee blykbaar nie om dat sy van die vroulike geslag is nie.

      Buite het ’n Suidwes-nag begin nader sleep en ’n windjie opgesteek wat effens verligting bring. Maar binne-in die hospitaal is dit nog drukkend warm en sy besef opnuut dat daar groot aanpassings van haar geverg gaan word. Soos die hoogedele superintendent uitgewys het, is dit ’n harde wêreld dié vir ’n vrou.

      Sy ontmoet die groen oë koel en kalm toe sy voor die lessenaar gaan staan. Sy voel meer opgewasse teen hom noudat sy skoon is en haar doktersjas aanhet. Sy lyk ten minste nou meer na ’n dokter, dink sy, en dis maar goed dat sy nie sy gedagtes op hierdie oomblik kan lees nie. Dr. Hoffmann is beslis nie beïndruk deur die skoon gesiggie en wit doktersjas nie. Sy lyk nog steeds vir hom na ’n dogtertjie, nou net skoon gebad en gereed om in die bed te gaan klim. Sy gewete kla hom net so effens aan toe hy die afgematte trekkies om die oë en jong mond raaksien, maar sy stem is baie formeel toe hy laat hoor: “Ons kan maar gaan.”

      Hoewel Linda besef daar lê harde werk vir haar voor, soos hulle van die een afdeling na die ander deur die hospitaal vorder, kan sy ook nie help om diep beïndruk te wees deur wat hier gedoen word nie. Haar teësinnige bewondering vir die man langs haar neem toe. Die hoof van Oshakati mag miskien nie juis ’n aangename geaardheid hê nie, maar dat hy ’n briljante medikus is, is nie te bevraagteken nie. Dat hy oor byna bomenslike uithouvermoë moet beskik om hierdie geweldige kompleks ses maande lank alleen te kon behartig, is ook nie te betwyfel nie, des te meer omdat daar geen afdeling van die medisyne is wat nie hier gehanteer word nie. Hier op Oshakati is nie spesialisering nie. Wat ’n pasiënt ook al kan oorkom, van ’n bevalling tot ’n gewas op die brein, elke soort geval word hier opgeneem en daar is geen soort operasie wat nie gedoen word nie. En alles gaan deur hierdie man se twee bekwame hande.

      Toe hulle eindelik terug is in sy kantoor, is daar ’n byna vreesagtige respek vir dié man as dokter in haar. Hy moet so na aan ’n perfekte medikus wees as wat ’n dokter kan kom, en weer kom die vraag in haar op: Wat soek só ’n man hiér?

      Die hospitaal self is met die beste en modernste toegerus en dit bring natuurlik mee dat dit hom in staat stel om hier dieselfde operasie uit te voer as in enige ander goed toegeruste hospitaal in die hart van die beskawing. Oshakati is ’n betreklik nuwe projek, soos sy van hom op hul rondte verneem het.

      Dit was een van die aanbevelings van die Odendaalkommissie dat ’n moderne hospitaal hier opgerig moes word, en dit is toe in 1966 voltooi en geopen deur die destydse administrateur van Suidwes, Wentzel C. du Plessis. In die begin is opgeleide personeel gewerf om die Ovambo’s eers te help tot tyd en wyl van hul eie mense opgelei is om self die verpleging waar te neem. Sedertdien is al hoe meer Ovambo-personeel aangestel, sodat die verpleegsters vandag uitsluitlik opgeleide Ovambo’s is. Die hospitaal is ’n belangrike opleidingsentrum vir Ovambo-verpleegsters – dis ook een van haar take, soos dokter Hoffmann uitgewys het, om lesings te gee.

      Al hierdie en nog meer gegewens word haar meegedeel tydens die ronde. En wat haar nie vertel word nie, kom sy self agter. Sy het gehoor dat ’n ambulans-helikopter tot beskikking van die hospitaal is om noodgevalle duisende kilometers ver te gaan haal en met die minste tydverkwisting by die hospitaal te besorg. Wat haar natuurlik nie vertel is nie, maar wat sy opmerk, is dat die super­intendent van die hospitaal op Oshakati deur sowel pasiënte as personeel vereer en verafgod word, ondanks die bedenkinge wat hy in sy eie hart koester oor die lojaliteit en liefde van dié mense aan wie hy agt jaar van sy lewe en genialiteit geskenk het. Tot in hierdie stadium, altans, is daar een wit man in Ovamboland wat beslis diep spore in die hart van die Ovambo’s getrap het – dokter Louw Hoffmann.

      Dat hierdie man iemand is met uiteenlopende en soms kontrasterende fasette in sy samestelling, vind Linda ’n rukkie later uit toe sy ’n motordeur hoor klap en terloops by die klein kantoortjie se venster uitkyk.

      ’n Land Rover, soos algemeen in hierdie wêreld gebruik word vir vervoer oor die swak en sanderige paaie, het voor die hoofingang stilgehou. Die persoon agter die stuurwiel klim nie uit nie, maar Linda kan duidelik die ligte hare en smal, langerige, mooi gesig sien. Sy kan ook sien dat die vrou of meisie nie grimering aanhet nie, maar dat haar klassieke gelaatstrekke geen hulp nodig het om pragtig te vertoon nie. Sy kan ’n growwerige hemp bokant die stuurwiel sien uitsteek waarvan die boonste twee knope ongeërg oopgeknoop is en ’n slanke hals blootlê vir enigeen wat wil kyk. Dat dr. Louw Hoffmann ook kan kyk as hy oë in sy kop het en dat daardie knope waarskynlik vir sy onthalwe oopgelaat is, kom Linda die volgende minuut agter.

      Teen wil en dank voel sy hoe verbasing byna die oorhand oor haar kry toe sy sien dié man, wat oënskynlik so ’n hekel het aan al wat vroumens is, skuif met ’n breë glimlag langs die blondine in. Kan dit dieselfde man wees wat haar so met stille minagting en hooghartigheid bejeën het?

      Nou toe nou! dink sy toe hulle in ’n stofwolk wegtrek. Die dokter is glad nie ’n vrouehater soos sy aanvanklik gedink het nie. Hy hou van blondines – beslis van een bepaalde blondine. Dis maar net dat hy nie van “vroumensdokters” hou nie, en beslis nie van die soort wat soos klein dogtertjies met kort bruin krulle en groot bruin oë lyk nie. Verder is hy blykbaar ’n doodnormale man en sy weet nie of sy daaroor bly of jammer moet voel nie. Sy voel amper effens teleurgesteld dat die byna volmaakte geneesheer ook menslike eien­skappe openbaar.

      Sy dwing haar aandag terug na die pasiëntkaarte voor haar, maar dit gaan moeilik. Haar gedagtes dwing al om hul eie pad te volg, tot haar grootste ergernis. Geen wonder die man kon nie wag dat sy assistent darem eers behoorlik uitrus voordat sy ingespan word nie. Met so ’n blondine wat op ’n man wag, kan ’n mens hom seker nie te veel verkwalik dat hy nie verder gedink het nie. Wie sou sy wees en waarheen is hulle op pad?

      Linda frons ergerlik en smyt die kaart in haar hand eenkant. Sy ruk soos sy skrik toe ’n laggie skuins agter haar opklink. ’n Groot man, grof gebou en ietwat ru geklee, staan haar hande in die sye en bekyk en lag haar openlik uit. Sy verskyning is so onverwags – sy het nie eens gehoor toe hy binnekom nie – dat sy hom net met groot bruin oë sit en aankyk. Hy kom stadig nader. “Goeienaand, dokter Maartens. Jy lyk nie juis ingenome met jou nuwe baas nie. Het julle dan al so gou stry gekry?”

      Sy kyk die man fronsend aan. Sy hou nie van sy familiêre manier van praat nie, en nog minder daarvan dat hy blykbaar haar gedagtes en gesigsuitdrukking so reg vertolk het. Sy wonder ook waar kom hy aan haar naam. Sy het maar pas twee uur gelede op Oshakati aangekom. Haar stem en oë is koel.

      “Goeienaand, meneer. Is daar iets wat ek vir u kan doen?”

      Hy lag weer en gaan sit ewe tuis in ’n stoel, sy breërandhoed met die luiperdvelband oor sy knie gehaak.

      “Toe nou! Toe nou! Dis nie nodig om jou humeur op my uit te haal omdat Hoffmann jou kwaad gemaak het nie. Ek het niks . . .”

      “Meneer, ek weet nie waar kom u aan die dinge wat u sê nie, maar wat ook al die geval mag wees, dit het niks met u te make nie. As daar niks is waarmee ek kan help nie, moet u my asseblief verskoon. Ek is besig.”

      “Hm.” Hy kyk haar peinsend, opsommend aan. “Parmantig, nè? Hoffmann sal nie daarvan hou nie.”

      Sy is onbewus daarvan dat die man doelbewus Hoffmann se naam noem, net om die bruin oë weer te sien blits. ’n Oulike dingetjie, dink hy by homself. En ’n dingetjie wat hom handig te pas kan kom in die toekoms. Hy moet liewer ophou om haar te terg. Voordat sy iets kan kwytraak, vervolg hy vinnig, nou ernstig: “Maar laat ons nie oor Hoffmann gesels nie. As dit jou enigsins tot troos kan wees – ek kom ook nie met die man reg nie. Wat Laura aan hom sien . . . Ek het kom hulp soek. Sal jy my help?”

      “In verband waarmee is dit?”

      “