Tryna du Toit-omnibus 8. Tryna du Toit

kap is oop en Tommie, geklee in ’n ou oorpak, staan met sy kop onder die kap, besig om aan die enjin te werk.

      “Ag foei tog,” sê sy simpatiek. “Het die ou rooi motortjie ge­breek?”

      Tommie loer om na haar en grinnik.

      “Ek luister net, my verbeel ek hoor iets.” Dan kom hy orent en wys met die skroewedraaier vermanend na haar. “Ek het gesien hoe jy deur die veld jaag, meisiekind. Een van die dae breek jy nog jou nek.”

      Ansie lag. “Wie praat!” Oor haar skouer roep sy na hom: “Ek gaan swem. Kom jy saam?”

      Hy roep iets agterna, maar sy stem raak weg in die klank van Cognac se hoewe op die sementblad.

      Toe sy die huis binnegaan, kom Bettie, oom Jacob se se­kretaresse, net met die trap af. Bettie is ’n susterskind van oom Jacob se eerste vrou. Sy is baie bekwaam – anders sou sy nie oom Jacob se sekretaresse gewees het nie – maar sy is ook opvallend mooi, met gladde swart hare, diepblou oë en sterk, reëlmatige gelaatstrekke. Mercia hou nie van Bettie nie. Sy sê sy is hooghartig en baasspelerig, maar ongesteurd gaan Bettie haar gang, veilig in die wete dat sy vir Jacob Lessing onmisbaar is. Ansie hou van haar en sy het net die grootste bewondering vir die kalm, selfversekerde jong vrou. Jacob Lessing is ’n moeilike baas en koppe het al dikwels gewaai, maar Bettie het die afgelope drie jaar elke krisis deurstaan. Sy weet seker vandag meer van Jacob Lessing se sakebelange en transaksies as enigeen van die familie, Tommie ingesluit.

      Weet sy wat die rede vir die familiebyeenkoms is? Hoe pas sy daarin?

      “Ek sien jy is al aangetrek,” sê Ansie vir haar. “Ek wou jou nooi om saam met my te kom swem.”

      “Ek het klaar gebad en aangetrek, soos jy kan sien. Buiten­dien, ek het nog werk wat ek voor ete wil doen.” Sy glimlag effens. “Geniet die swem en moenie haastig wees nie. Op Don­kerpoort eet ons saans nooit voor halfnege nie.”

      Ná die warmte van die dag en die rit met Cognac deur die veld, is die water in die swembad koel en verfrissend.

      Ansie is nog besig om te swem toe Tommie ook daar aankom. Hy swem ’n paar lengtes saam met haar en kom toe by haar op die kant van die swembad sit. Daar is ’n frons op sy aantreklike jong gesig en Ansie wonder waarom. Miskien het hy en oom Jacob weer struweling gehad.

      “Weet jý wat die oubaas nou weer in die mou voer?” vra hy aan Ansie. “Waarom wil hy nou ewe skielik die familiesaam­trek hou?”

      “Ek weet niks nie – behalwe dat ek vir die naweek berge toe sou gegaan het en nou sit ek hier op Donkerpoort.”

      “Ons het almal planne gehad,” sê hy suur. “Ek wonder …” hy breek af en staar fronsend voor hom uit. “Nou ja, ons sal maar sien wat gebeur. Ek … ek wil self ook met oom Jacob praat. Nou is miskien die regte tyd. Op kantoor is daar nooit tyd nie.”

      Ansie kyk nuuskierig na hom.

      “Wil jy gesels oor die motor en jou planne om aan motorresies deel te neem?”

      “Nee,” sê hy en sy stem klink swaar. “Daardie planne sal ek voorlopig maar laat vaar. Daar is ander, belangriker sake wat ek met oom Jacob moet bespreek.”

      “Jy klink nie baie geesdriftig nie,” sê sy droogweg.

      Hy grinnik effens.

      “Om die waarheid te sê, ek is doodbang. Maar dit moet gedoen word en hoe langer ek uitstel, hoe moeiliker sal dit wees.”

      “Jy is nie in die moeilikheid nie, is jy, Tommie?” vra sy skerp.

      “Ek is maar gedurig in die moeilikheid, soos jy self weet. Maar ek het nie geld verduister of so iets nie, as dit is wat jy bedoel. Nog nie! Kom, dis tyd dat ons gaan aantrek. Ek het nou lus vir ’n lekker koue bier.”

      “Gaan jy solank, ek wil nog ’n slag deurswem.”

      Die water is koel en sag soos sy teen haar vel, en die eerste sterre het reeds begin skyn toe sy uit die water klim en tydsaam huis toe stap. Sy stort gou en trek haar aan, skielik haastig om by die geselskap aan te sluit. Sy klop eers aan ouma Visser se kamerdeur, dan aan Mercia s’n, maar hulle is reeds weg.

      Ansie het nog nie vir oom Jacob gegroet nie, en sy loer eers by die studeerkamer in om te sien of hy nie daar is nie. Die kamer is leeg. Maar net buite die oop deure wat op die pagode uitgaan, staan Tommie en Bettie. Hulle is so verdiep in hulle gesprek dat hulle haar nooit eens raaksien nie.

      Die res van die familie is almal saam in die sitkamer vergader. Dis ’n pragtige vertrek, gevul met skatte wat oom Jacob oor die jare met sy reise deur die wêreld versamel ­het.

      Ouma Visser, geklee in ’n mooi blou rok, sit op ’n roomkleurige sofa, regop, ’n bietjie styf, asof sy nie heeltemal op haar gemak is nie. Sy lyk moeg en ’n bietjie bedruk. Maar Ansie weet sy sal haar nie met haar dogter se sake bemoei nie. Al wat sy sal doen, is om vir haar te bid.

      Mercia het ’n blou brokaatbroekpak met silwer borduurwerk aan, dramaties en opwindend. Soos gewoonlik is sy betowerend mooi. Sy gesels aanmekaar, maar haar laggie is ’n ­bietjie gedwonge en sy beduie te veel met haar hande – alles tekens van haar innerlike spanning. By haar is haar skoonsuster, Thelma Lessing, ’n lang, sterk geboude vrou met pikswart hare en donker oë wat alles om haar raaksien.

      Frank Mentz is ook daar. Hy is omtrent vyftig jaar oud, ’n opvallende persoon in enige geselskap met sy mooi liggaamsbou, grys hare en aantreklike, bruingebrande gesig.

      Oom Jacob kyk op toe Ansie inkom en staan op om haar te groet. Ansie soen vlugtig sy wang en sy dink dat hy oud en moeg lyk.

      “Dag, Anna,” sê hy. Hy kyk ’n oomblik af na haar en dis of sy gesig effens versag. “Ek is bly jy kon jou sake so reël dat jy ook vir die naweek Donkerpoort toe kon kom.”

      Ansie se wenkbroue lig effens.

      “Ek het van Mercia verstaan dis ’n bevel, nie ’n versoek nie!” sê sy koel. Oom Jacob se grysblou oë glinster effens.

      “Jy kan dit seker so stel. In ieder geval, ek is bly jy het gekom. Donkerpoort met al die herfskleure is pragtig, en natuurlik is daar nog altyd Cognac!”

      Ansie glimlag effens.

      “Dis waar, Cognac vergoed vir baie dinge!” Sy kyk op toe ’n man die kamer binnekom en skielik verstyf sy. Dis nie Tommie, soos sy die eerste oomblik gedink het nie. Dis John Stevens! Wat doen John hier?

      “Jy ken vir John Stevens, Anna,” sê oom Jacob.

      “Goeienaand, Anna,” groet John kalm.

      ’n Oomblik kyk sy na hom asof sy haar oë nie kan glo nie. Sy is bewus van die harde geklop van haar hart. Dan groet sy ’n bietjie verleë.

      “Sal jy vir julle ’n drankie skink, John?” sê oom Jacob. “Ek moet nog gou iemand gaan bel.”

      “Kom saam,” sê John vir Ansie. Hy vou sy hand liggies om haar arm, en sonder ’n woord stap sy saam met hom na die ­kroegie langsaan. Hy skink vir hulle albei ’n drankie in en dan lig hy sy glas vir haar.

      “Op die naweek.”

      “Wanneer het jy gekom?”

      “Net ná middagete. Ek het vanmiddag saam met oom Jacob en een van sy bure gery om na die beeste te gaan kyk.” Hy kyk na haar, sy blik spottend. “Het jy nie verwag om my hier te sien nie?”

      “Nee. Ek het van Mercia verstaan dit sou net die familie wees.”

      Hy glimlag effens.

      “Ek verseker jou, ek het nie ongenooi gekom nie.”

      “Ek het nooit so gesê nie,” sê sy styf. “Dis net …” Sy breek af en sê beleef: “Ek moet jou nog gelukwens. Mercia sê die skildery is klaar.”

      “Wag maar eers met jou gelukwense totdat jy dit gesien het.”

      “Wanneer sal dit wees?”

      “Seker