Tryna du Toit-omnibus 8. Tryna du Toit

      ’n Oomblik kyk hy na haar en sy blik is skerp en deurvor­send.

      “En wat dink jy daarvan?” vra hy.

      “Ek hou baie daarvan,” sê Ansie sag. Sy aarsel, dan sê sy: “Ek … ek was verniet bang; ek het John heeltemal onderskat.”

      ’n Vreemde glimlaggie flits oor die streng gelaat.

      “Ek het jou gesê hy is ’n besonder begaafde kunstenaar. Ek wil hê hy moet jou portret ook skilder – ek hoop jy sal instem.”

      Ansie staar hom ’n oomblik aan.

      “Vir my?” vra sy verbaas. “Nee, dankie, oom Jacob. Ek het geen begeerte – of plan – om toe te laat dat hy my skilder nie.”

      “Waarom nie?” vra hy nuuskierig en sy glimlag onwillig.

      “Omdat ek hom nie vertrou nie. Hy kyk dieper as wat ander mense kyk. Hy sien dinge raak wat hy nie veronderstel is om raak te sien nie.”

      “Jy het tog niks om weg te steek nie, Anna,” sê Jacob Lessing en sy stem is onverwags sag.

      “Ons het almal ons swakhede, oom Jacob,” glimlag sy. “Die dinge wat ons graag verborge wil hou. Dis … verontrustend as ’n vreemde man dié dinge oopvlek vir almal om te sien.”

      Nelson kom met Cognac uit een van die stalle gestap en Ansie se gesig verhelder. Die goudbruin flanke blink in die son, die jong merrie is ’n prentjie van lewenslus en gesondheid.

      Oom Jacob hou die toom vas terwyl sy opklim.

      “Geniet die rit. En wanneer jy terugkom, Anna, wil ek graag met jou gesels. Maak dit twaalfuur, ek sal in die studeerkamer wees.”

      Ansie is lank voor twaalf terug by die huis. Dit is ’n lieflike herfsdag, maar warm en drukkend, asof daar iewers ’n storm aan die broei is. Dit was egter nie net die hitte van die dag wat haar teruggedryf het huis toe nie.

      Twaalfuur, het oom Jacob gesê. Dit was ’n bevel, nie ’n versoek nie. Sy weet nie waaroor hy met haar wil gesels nie. Sy het niks van hom te vrees nie – inteendeel, hulle verhouding het die afgelope tyd baie verbeter. Tog is sy bewus van die ou spanning wat alle konfrontasies met oom Jacob nog al die jare by haar gewek het.

      By die huis is alles – uiterlik altans – stil en rustig.

      Mercia en Frank is by die swembad. Mercia – ter wille van ouma Visser in ’n wit eenstuk – sit in ’n lang stoel in die skadu van ’n groot sonsambreel, terwyl Frank langs haar op die teëls sit. Die son blink op die blou water en die twee onder die sambreel lyk lui en op hulle gemak. Maar Ansie weet dat dit maar net skyn is, dat hulle wag om te sien wat die naweek alles gaan oplewer.

      Mercia waai toe sy verbystap.

      “Jy lyk warm. Kom swem. Die water is heerlik.”

      Ansie waai terug. “Ek kom later!” roep sy.

      Op die wye systoep met sy luukse tuinmeubels en weelderige potplante, sit ouma Visser, tannie Thelma en John. Ouma Visser hekel, tannie Thelma blaai deur ’n tydskrif en John is besig om in sy sketsboek te teken. Hy kyk op toe sy nader kom, sy blik ondersoekend.

      Ansie groet ligweg, opnuut skaam oor haar gedrag vroeër die oggend.

      Ouma Visser kyk na haar kleindogter se warm gesig en verwaaide hare en skud besorg haar kop.

      “Ek wens jy wil jou nie so verniel nie, Ansie. Om so op die hitte van die dag rond te ry, en dit nog sonder ’n hoed …”

      Ansie vly haar in een van die gemakstoele neer.

      “Ek het nie besef dis so warm nie, Ouma,” sê sy gedwee. “Is ek darem betyds vir tee?”

      Bella verskyn in die deur. Daar is ’n oproep vir John.

      “Wat dink jy van die skildery?” vra Thelma toe hy weg is.

      “Ek hou baie daarvan,” sê Ansie sag.

      “Manjifiek! So gedistingeerd! Maar natuurlik, as jy bereid is om daarvoor te betaal …”

      Daar is ’n smalende klank in haar stem en Ansie voel haar wange word warm.

      “Oom Jacob ís ’n gedistingeerde man; ons het dit maar net nie altyd besef nie,” sê sy. “ ’n Kunstenaar soos John Stevens is nie te koop nie. Hy kies sy onderwerp sorgvuldig en – of dit nou ’n ou boemelaar is, of ’n bekende persoon soos oom Jacob – hy skilder wat hy sien, nie wat jy wil hê hy moet skilder nie.”

      Thelma Lessing haal haar skouers op.

      “Jy verstaan my verkeerd, Ansie, ek het dit nie so bedoel nie. Wat ek eintlik wou sê, is: dit is nie soos óns Jacob ken nie.”

      “Miskien het nie een van ons hom ooit werklik geken nie,” sê Ansie sag. Thelma lag skor.

      “Ek ken Jacob Lessing langer as dertig jaar, my liewe kind. Jy kan my niks van hom vertel nie.”

      John Stevens, gevolg deur Bella met die teewaentjie, verskyn op die stoep en Ansie staan op om die tee te skink. Ansie voel sy blik op haar en hoop maar hy het nie hulle gesprek ge­hoor nie.

      “Jy is gou terug,” sê sy.

      “Daar was niemand nie,” sê hy. “Die lyn was dood toe ek daar kom.”

      “Die plaastelefone maak maar soms so,” sê Ansie toe sy vir hom sy tee gee. “Veral met vakansietye. As ’n mens ’n dring­ende oproep het, is dit soms beter om dorp toe te gaan en van daar af te bel.”

      “Ek wonder waar Tommie is,” sê Thelma en neem ’n stukkie roomkoek. “Ek het hom nog glad nie vanoggend gewaar nie.”

      “Ek het hom langs die pad gekry,” sê Ansie. “Maar hy het net in die verbygaan gewaai en nie gesê waarheen hy gaan nie.”

      Thelma kyk agterdogtig na haar.

      “Was hy alleen?”

      Ansie aarsel. “Nee,” sê sy. “Bettie was by hom.”

      Thelma se mond trek stywer en daar is ’n frons op haar gesig, maar sy sê niks nie. Waarom pla dit haar? wonder Ansie. Tommie en Bettie werk in dieselfde gebou en hulle sien mekaar seker daagliks, maar Bettie is drie, vier jaar ouer as Tommie. Sy is in alle opsigte meer volwasse en gesofistikeerd as Tommie, daar is tog nie sprake van ’n verhouding tussen hulle nie.

      Of is daar? Tommie is ’n aantreklike man, hy is die baas se broers­kind, sy protégé en moontlike opvolger, en dit sal nie die eerste keer wees dat ’n ouer meisie op ’n man jonger as sy self verlief raak nie. Sy dink aan die toneeltjie die vorige aand toe hul­le so verdiep in hulle gesprek was dat hulle nooit eens bewus was van haar teenwoordigheid nie. Dan skud sy dié gedagtes van haar af. Tommie steur hom nie veel aan vroumense nie. Sy sport­motors is sy groot liefde; dis oor die rooi Ferrari dat hy droom, waarom hy lugkastele bou.

      Terwyl Ansie haar tee drink, bestudeer sy John ongemerk. Hy is weer met sy sketsboek besig, en is so verdiep in sy werk dat sy koppie tee koud word op die tafeltjie langs hom. Sy wonder wat hy teken, maar waag dit liewer nie om nader te gaan en te kyk nie. Toe sy klaar is, staan sy op en maak verskoning: sy wil gaan swem.

      John maak sy sketsboek toe.

      “Nooi jy my nie saam nie?” vra hy.

      “Jy was so besig, ek wou jou nie steur nie,” sê sy koel. “Jy het ook nog nie jou tee gedrink nie. Maar kom gerus – ek is net nie van plan om lank te bly nie.”

      Mercia en Frank sit nog daar langs die blou swembad en nadat sy ’n paar keer op en af geswem het, los Ansie vir John by hulle. Sy weet Mercia sal weer van die kans gebruik maak om hom te probeer oorreed om haar portret te skilder, en sy wonder hoe lank hy nog Mercia se aanslae sal kan weer­staan.

      Ingedagte stap Ansie van die swembad af terug huis toe. Waaroor wil oom Jacob met haar gesels? Mercia? Daar is ’n hol kol op haar maag as sy dink aan wat Mercia haar die vorige dag vertel het.