Aan die einde van die reënboog. Schalkie van Wyk

antwoord Annemarie en glimlag onseker vir die diensmeisie wat met ’n silwer skinkbord met tee en tuisgebakte koekies die voorportaal binnekom.

      “Waar sal juffrou-hulle tee drink?” vra die meisie

      “In die voorkamer, dankie, Cornelia. Dis koeler daar. Vra asseblief vir Thomas om juffrou Annemarie se bagasie na die vrykamer te neem.”

      “Goed, juffrou,” antwoord Cornelia, maak ’n kniebuiging en dra die skinkbord na ’n vertrek wat links uit die ontvangsportaal uitloop.

      Petro en Annemarie volg Cornelia na die woonkamer en Petro begin tee inskink.

      “Jou broer het mos eers op die aandelemark gespekuleer,” sê Petro aarselend terwyl sy ’n koppie tee na Annemarie uithou.

      “Ja, en dit reggekry om al sy kapitaal te verloor. Die hele Kaap het destyds daaroor gepraat,” antwoord Annemarie effens bitter. “Jean is nie die eerste of die enigste man wat al sy geld op die aandelemark verloor het nie. Hy was maar net onervare.”

      “Maar wat doen hy nou op Kroonstad?”

      “Hy was voorman op my kleinneef, Braam Liebenberg, se plaas net duskant Kroonstad. Ek wil net gaan … gaan uitvind of dit nog goed gaan met hom, want ons het byna twee jaar gelede laas van hom gehoor.”

      “Maar veg hy nie dalk saam met die Vrystaatse burgers nie?” vra Petro merkbaar ontsteld.

      “Dis ook moontlik,” antwoord Annemarie gelykmatig.

      “Maar hy kon lankal gesneuwel het! As hy twee jaar lank nooit van hom laat hoor het nie … Ag, ek is jammer ek sê sulke wrede dinge, Annemarie, maar dis oorlog en enigiets is moontlik.”

      Annemarie lek oor haar lippe en knik woordeloos met haar kop.

      “As dit die geval is, wil ek weet … dis al. Die feit dat hy nooit skryf nie, beteken nie dat hy noodwendig dood of gevange geneem is nie, want hy was nog nooit ’n gereelde briefskrywer nie. Gedurende die meer as drie jaar wat hy in Johannesburg deurgebring het, het hy net twee keer aan my geskryf, en toe weer een maal nadat hy as voorman op Swartland, Braam se plaas, begin werk het. Ek word twee en twintig, daarom kan ek eindelik self besluite neem. Ek moet uitvind wat van Jean geword het, Petro. Jy sou tog dieselfde vir jou broer gedoen het?”

      “Vanselfsprekend,” beaam Petro.

      “Dan … sal jy niks aan jou ouers sê nie? As hulle moet weet dat ek sonder Oupa se toestemming Kroonstad toe wil gaan, sal hulle weier om my saam te neem.”

      Petro glimlag gerusstellend.

      “Moenie jou kwel nie, Annemarie, jou geheim is veilig by my. Wat van nog ’n soetkoekie?” vra sy en hou die bordjie na Annemarie uit.

      “Dankie. Ons is so vroeg van die plaas weg dat daar nie tyd was vir ontbyt nie. Die koekies smaak heerlik,” antwoord Annemarie meer ontspanne en luister aandagtig na Petro se beskrywing van ’n jong kweekskoolstudent, ene Frans Hugo, wat die vorige Sondag saam met haar broer huis toe gekom het.

      Annemarie luister na die ritmiese geklikke-klak van die treinwiele op die ysterspoorlyn, haar oë op die swart, afgebrande murasie van ’n woonhuis wat duidelik deur die treinvenster sigbaar is.

      “Ek het ophou tel,” sê Petro gedemp langs haar. “Is daar nog enige plaaswonings in die Vrystaat oor?”

      Oorkant hulle vou haar vader, oom Gideon Groenewald, sy koerant toe met ’n grimmige uitdrukking op sy gesig.

      “Vandat lord Kitchener ’n proklamasie uitgevaardig het dat die Engelse die land beset en dat die Boerestryders dus as rebelle beskou word, gee die Kakies nie langer om van watter metodes hulle gebruik maak om die Boeremagte tot oorgawe te dwing nie. Maar soos president Steyn gesê het: Kitchener se gesag oor die Republieke strek net so ver as wat sy kanonne kan skiet,” vertel oom Gideon en sy glimlag is sonder humor.

      “Stil tog, Gideon,” maan tant Helena en kyk senuweeagtig na die deur van die kompartement. “Die trein is vol Britse soldate en die mure het ore.”

      “Tja, as ek jonger was …” sê oom Gideon dreigend.

      “Jy het ’n asmabors en ’n vrou en vier kinders om te versorg, Gideon. Ek glo die stryd sal binnekort verby wees en dan kan almal weer in vrede leef,” sê tant Helena met gedwonge optimisme.

      “Vrede, vrou? Dink jy Christiaan de Wet en sy burgers sal ooit vrede sluit op die Engelse se voorwaardes?” vra oom Gideon onstuimig.

      “Maar wat van die vroue en kinders in die konsentrasiekamp, Pappa?” kom dit verwytend van Petro. “Almal weet daar sterf daagliks meer vroue en kinders as burgers in die oorlog. Hoe lank moet dit nog aanhou?”

      “Volgende stasie – Kroonstad!” roep die kondukteur herhaalde kere buite in die gang totdat sy stem wegdraal onder die geklik van die treinwiele.

      “Kroonstad!” kom dit opgewonde van Annemarie terwyl sy haar mantel oor haar arm gooi en haar handsakkie optel. Sy sluk en probeer vir Petro glimlag, maar haar hart hamer ineens benoud in haar ore.

      “Jou mense sal hier wees om jou te kom haal, Annemarie?” vra oom Gideon besorg.

      “Ja … ja, dankie, oom. Ek het getelegrafeer dat ek kom. Baie, baie dankie dat ek saam met julle kon reis. Ek sal Petro laat weet wanneer ek teruggaan … dalk kan ons dan weer saamreis,” sê Annemarie en kom orent.

      “Maak so, Annemarie,” kom dit glimlaggend van tant Helena. “Dit was aangenaam om jou as geselskap te hê. Ek wens net dit was ons wat reeds die einde van ons reis bereik het.”

      Petro soengroet Annemarie en help oom Gideon om Annemarie se ligter bagasie uit die trein te dra.

      Op die stasieperron wemel dit van Britse soldate in rooi baadjies en ander in kakiedrag. Annemarie bly ’n paar oomblikke lank half verwilderd staan, wuif vir oulaas vir Petro en haar mense, en stap dan in die rigting van die bagasiewa aan die onderpunt van die trein.

      Eers meen sy dat sy haar net verbeel, maar dan kom sy agter dat ’n lang, blonde, Engelse offisier haar doelgerig volg. Tog probeer hy nie om haar in te haal nie.

      Wat wil hy van haar hê? wonder sy en kyk half verlore om haar rond. Waar draai Lea en haar pa? Sy het tog uitdruklik in haar telegram geskryf dat sy Woensdag sal arriveer. Het Lea dalk nie haar telegram ontvang nie?

      “Verskoon my, meneer,” sê sy aan ’n kruier wat besig is om die koffers wat afgelaai is, op sy bagasiewaentjie te pak. “Is my bagasie al afgelaai? Ek is juffrou Annemarie de Villiers van Stellenbosch-distrik.”

      “Dag, niggie. Ja, ja, moet ek die twee koffers na die wagkamer bring, of is jou mense al hier?” vra die kruier vriendelik.

      ’n Dertigtal Engelse soldate wat haar en die kruier vinnig nader, trek Annemarie se aandag af, en op daardie oomblik sluit die blonde, Engelse offisier by haar aan.

      “Annemarie! Wat ’n verrassing!” sê hy in Engels en neem haar in sy arms. “Praat Engels!” fluister hy dringend in Afrikaans, sy mond digby haar oor asof hy haar soen. “Help my. Noem my John. Praat net!”

      Vir ’n breukdeel van ’n sekonde is Annemarie deel van ’n vrees veel groter as syself. Wie is die man? Spioen? Hy praat Afrikaans soos ’n Afrikaner, ten spyte van sy Britse uniform. Hy kon Jean gewees het . ..

      “John!” val sy naam in ’n vreugdevolle uitroep oor haar lippe en haar glimlag straal haar oënskynlike blydskap. “Dan het jy onthou om my te kom haal? Ek het so uitgesien na hierdie dag.”

      Die groepie Engelse soldate fluit geamuseerd en maak tergende aanmerkings terwyl Annemarie en die Britse offisier in omhelsing bly staan, sy gesig half verskuil teen haar hoed en hare.

      “Liewe Annemarie … As jy net weet hoe ek na jou verlang het. Vandat ek jou daar in Kaapstad op die bal ontmoet het, kon ek nie ’n oomblik lank jou beeld uit my siel weer nie. Ek is verlore sonder jou …” gaan die Britse offisier hartstogtelik voort.

      “Hemel, is dit so