Axı dünya fırlanır.... Бахтияр Махмуд оглы Вагабзаде

narazıyam.

İyul, 1960, Riqa

      BİR SALAMA DƏYMƏDİ

      Bu gün mən səni gördüm,

      Salam vermək istədim,

      Üzünü yana tutdun.

      Söylə, illərdən bəri

      Qəlbimizin bir duyub

      bir vurduğu illəri,

      Axı, nə tez unutdun?

      Beş ildə gözümüzdən axan o qanlı sellər,

      Bir salama dəymədi?

      Həyəcanla, fərəhlə, qəmlə dolu o illər

      Bir salama dəymədi?

      Heç üzümə baxmadan yanımdan necə

      keçdin?

      Sən eşqin salamını qorxuyamı dəyişdin?

      Yoxsa sən öz əhdinə, ilqarına ağ oldun?

      O qədər yaxın ikən, bu qədər uzaq oldun.

      Şirin gülüşlərimiz, acı fəğanlarımız

      Bir salama dəymədi?

      Qayğılı anlarımız, qayğısız anlarımız

      Bir salama dəymədi?

      Sən neylədin, bir düşün!

      Yalnız indi anladım: ah, sən daha

      mənimçün

      Əlçatmaz bir çiçəksən,

      Yaşanmış günlərim tək geri

      dönməyəcəksən!…

      Qop, ey tufan, əs, ey yel! Xəzəl olum,

      tökülüm

      Düz beş il ürəyimdə

      Bəslədiyim məhəbbət, bir salama dəymədi.

      Bir günlük həsrətimə dözə bilməyən,

      gülüm,

      Bəs nə oldu? Bu həsrət bir salama

      dəymədi?

      Getdin, dalınca baxdım, can ayrıldı

      canımdan,

      Sən necə etinasız ötə bildin yanımdan,

      Ah çəkdim, başım üstə yarpaqlar əsdi,

      gülüm,

      Sənin qəlbin əsmədi.

      Arxana da baxmadın!

      Niyə sənin yolunu məhəbbətin kəsmədi?…

      Qazancımız de, bumu?

      Deyilməmiş o salam əlvidamız oldumu?

      Sən mənə zülm eylədin, mənə zülm yaraşır.

      Bir salama dəyməyən eşqə ölüm yaraşır.

Sentyabr, 1961

      ANA HƏDİYYƏSİ

      Anam namaz üstə əl açıb göyə

      Allaha yalvarır “ya rəbbim! – deyə:

      – Sənsən xəlq eliyən göyləri, yeri,

      Candan şirin olur bala, ay Allah.

      Sən mənim ömrümdən kəsib illəri,

      Balamın ömrünə cala, ay Allah!

      Bu nədir? Arzuya, diləyə bir bax,

      Gör bir nələr keçir ana qəlbindən?

      Çoxdur bu dünyada hədiyyə… ancaq

      Ömürdən hədiyyə görməmişəm mən.

      İstərəm, bir ana, bir bala sözü

      Lüğətdə sözlərin önündə gedə.

      Uca olduğundan ananın özü

      Ucadır, böyükdür hədiyyəsi də.

      Çoxdur hədiyyələr insan adına:

      Qiymətli ziynətlər, qiymətli daşlar.

      Ana həyat verir öz övladına,

      Həm də öz ömründən ömür bağışlar.

Avqust, 1962, Şəki

      VƏTƏNDƏN-VƏTƏNƏ

      Arazın

      bu tayı Vətənim,

      o tayı Vətənim.

      Vətəni görməyə amanım yox mənim.

      Bu necə vətəndir?

      Görmədim üzünü

      Çatsam da bu yaşa

      Ömründə bir dəfə.

      Bəs salam verməzmi

      Qardaş da qardaşa?

      Bu qəmim, bu dərdim dağlardan ağırdı

      Arazın suyuna qarışıb axıram.

      Füzuli həsrətlə qürbətdən Vətənə baxırdı,

      Mən isə…

      Vətəndən-Vətənə baxıram.

Oktyabr, 1962

      HABİL SEGAHI

      Kəmanə kamana toxunan zaman

      Tufanmı hayqırdı, selmi çağladı?

      Bədbəxt bir qəribin ah-amanından

      Bəlkə göy kişnədi, bulud ağladı?

      Durnamı ayrıldı, öz qatarından

      Obamı dağıldı, elmi talandı?

      Zamanmı ayrıldı öz axarından?

      Əslimi hıçqırdı, Kərəmmi yandı?

      Kamanın qolunda yatan xalların

      Hər biri qəm yurdu, hicran yuvası.

      Bir qolun üstünə cəm olub min-min

      Nəsimi üsyanı, Vaqif nəvası.

      Ondakı bu qüdrət, bu sirr nədir, nə?

      Əzabla, zillətlə doludur bu qol.

      Aylara, illərə, qərinələrə

      Bölünən tarixin yoludur bu qol.

      O enən, o qalxan səslər, avazlar

      Yaz başı dağların selidir bəlkə?

      Kamanın bağrında ağaran tozlar

      Yanan arzuların külüdür bəlkə?

      Bu səs, sınaq üçün – qüssənin, qəmin

      Könüllər evinə səyahətimi?

      Bu səs, ilk atamız qoca Adəmin

      Təklikdən gileyi, şikayətimi?

      Bəlkə susdurulan neçə dahinin

      Yaralı ruhudur bu səs, bu nalə,

      Danışmır… düşünür dərindən-dərin

      Sözsüz nəğmələrlə ağlayır elə.

      Hər xalı bənzəyir bir yanar közə,

      Qığılcım sıçrayır hər nəfəsindən,

      Bu səslər danışır bəlkə də bizə

      Atəşlər yurdunun fəlsəfəsindən.

      Deyirəm, bu səsi dinləyəndə mən,

      Niyə dəqiqələr