die na-dood. Breyten Breytenbach

reeds word dit lig buite

      kom die berge se strakke ingekeerdheid na vore

      in boom en struik

      en die see se geruis

      skitter sigbaar soos die wind

      vorm vang in wolke

      om ’n uiterlykheid te span

      lig soos ’n huid

      oor die verhuidiging van vergeet:

      om ons teen die tyd te beskerm

      The Ridge 80A, Clifton – 9 Maart 2013

      bruid in die water met swaeltjies

      wanneer dit lig word

      dryf ek op my rug in die see

      tussen opdrifsels plastiek en papier

      al die ou gedagtes

      aan die een kant het die maan gaan lê

      in die gevlekte lakens van ’n sterwende nag

      ver oorkant ’n ander land

      van woude en woestyne

      gaan die son opstaan uit wolke

      soos komberse oor die see

      al die ou gedagtes

      bo draai swaeltjies die tydwiel se ratte

      eers net twee want so was die teken

      van paring en verbintenis

      en dan ’n dartelende en uitrygende swerm

      vliegwieletjies

      soos gate in die huweliksrok

      motte se ou-onrus gedagtes vertel

      hierdie rots gaan swart gloei

      die stank van bokbloed weggesyg in die sand

      sal mettertyd uitspel

      tot sillabes vlieë van die eindelose taal

      wanneer die begrawe derms vervel

      en die bruid se hemelruim ’n slaapvertrek word

      in die woorde van die moskeeroeper

      wat al die ou gedagtes bring en laat kring

      tot bid in die gebede bed

      dancing in other words

      (vir Ko Un)

      daar is wérklik ’n vlugstreep woordenaars –

      nagreisigers, dagsangers –

      hulle met die gloeiende kool soos ’n derde oog

      in die hand

      en die stank van verbrande vlerke in die neus

      hulle dink hulle dra vlae

      maar dis lap om op te skrywe

      met swart vingers

      want die wind is alleen

      en die maan is kaal

      en die dansers weef woorde

      om die stank van verbrande vlerke

      in die neus te weer

      daar is wérklik oorsprong

      en trekroetes en stippellyne van binding

      om aan te gee

      van die een hand na die ander –

      die kool en die vlam en die rook

      en die klank van verbrande vlerke

      weer en weer en weer

      hoe is dit moontlik om nie vry te wees nie?

      gedig

      neem my deur ’n streek van sneeu

      landerye met bale hooi in die somer

      waar voëls die lappe woorde vreet

      om tot bewegende ritmes te swerm

      na helderheid, na ’n bietjie helderheid

      neem my terug oor die lope van ’n lewe

      waar geliefdes lê met vergane gesigte

      in krippe stof

      wys my die skilpadspoor se doel in die sand

      laat my die sterre nog ’n laaste

      eerste keer die aarde sien seën

      met helderheid, met dorstige helderheid

      laat my begryp hoe hang die wind

      vlae en vreugdes vir die wapper

      in boomtoppe se bewing

      laat my die kind hoor huil

      die seun se lag op pad skool toe

      die klag van die duisternisroeper in die nag

      om helderheid, om die droom van helderheid

      laat my hierdie lyf nog ’n wyle strek

      oor die voue en die sugte van die vrou

      laat die ruggraat se rilling ’n vlam wees

      dis goed dat donker soos dag teen die ruite

      die onthoue laat stort in saad van vergeet

      en dat liefde en leed genoem is

      om helderheid, om die stil lied van helderheid

      neem my na die hoogste berg

      laat my klippe in my broeksakke dra

      prakseer die vlerke van plastiek oor my skouers

      dat ek mag opstyg na waar alles blou knetter

      en net die leë seespieël glinster

      van helderheid, van helderheid se verblinding

      laat my neer in die diepste put

      waar wande klam is van die soek van hande

      na die maan wat soos ’n gedagte

      sonder gesig in die afdonker dobber

      snoer die woordvloei soos ’n tou om my nek

      en laat my hang aan helderheid se ruwe vervlegting

      maar laat my gehurk in stilte sit

      laat dit alles kom en gaan

      laat my vergeet en opgaan in kom en vergaan

      laat my die hart hoor kwaggel in die niet

      wat ’n reis is, ’n asemruimte

      van helderheid, o die helderheid

      26/1/2015

      gedigmaak gedig

      Kraus sê: hoe nader jy die woord wil interpreteer

      (jy kan jou wil tot toenadering nie beheer nie)

      hoe groter die afstand waarvandaan dit jou

      in die gate hou

      dis in daardie heen-en-weer

      in die niemandsland tussen julle

      waar toegewings gemeet en geweeg

      dans, waar in voëltaal gepreek word

      om die dooies te bekeer deur skyn te penetreer

      dat die gang en samesang van ooreenkomste

      mag ontstaan en aan mag gaan

      eetvers 3

      dit het gereën in die nag

      sterre