Katalekte. Breyten Breytenbach

      van die hoogste roep van waarookal

      mits dese wou sy vir ons sê

      dis haar maat wat dood op die snelweg lê

      die mense ry verby en kyk

      vir ’n droommoment by aanskoue van die lyk

      terug in ’n tyd van ruimte waar nou

      die nikswees ’n verlede vryheid oorvou

      die kolgans het geen ritme vir sêplek meer

      die kolgans laat val ’n laaste veer

      sy en haar soort wis uit teen die grens

      van verlore naburigheid tussen voël en mens

      mits dese wou sy dalk nog sê

      hoe diep het ons liefde vir die lewe gelê

      dig

      miskien is dit wat ons sin noem

      slegs die struktuurmaak van waansin –

      die wilde vrees van verskietende sterre

      en van larwes wat uit dadels broei

      omgebuig in die ritme van reëls

      die gedig is tog woordeliks ’n verdigsel

      ’n dig-maak van die gate

      sodat die niet die omskrywing

      van ’n gesig mag kry

      miskien is die bestemming

      om ’n skil te skryf

      vir die stil kreet –

      wit krytlyne in die grond

      waar die lyk gelê het

      16 september 2010

      Uit ’n diep droom het ek ontwaak en sweer

      Die wêreld is diep,

      Dieper as wat ek ooit kon weet.

      – Nietzsche, “Zarathustra se lied”

      wat het geword van ons somers?

      waar is die lang en lui agtermiddae

      toe lig ’n goëlaar was om uit die skittering van moue

      ’n wind so rats soos ’n aap te pluk

      of ’n kasteel wolke regop staan te maak?

      o ons het geweet dis oëverblindery

      maar die son was popelend kosbaar

      ’n koggelmander in die hand

      en hitte ’n flikkerende tongetjie

      wat het geword van die bosduif

      se skiet in die hemel

      so stil soos ’n fluit uit die donker bos

      om baie later eers in die gedig te kom fladder?

      o ons het geweet dis oëverblindery

      maar in die oggende was die veertjie

      so lig soos ’n vergeetgedagte op die kussing

      wat het geword van die someraande

      toe ons so ryk was dat ons met kwaste goud en bloed

      die sonsondergange kon verkwis

      want daar sou mos altyd méér wees oor dakke

      oor die see oor ruisende heuwels van verre landskappe?

      en later die donker geritsel van nagtaalnagtegale

      sodat ons verhale vir mekaar kon vertel

      van vestings en engele met boomsingertjies in snuifblikkies

      van paddakonings in die vlei

      en die hartklop van ewige liefde ’n lint in die duister

      en baie later die taanmaan ’n versadigde man

      wat lui op die rug sy pyp lê en rook

      terwyl vuurtoringsterre ’n geheue aan metmekaarpraat

      flits en vervaag in ’n waas van lig

      wat het geword van die man in die maan?

      iewers breek die dag nog en ’n tuinier hou dop

      hoe spreeus waaierend swiep om die hemel

      soos ’n lyklaken uit te lê vir bleik

      net duskant duskant grense van die stilte

      van ons gekweste planeet wat rillend rol deur die niet

      iewers word ’n vaalblou boerpampoen geslag

      met ’n lem wat die skil se stilte sal kraak

      om sonskyn oranje uit die vlees te laat straal

      wat verorber gaan word wanneer die suidoosluggie

      van onder af deur die populierbos blink

      iemand maak musiek in ’n agterkamer iewers

      gee ’n kind ’n eerste tree

      kyk ’n vakman met trots na die produk

      van sy hande se beweging

      sterf ’n vriend met ’n grap op die lippe

      o baie sterf te laat en ’n paar te vroeg

      wanneer die koraalboom koggelmandertongetjies bloei

      iewers trek ’n ou minnepaar die hortjies dig

      dat die gloed van skoonheid nog oor hulle mag streel

      wanneer hulle liefde pleeg

      soos ’n voël wat leer vlieg

      maar wat het geword van ons dood

      toe dit nog met die lewe as pen

      orgasmiese swart vlekke ink

      in kladpapier was?

      en wie is die swerwer wat soos ’n kind

      daarmee wou speel

      as verbeelde skryfding van die pyn

      toe dit leeg weggesmyt is

      ná die somer?

      o ons het geweet dis oëverblindery

      sing sing my vergete droomboom

      sing weer fluisterende groen woorde oor my

      sing soet hande op my nek

      want wat het geword van ons somers?

      wat het geword van die blou bord vol vye?

      wat het geword van jou en van my?

      waterbrief

      in die nag is hy dikwels ’n koevert

      hy skryf die dokumente van geboorte

      nietnotas, belydenisfragmente soos skrifsels

      wat aan moet dui waar ’n fuik

      in die donker neergelaat is

      om môre se witvleis te vang

      hy weet hy plak die koevert toe

      en pos dit in die gleuf tussen lakens

      die bus waar bewuste gedagtes verdwyn

      langs onbekende weë

      na ’n verseëlde aankoms

      en glip dan weg in geraasslaap

      wanneer die dag oopgeskeur word

      soos ’n koevert uit die vreemde

      soek hy in die lig wat om alles en elk