Krzyżacy. Генрик Сенкевич

– przywiązać. [przypis edytorski]

      153

      halebarda – dziś popr.: halabarda. [przypis edytorski]

      154

      rubież – granica, pogranicze. [przypis edytorski]

      155

      przetowłosy (daw.) – jasnowłosy. [przypis edytorski]

      156

      pawęż (daw.) – wysoka, czworokątna tarcza z drewna obitego skórą lub blachą. [przypis edytorski]

      157

      bydlić (daw.) – mieszkać, przebywać. [przypis edytorski]

      158

      radziej (daw.) – chętniej. [przypis edytorski]

      159

      któren – dziś popr.: który. [przypis edytorski]

      160

      luty (daw.) – groźny, srogi. [przypis edytorski]

      161

      frasować się (daw.) – martwić się. [przypis edytorski]

      162

      przygodzić się (daw.) – przydarzyć się. [przypis edytorski]

      163

      nie cudna temu chłopcu wojna – sens: wojna nie jest dla niego niczym nowym. [przypis edytorski]

      164

      roków – dziś popr.: lat. [przypis edytorski]

      165

      nowotny (daw.) – nowy. [przypis edytorski]

      166

      wiskać – prawdopodobnie od iskać, drapać. [przypis edytorski]

      167

      otrok (daw.) – chłopak. [przypis edytorski]

      168

      nie idzie (daw.) – nie uchodzi, nie wypada. [przypis edytorski]

      169

      gorze (ze starop. gorzeć: palić się) – biada, nieszczęście, niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]

      170

      łagiew (daw.) – naczynie podróżne. [przypis edytorski]

      171

      opat – przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]

      172

      łuby – kosze, bagaże. [przypis edytorski]

      173

      pątlik – siatka do podtrzymywania włosów. [przypis edytorski]

      174

      jaka (daw.) – rodzaj okrycia wierzchniego. [przypis edytorski]

      175

      kord – krótki miecz. [przypis edytorski]

      176

      fryzyjski – pochodzący z Fryzji, krainy nad Morzem Północnym, obecnie stanowiącej pogranicze Niemiec, Danii i Holandii. [przypis edytorski]

      177

      ślachcic – dziś popr.: szlachcic. [przypis edytorski]

      178

      jen (daw.) – który. [przypis edytorski]

      179

      kasztelan – średniowieczny urzędnik, odpowiedzialny za ściąganie podatków, obronę i sądownictwo na terenie kasztelanii, to jest jednostki administracyjnej średniego szczebla. [przypis edytorski]

      180

      niedziela (daw.) – tydzień. [przypis edytorski]

      181

      wartki (daw.) – prędki (tu: do bójki). [przypis edytorski]

      182

      samoczwart (daw.) – we czterech. [przypis edytorski]

      183

      podjezdek – koń mniejszej wartości, słaby a. młody. [przypis edytorski]

      184

      kowany (daw.) – kuty, wykuty. [przypis edytorski]

      185

      doźrzeć – dziś popr.: dojrzeć. [przypis edytorski]

      186

      garncówka – właśc.: półgarncówka, naczynie o objętości pół garnca. [przypis edytorski]

      187

      nieruchomie – dziś popr.: nieruchomo. [przypis edytorski]

      188

      kur (daw.) – kogut. [przypis edytorski]

      189

      połóg – około sześciotygodniowy okres po porodzie. [przypis edytorski]

      190

      prawić (daw.) – mówić, opowiadać. [przypis edytorski]

      191

      samoczwart (daw.) – we czterech. [przypis edytorski]

      192

      alibo – dziś popr.: albo. [przypis edytorski]

      193

      opat – przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]

      194

      miarkuj, co ci rzekę – zwracaj uwagę na to, co ci mówię. [przypis edytorski]

      195

      połóg – około sześciotygodniowy okres po porodzie. [przypis edytorski]

      196

      otrąbić (daw.) – ogłosić uroczyście. [przypis edytorski]

      197

      sprawić się (daw.) – spełnić powinności a. obowiązki. [przypis edytorski]

      198

      kopa (daw.) – 60. [przypis edytorski]

      199

      padło