Ліст, знойдзены на папялішчы (зборнік). Макс Шчур

пэўнай вытанчанасьці з разьняволенасьцю й па сутнасьці «мужчынскім» натуралізмам.

      Змоўніцкая блізкасьць, якая ўзьнікае між аўтарам і чытачом падчас гутаркі на эратычныя тэмы, у маім выпадку была яшчэ больш інтымнай з прычыны таго, што аўтар быў дзяўчынай. Я зайздросьціў ейнай адвазе й простаму майстэрству, зь якім яна выкладалася на муры, нястомна шукаючы рыфмы й словы, каб даць выхад празьмернай энэргіі свайго яшчэ здаровага й неспрактыкаванага цела:

      Трахацца б мне, трахацца,

      Толькі дзе ўзяць хлопца?

      Думала расплакацца,

      Ды зьявіўся Росьця.

      Удзень ябліся і ўначы —

      Сябрук прыйшоў дапамагчы.

      Боская штука, групавуха:

      3 хлапцамі, бабы – весялуха…

      На мурох прыпынку піша ня толькі яна – ёсьць там, зразумела, і іншыя аўтары. Напрыклад, ужо згаданыя графітысты, якія ў вольны ад скейтбордынгу час трэніруюцца ў пошуках свайго «почырку». У яе таксама ёсьць свой почырк – у абодвух сэнсах слова. Я адразу навучыўся адрозьніваць яго ад стылю іншых вершатворцаў – хлапцоў, якія імкнуцца яе нападабняць. Паэтку нельга зблытаць ні з кім:

      Матка сварыцца з дачушкай:

      Як нядзелі сьвяткавацца?

      Лепей зь печанаю гускай,

      Ці мо – з чэлесам у срацы?

      На вёсцы, дзе «печаная гуска» разам з наведваньнем касьцёлу зьяўляецца неад'емным атрыбутам усеабдымнай нядзельнай нудоты, гэтыя зьдзеклівыя радкі гучалі для мяне як адчайны маніфэст грамадзянскага непадпарадкаваньня бязьмежнай вакольнай тупасьці. Я быў, бадай, адзіным, хто шчыра радаваўся, калі на бруднай сьцяне з-пад ейнага пяра (ці хутчэй флямастэра) зрэдчас нечакана зьяўлялася штосьці новае.

      Уласна, пра тое, што гэта паэтка, а не паэт, я даведаўся не адразу – пасьля таго, як прачытаў наступнае прызнаньне:

      Цябе кахаць прычынаў столькі ўсякіх,

      Ды толькі я – чаму? – табе да сракі.

      Шмат рэчаў ёсьць, якіх я не люблю,

      Ды ад цябе й дзеля цябе – перацярплю.

      Я міма йду – чаго вароціш голаў?

      Я не красуня – так, але й ня голем…

      Гэты верш – па-мойму, адзін з найлепшых, – быў неўзабаве незваротна замазаны якаснай, відавочна, дарагой чорнай фарбай, купленай за бацькоўскія грошы – верагодна, таму, што ў ім, як на густ мясцовых падлеткаў, было замала вульгарызмаў. Той самы лёс напаткаў і верш на сьмерць ейнага сябра й аднагодка Вашка (ягонае імя я даведаўся з прысьвячэньня):

      Жыў аднойчы просты хлопец,

      He любіў жыцьця. Так жыць,

      Ён сабе падумаў, хопіць:

      Вырашыў сябе забіць.

      I аднойчы, y аўторак,

      Зь сьвету ён навечна зьнік:

      Меў у думках вэрхал, морак,

      Скочыў проста пад цягнік.

      Я не пасьпеў завучыць усяго тэксту, бо ён быў даволі доўгі – памятаю толькі, што сканчаецца ейная фрэска наіўна-манумэнтальным:

      Часам дастаткова хвілі,

      Каб кагосьці мы спазналі,

      Толькі каб пасьля забылі