Sürgün. Садай Шекерли

mənim,

      ipsiz arzularım köhnə çərpələng,

      dalımca gör nələr deyirlər mənim.

      Bir azman qayaydım, yıxıb zəlzələ,

      bir ah göndərməyə qarlı dağım yox,

      uçuram, bu cahan qurtarmır hələ,

      nə yazıq, qonmağa bir budağım yox.

      Bu qismət, bu qədər, bu tale, yazı,

      dalımca deyirlər guya dahidi,

      əzablar, zülümlər təzyiq cihazı,

      həsrət və qəriblik ölçü vahidi.

      Çətini qanadım yoruluncadır,

      ya külək qovacaq, ya leysan, yağış,

      yerlər dərindirsə, göylər ucadır,

      vətən bir yuvadır, mən yuvasız quş…

* * *

      Professor Qurban Bayramov un gecikmiş cəsarətinə elegiya.

      Nədir bu dünyada, nədir əbədi,

      söz tapıb göyərtdik yerin təkindən,

      dağıldı, söküldü elmin məbədi,

      quş göydən ayrıldı, palıd kökündən.

      Uzundur yolumuz əyri, düz olsa,

      çıxmaz kəpəklərə ələdiyimiz,

      boğuldu beşikdə oğul, qız olsa,

      bizim körpə kimi bələdiyimiz.

      Saxsını torpaqdan, qızılı misdən,

      arzunu xəyaldan ayıran öldü,

      alçağı hündürdən, safı xəbisdən,

      dilavəri laldan ayıran öldü.

      Neynirsən neçədə açılır sabah,

      neynirsən gün çıxır, ya qar ələyir,

      bax, səni asdıran sevdiyin allah,

      neyləyir, əlbəttə, yaxşı eləyir.

      Neynirsən necədir tərkibi suyun,

      kimyanın, sürətin vaxtı keçibdir,

      arxacın ağzında mələyən qoyun,

      bəlkə qoyun deyil, itdir, keçidir.

      Düz xətti sındırma, indi əyridir,

      keçər lap yeddisi iki nöqtədən,

      indi ki əyrilər qılınc səyridir,

      niyə bölünməsin min yerə vətən?

      Xülasə, heç elmə yoxdur ehtiyac,

      hava məlumatı başına dəysin,

      şahın quş evidir başındakı tac,

      qoysa yad gülləsi quşuna dəysin.

      Unutma, ey qafil, dörd yanın biclər,

      bu fərman üzünü ağartmayacaq,

      sənin inandığın əfsanə güclər,

      səni bu illətdən sağaltmayacaq…

      DEGİLMİSƏN…

      Sən bir gül kolusan, qız,

      solacaq degilmisən,

      gözəllikdə qərq olub,

      dolacaq degilmisən?

      Ətrin min gülün ahı,

      oyatmazmı allahı,

      mən görürəm sabahı,

      olacaq degilmisən?

      Gün boylanar güneydən,

      yerlər məst olar meydən,

      ay kimi baxıb göydən,

      güləcək degilmisən?

      Hal əhlilər hal bilər,

      olmuşu xəyal bilər,

      sevda dilin lal bilər,

      biləcək degilmisən?

      Gül dərdin dəstə-dəstə,

      kim təbibdir, kim xəstə,

      ölərsəm, qəbrim üstə,

      gələcək degilmisən?

      Mən taleyimdən sürgün,

      açıqdır ömür sərgim…

      Sən də yağmurlu bir gün,

      öləcək degilmisən?

      ADAMLAR…

      Ya torpaq, ya məhlul olsun,

      doyulmalıdır adamlar,

      ya padişah, ya qul olsun,

      duyulmalıdır adamlar.

      Halı xoşdur uyğusundan,

      səsi çıxmır qorxusundan,

      şərin qəflət yuxusundan,

      ayılmalıdır adamlar.

      Alçalıb, düşüb dərinə,

      məhəl qoymaz qədərinə,

      qaldırıb adam yerinə,

      qoyulmalıdır adamlar.

      Əriyir yazlarda qartək,

      yoxa çıxır haram vartək,

      daşa, qədim yazılartək,

      döyülməlidir adamlar.

      Əzab yox, bu əzab kimi,

      məşəqqət, iztirab kimi,

      içi bulanmış qab kimi,

      yuyulmalıdır adamlar.

      İT OYNADIRSAN…

      Cənab! Halal olsun fərasətinə,

      neçə ağlıdayaz, küt oynadırsan,

      kimini qul kimi çəkib xəlvətə,

      kimini səhnədə lüt oynadırsan.

      Hər kəsin ritmi var öz havasında,

      qızarmış yanaqlar köz havasında,

      uçunur oğlanlar söz havasında,

      qızları döşündə süd oynadırsan.

      Boynuna ip saldın neçə dərvişin,

      vallahi, oyundur sənin də işin,

      məzara bir addım qalmış bir leşin,

      tutub yaxasında bit, oynadırsan.

      Yükləri daşıyan kəli döyərlər,

      xətirə toxunub, qəlbə dəyərlər,

      əlini uzatma mənə, deyərlər,

      nədir ovcunda cüt-cüt oynadırsan?

      Titrətdin yer-göyü yumruq vuranda,

      rəhm etdin yazıqlar boyun buranda,

      şair oynadırsan kefin duranda,

      kefin istəyəndə it oynadırsan…

      MƏN GÖRDÜM, ALİM YAZDI…

      Mənim gözümün qabağında Qənbəri öküz vurub,

      hələ pəpilləşməmiş