ГЁТЕНИНГ ЗАКОВАТ ХАЗИНАСИ. Акмал Саидов

Читать онлайн.
Название ГЁТЕНИНГ ЗАКОВАТ ХАЗИНАСИ
Автор произведения Акмал Саидов
Жанр
Серия
Издательство
Год выпуска 0
isbn



Скачать книгу

(1791), малика Амалия фон Галлицин (1792) каби машіур кишилар билан танишади. Їайтиб келганидан сєнг орадан уч іафта єтгач, Гёте 23 ёшли Кристиане Вулпиусни учратади-ю, унга ошиї бєлиб їолади.

      Италия саёіатидан мутаассир ва Кристианега бєлган муіаббатидан масрур Гёте 1788 йилда «Рим элегиялари»ни, келаси йили эса «Тассо»ни ёзиб тугаллайди. 25 декабрда уларнинг єўли Август дунёга келади. Орадан уч ой єтиб, Венециядан Анна Амалия хонимни олиб келиш учун у яна Италияга отланади, їайтиб келиб, яна даріол герцог кетидан Бреслауга жєнайди. У ерда Пруссия Австрия ва Польшага їарши іарбий іаракатлар бошлаётган эди. Хайриятки, тинчлик битими – «Райіенбах Конвенцияси» тузилиб, урушнинг олди олинади.

      Гёте табиатшунослик илмига оид асарлар ёзиш билан машўул бєлади. «Єсимликлар метаморфозасини тушунтиришга уриниш» (1790) асарини іамда єзининг «Оптикага доир илк маїолалар» (1791-1792)ини эълон їилади. Булардан ташїари, у ранглар іаїидаги муфассал таълимот устида ишлашни давом эттиради. Унинг ранглар таъсиротларига доир їарашларини єз ичига олган ушбу асар, ниіоят 1810 йилда босилиб чиїади.

      1791 йили Гётега Ваймардаги сарой театрига раібарлик їилиш ишониб топширилади. У нафаїат театр репертуари, балки актёрларнинг ижрочилик маіорати, тил маданиятидан тортиб то саіна декорациясигача бєлган ишлар концепциясини яратиб, уни муваффаїият билан амалга оширадики, пировардида унинг бу фаолияти кейинчалик «Ваймар услуби» номи билан тарих саіифаларидан єрин олади.

      Кейинги йили шоирнинг Франциядаги революцион (инїилобий) іарбий юришларда Карл Августга іамроілик їилишига тєўри келди. Урушнинг барча азоб-уїубат ва даішатларини єз бошидан кечирган Гёте келгусида инїилоб мавзусида драмалар ёзишга уриниб кєради. Унинг бу борада яратган эпик асарлари: «Олмон муіожирлари билан суібатлар» (1795), «Райнеке  Фукс» (1794), «Іерманн ва Доротеа» (1798) эпослари ва ниіоят, «Франциядаги іарбий юриш» (1792), «Майнц їамали» (1822) сингари хотиралари іам муіим аіамият касб этади.

      1794 йилнинг июл ойи охирларида Йенадаги Табиатшунослар Жамиятида бєлган йиўилишдан сєнг, Гёте билан Шиллер єртасида энг содда єсимликлар организми мавзусида суібат бєлиб єтади. Мазкур мусоіаба кєп єтмай икки буюк сиймо єртасидаги яїин дєстликка асос солади. Шиллер єзининг «Die Horen» номли журнали саіифаларидан Гётенинг ижод намуналарига іам єрин ажратади. У айниїса, унинг «Эртак» (1795) ва «Виліелм Майстернинг єїиш йиллари» (1796) романидан завїланади. Шу икки йил ичида Шиллер ва Гёте єзаро іамкорликда 926 та аччиї кулгили эпиграммаларни єз ичига олган «Xenien» номли асарини ёзишади. Шундан сєнг тез орада Шиллернинг «Поликрат халїаси», «Ибикус турналари», «Ўаввос», «Їєлїоп», Гётенинг эса «Хазина изловчи», «Афсунгар шогирди», «Тангри ва раїїоса», «Афсона» сингари асарлари дунёга келади.

      1790 йилда «Фауст»дан илк парча» чоп этилган эди. Шиллернинг їистови билан Гёте 1797 йилнинг июнида ушбу асар устида яна ишлашни давом эттиради. Ушбу буюк асар їийинчилик билан бєлса-да, аста-секин їоўозга туша бошлайди. Ниіоят, трагедиянинг биринчи їисми тайёр бєлиб, чоп этилгач, уни