Қатл куни. САМАДЎҒЛИ ЮСУФ

очдир. Олдига битта

      ароқ ҳам очиб қўй.

      – Маст бўлиб олиб, яна дарахтга тармашсин дей-

      сизми?

      – Йўқ, бундай қилмайди. Туннинг бу маҳалида

      қаёққа ҳам борарди? Гум-гурс бўлиб ётади… Қай-

      тишда ароқдан бизга ҳам олиб кел, дўхтир билан

      юзта-юзта қилайлик.

      Салотиннинг кўзларида тағин ғазаб чақнади:

      – Вой?! Ҳозиргина игна урмадими сизга?

      Маҳмуд деворга тираб қўйилган курсилардан би-

      рини тортиб ўтирди. Қўлини юқори кўтариб, Са-

      тиннинг гапини бўлди:

      – Бўлади, юз грамм мумкин. Сен одамни бутун-лай чалажонга чиқариб қўйма. Бор, ароқни олиб кел.

      Салотин Темир тоторнинг ёнига бориб, унинг қўлидан тутганича силкита бошлади:

      – Темир, ҳой темир!

      Темир чўчиб кўзларини очди. Унинг кўзлари қизариб кетган эди.

      –Ҳа?!

      –Тур, ҳой етим, пастга тушамиз. Сенга ароқ бераман.

      Темир тотор “ё оллоҳ” деб ўрнидан турди, бир муддат уйқусириган кўйи ҳайрон бўлиб хонанинг уёқ-буёғига кўз югуртирди: гўё у бу кенг, устунли хонани, шифтдаги оқ зўғатага ўтказилган чароғон электр чироқни, деразадан анча нарида эшик билан юзма-юз қўйилган никелли каравотни, ҳатто бу каровотдан кўрпага ўралганича узаниб ётган Зулфиқор отани, қолаверса, Маҳмудни, Салотин ва Мошуни илк бор кўраётгандек эди. Темир тотор Салотиннинг оғзидан чиққан “ароқ” сўзини яхши эшитмади, деб ўйлади Маҳмуд, чунки унинг чарчоқ ва уйқусизликдан синиққан, пастки лаби осилиб тушган юзида бирон-бир ўзгариш содир бўлмади; зеро, Темир тотор Темир тотор эмас эдики, ароқ сўзини эшитганда қирғий каби жавлон урмаса!.. Хуллас, зўрға оёққа қалққан Темир тотор бу хонага кириб келганидан бери илк бор тилга кирди:

      –Хайрли тун, Зулфиқор ота!

      Зулфиқор ота ўрнига Салотин жавоб қилди:

      –Хайр, хайр, ҳой Темир… Юра қол, пастга тушайлик, жой қилиб бераман, дамингни ол!

      Улар хонадан чиқиб кетгандан сўнг – Темир ташқарида зинапоялардан йўтала-йўтала тушиб борарди – Зулфиқор ота Маҳмудга деди:

      –Дардингни олай, Маҳмуд, сени кейинги пайтлар кўп безовта қиляпман. На илож, қариликнинг куни қурсин… Оллоҳ одазотга битта жон берар экан, минг бир дард… Аммо, худо ҳақи, рост айтяпман, бу дард аввалгиларидан эмас. – Қария зўрға гапирар, нафаси бўғзига тиқилиб қолар, асабий одамлар каби сўзларни зарб билан айтарди. Ёстиқ устида Зулфиқор отанинг боши тухумдай кичрайиб қолган эди.

      –Ҳой бува, арвоҳлар ҳақи, сенга ҳеч нима бўлгани йўқ. Худо хоҳласа, эрталаб туриб олиб мен билан ароқ ҳам ичасан ҳали! – Маҳмуд чиндан ҳам ана шу фикрда эди, чунаи Зулфиқор отанинг кўринишида ташвиш қилгулик бирон ўзгариш йўқ эди. Маҳмудни эсанкиратиб қўйган нарса фақат чолнинг пешанасидан совуқлик эди. Унинг ўнг қўлидан ҳамон ўша совуқлик кетмаган, гўё қўлини муздай сувга ботириб олгандек эди.

      –Ноҳақ… ноҳақ ўлдирдим Сарича ўғли Муҳаммадни.

      Маҳмуд ўтирган ерида қаддини ростлади, бошини норозилаик билан тебратиб қўйган Мошуга қараб, шайтоннинг аъмолига лаънат ўқиди, ниҳоят, бу урядник воқеасини Зулфиқор отадан сўрашга қарор қилди.

      –Кимни ўлдиргансан,