Қўрқма. Жавлон Жовлиев

севиб уйғонарди. Бирор чақа гонорар сўрамасдим Давлат киносидан. Ҳозирги кунда инсоният уйқуларинигина бошқара билмаяпти. Шунгагина тиши ўтмаяпти. У ухламай тура олмаганидай, нимани туш кўришини ҳам ўзи ҳал қилмайди. Шунга қодир бўлмай турган бир пайтда қандай соз бўларди тушларига суқилиб кирсам. Ҳеч ким ҳайдай олмайди, текширмайди ва улар билишарди миллат қаҳрамонлари қандайлигини.

      Бир куни машҳур сенатор билан кўришдим. Ўнгдамас, тушда. Албатта, улар билан фақат тушда учрашиш мумкин.

      У менга насиҳат қила кетди: “Сенаторлар сендан ҳам ақллироқ одамлардан тузилган. Нималардир ўйлаётгани учун Олий сенатнинг бир жойини банд қилган. Бу кетишда ўша талабалар каби итдек ўлиб кетасан. Тўсатдан машина уриб кетади ё саёз жойда чўкасану, йўқ бўласан. “Фалокат-да, ака” деб, қутулади-кетади! Ундан кўра сенатор бўл ва яша дахлсиз беш йил!”

      Беш йилдан сўнг, миллион йиллик қабрда қандай ётасан?

      Сенатор тушларимдан мангу қувилгач, бобом киради.

      Соқол қўйиб юборибди, оппоқ эмас қизиғи… қора… узун. “Ёшариб кетибсизми?” – дейман кўзларим ёниб.

      “Ҳа, энди ёшлар билан юргандан кейин…” “Эҳ, бобой!” – унга тўйиб-тўйиб қараб тураман. Сочини ўриб, дўппи қўндирган бир қиз чиқади ортидан.

      Момом! “Ёшаряпсиз, дегандим-а, момо? Ишонмовдиз, мана ўн саккиз ёшга қайтибсиз, осилган юз ҳам, тер ҳиди ҳам йўқ, фақат кўзларингиз ўша-ўша кўм-кўк!”

      Момом мендан уялиб қочади. У қиз бола, мен ундан ҳозир каттаман, йигитман.

      Бобомнинг қўлидан тортиб ғойиб бўлишади, жаннат исини қолдириб!

      Сархуш бўламан ўн уч кун!

      Кўзи қисиқ, қирра бурун, ўрис хотини бор бир домла менга насиҳат қилади: “Шунча одамларимиз қатлиом бўлгани етмайдими! Кўзингни оч, очгин! Қарасанг-чи, афт-башарангга қуриб-қақшаб қолибсан! Ўзингни босиб ол, илтимос! Бу ғоялар сени боқармиди? Пулсиз қолсанг, ғояни қозонда қайнатолмайсан-ку? – шунда бирдан сапчиб ўрнидан турди-да, бақирди: – Официант, марҳамат қилиб бизга яхши қовурилган, эзилиб пишган ғоялардан, ҳа, бари миллий бўлсин, қани, олиб келинг, тез бўлинг! – кейин бирдан менга қаради: – Кўрдингми ё кўрмадингми, ҳамма бизни мазахлаб иршаймоқда. Шунинг учун ўзингни тий, аҳмоқлик қилиб юрма! Ҳа, нега ундай қарайсизлар, ҳали эсимизни еб қўйганимиз йўқ, бир-икки бекат бор жиннихонагача.

      “Товуқ, – дедим. – Товуқ олиб келинг, яхши пишган миллий товуқлардан бўлсин”.

      “Ҳа, сизларда оқидан сотиладими, юз грамм, йўқ юз эллик, миллий бўлсин, уйимда фақат хотиним номиллий! Тезлаштиринг, томоғим тараша бўлиб кетди! Шунга куяман, хотин – ўзбекмас, болалар чала, неваралар эса ўрис! Аввал шунақасини олиш мода эди-да, ҳозир эса миллийи тузук!”

      Тунларимдан маъно қочди.

      Даволанган бўламан, яна бир қўйнинг пули кетади. Кор қилмайди… Тушлар сценарийсини ким ёзади?

      Менга одамларнинг туш кўрар вақтини топширишса, бир мўъжиза юз бериб шундай бўлса эди, қаҳрамонларини соғиниб уйғонарди халқ!

*

      1918 йил. Бухоро.

      Жанжалнинг устидан чиқаман.

      Икки