Spoelklippies in stormwater. Elza Radmeyer

stoeltjie af. Sy oë rek toe hy sien wat sy aanhet. “Slet!” snou hy haar toe. “Dis geen wonder die vent was so astrant met my nie. Ek sou dieselfde vermetelheid gehad het as ek so vroeg in die môre saam met so ’n flerrie in die kraal kon kuier!” Sy stem sak skielik tot ’n sisgeluid. “Maar onthou een ding, Karlientjie; jy behoort aan my. Dis met mý wat jy gaan trou. Of dink jy daardie stadsjapie sal vir julle plaas water gee?”

      Haar humeur oordonder skielik haar sinne. Sy gryp die emmer met melk wat voor sy voete staan en skiet dit met ’n blitsbeweging binne-in sy gesig uit. Wat ’n fout was, besef sy onmiddellik toe hy haar vasgryp voor sy kan weghardloop.

      “Tierkat!” roep hy uit. En hoe harder sy stoei om haar te bevry, hoe meer wellustig raak hy.

      Eintlik weet sy sy is te tengerig en swak om haar teen hom te verset. Sy’t dit die dag in die veld by die suiping al uitgevind. Sy arms is soos die tentakels van ’n reuse-seekat. Dit suig haar teen hom vas sodat sy skaars kan asemhaal.

      Hy loop voetjie vir voetjie met haar na die verste hoek van die kraal. Druk haar rug so styf teen die klipmuur vas dat dit pyn, maar sy kry nie kans om te kla nie, want sy sopperige mond eis haar lippe op.

      Die gedagte om sy tong af te byt kom in haar kop op. Maar dan verstar sy en wag biddend dat hy hom moet uitwoed. En toe hy haar uiteindelik laat los, tuit sy haar lippe. Haar spuugstraal tref hom egter ongesiens teen die rug. By die kraalhek draai hy om.

      “Ek kom haal jou môreaand Fonteintjie toe,” sê hy met ’n knipoog. “Dis tyd dat jy weer ’n slag vir jou toekomstige man op die plaas kom kuier. Of wat praat ek alles?”

      Haat laat ’n traan oor haar wang biggel toe hy weer omdraai om in sy bakkie te gaan klim. Om te dink daar was ’n kortstondige tydperk wat sy gedink het sy’t die man van haar drome ontmoet. Sy barbaarsheid was nie die eerste maand ná hul ontmoeting sigbaar nie. Dit het eers die dag tot uiting gekom toe hy haar kom oplaai het om konsuis vir haar die veranderinge op sy plaas te gaan wys.

      Sy tel die leë emmer op en giet ’n bietjie skoon water daarin om dit uit te spoel voordat sy haar veldstoeltjie na Kolletjie toe verskuif. Daar is ’n hele paar meisies wat jaloers is op haar, wat dink Willem is die vangs van die jaar. Sy’t ook so gedink toe hy die dag ná sy aankoms op Fonteintjie kom kennis maak het. Hy het sommer dadelik by haar begin vlerksleep. Selfs die dag toe hulle daar langs die nuwe suiping uit sy bakkie klim, het sy nog so gedink. Sy het sy soene geniet, maar algaande al meer ongemaklik geraak onder sy intimiteit. Eers toe hy haar wild begin betas het en kreunend begin soebat het, het sy bang geword. Sy het onder sy eisende tong en hande probeer uitkom. Maar haar pleidooie het op dowe ore geval. Sy het te laat begin keer. Hy was te sterk vir haar en hy het gevat wat hy wou hê. En toe hy met haar klaar was, het sy huilend gesê sy gaan haar oupa alles vertel, maar hy het dreigend gewaarsku: “’n Woord van wat hier gebeur het aan enigiemand, en ek gooi die kanaal na jou oupa se plaas toe! Van nou af behoort jy aan my!”

      Sy wou nie terugklim by hom in die bakkie nie, maar hy het haar hardhandig ingedwing. Op pad huis toe was sy vas van voorneme om vir oupa Sukkeljan te vertel wat gebeur het. Maar toe hulle by die huis kom, was oupa Sukkeljan weer so siek van sy hart dat ’n ding haar keel toegedruk het. Sy is lief vir haar oupa, lief vir die grond, lief vir elke dier op die plaas. In haar verbeelding het sy die koeie se klaende gebulk gehoor, gesien hoe die dooie hoenders oor die werf gestrooi lê … Oupa Sukkeljan weet tot vandag toe van niks nie. Willem het die volgende dag Calvinia toe gery en teruggekom met die verloofring. Haar oupa glo hy’s ’n goeie man, en het niks teen die vinnige verlowing gehad nie.

      Sy sug en staan op om die veldstoeltjies in die kalwerhok te gaan bêre. As haar pa nog geleef het, sou hy ’n plan gemaak het. Haar pa was ’n slim man wat sou geweet het hoe om water van iewers anders af te kry. Maar haar pa is dood toe sy twaalf was en haar ma toe sy vyftien was. Al wat sy oorhet, is oupa Sukkeljan. Vir hom en die diere.

      Oupa Sukkeljan kyk haar met ’n hewige frons aan toe sy die huis binnekom. “Watse klere het jy daar aan? Skaam jy jou nie om …”

      “Los die kind, Sukkeljan,” kom tant Gesie haar tot hulp. “Ek het dit vir haar gegee. Ons leef nie meer in die depressiejare nie. Dis tyd dat jou oë oopgaan sodat jy kan sien die lewe het verander.”

      Oupa Sukkeljan se mond gaan oop, en dan maar weer toe. “Hoekom is daar vanoggend so min melk?” vra hy eindelik met sy oë op die emmer in Karlien se hand. “Het die kalwers weer uit die hok gebreek en die koeie uitgesuip?”

      “Seker maar,” antwoord sy en keer vinnig haar rug op tant Gesie en Hugo waar hulle langs die kombuistafel sit.

      “Dan moet ons ná brekfis gaan kyk of ons nie iets aan die kalwerhok kan doen om hom sterker te maak nie,” sê oupa Sukkeljan vir Hugo. “Dis oor die kalwers al so groot is. Hulle bars deur alles.”

      Hugo skeur sy blik weg van die oulike paar sonbruin beentjies waar Karlien die melkemmers staan en uitwas. “Ek het gedink om net ná ontbyt gou dorp toe te ry.”

      “O ja, jy’t mos gisteraand gesê jy wil jou nooi gaan foun. Maar, Karlien, dan kan jy sommer saamry om my medisyne by Bart te gaan optel. Hy sou dit gisteraand saamgebring het van Calvinia af. Jy sorg net eers dat jy vir jou ordentlik aantrek!”

      “Ek kan nie gaan nie,” sê sy onthuts.

      “Hoekom nie?” vra oupa Sukkeljan ontevrede.

      “Oupa, ’n mens bedel nie geleentheid by vreemde mense nie!”

      “Maar Hugo is mos g’n vreemd nie. Hy’s dan familie!”

      “Hy’s nie familie nie. Aangetroude mense is nie familie nie.”

      “Ry saam,” sê Hugo. “Ek sal bly wees as jy saamry, want ek is nie seker of ek die pad sal onthou nie.”

      “Ja, toe, Karlien,” moedig tant Gesie haar ook aan. “Dit kan jou net goed doen om ’n bietjie weg te kom van die plaas af.”

      Haar groen oë flits vinnig oor tant Gesie en Hugo voordat sy by die binnedeur ingaan sonder om te antwoord.

      Hoekom is hy so begerig dat sy moet saamry? vra sy haarself af. Natuurlik sal hy die pad onthou. En vir wat por tant Gesie haar ook nog aan om saam te gaan? Sy is bang vir hom. Wanneer vang hy nie dieselfde dinge met haar aan as Willem nie?

      3

      ’n Uur of wat later loer Hugo onderlangs na die meisie wat so stil langs hom in die motor sit. Van die huis af tot nou het sy nog nie boe of ba gesê nie. Sy boei hom onwillekeurig. Die broekpakkie is vervang deur dieselfde vormlose rok van gister. En sedert die episode in die kraal skram haar blik weg wanneer hy na haar kyk. Miskien wás hy ’n bietjie kras met haar.

      Ag, nou ja, besluit hy toe die stilte hinderlik raak, miskien moet hy maar die minste wees en haar om verskoning vra. Hy skraap sy keel. “Luister, ek is jammer ek was so vies vir jou daar in die kraal, maar ek glo jy’t goed geweet die koei gaan my skop.”

      “Hoekom het jy daarop aangedring dat ek saam met jou dorp toe kom?” vra sy heeltemal iets anders.

      Hy loer weer vinnig na haar, maar sy sit by die venster en uitkyk. “Jy moet tog jou oupa se medisyne gaan haal?”

      “Jy kon mos agtergekom het ek wou nie saamry nie.”

      “Hoekom wou jy nie saamry nie?” vra hy verbaas.

      “Sommer nie.”

      “Dis ’n swak antwoord. Of is jy bang Willem sal nie daarvan hou dat jy saam met my dorp toe ry nie?”

      Haar kop draai vinnig na hom toe, maar voordat hy haar blik kan vang, kyk sy weer weg venster toe. “Dit het niks met Willem te doen nie.”

      Haar woorde laat hom frons. “Wanneer trou julle?”

      “Hoekom wil jy weet?”

      Hy lig sy skouers. “Nuuskierigheid … belangstelling … Dis tog ’n normale vraag, is dit nie?”

      “Ek weet nie.”

      “Gaan