Die windvanger. Breyten Breytenbach

verstand ’n verslindende vaartuig

      niks is blou of bewerig nie

      hoeveel keer moet die tong draai

      in die onbekende intieme holte

      op soek na die woord genade

      in die mens se bestaan?

      ons is doodmaak en vergeet

      ons aai die sot wurm van bewustelik lewe

      draai, draai my lied

      jy loop te ver

      kom terug na die kat op straat

      die duif so stil op die nag se balkon

      draai saam met die son na die oseaan

      se flonker draai weg van die aarde

      se are en vlekke berge

      en kors onverskillige lewe

      en strand teen die oopte

      van ’n ander dimensie

      nog ’n laaste piek en kruin

      sproeisel sneeu ’n silwerjakkalsjas

      dan daal ons neer deur ’n nuwe weefsel wolke

      na die groener vlaktes van Kalifornië

      se voetheuwels, snelweë, knoetskerke, lommerryke voorstede

      en voorstelle, turkoois swembaddens, ’n see seekant se kant toe

      omsoom met seweduisend palmbome

      14

      skilletjie lig groei om die klipskip in die ruim

      wanneer son en maan om ons synsoeke tuimel:

      omdat ons geanker is aan die groot vergeet

      het ons tyd bedink

      asof vergaan nie reeds ingeboek staan in ontstaan:

      en van siklusse en ritmes ’n bedoeling gemaak

      die heelal getjap met betekenis:

      ek is twee-en-sestig jaar oud

      in die koue wond van geboorte

      buite flankeer vlinders en voëls

      doenig met hul eie besighede

      sonder die minste vlerkslag van vervreemding

      binne skuifel die hand oor papier

      op soek na die hier

      wat flus nog uit die niet gestulp het:

      hier’s ek weer

      hier’s ek weer

      met my bloedsleep voor jou deur

      ons skrywel ons dae dig met ballingink

      totdat hulle donker soos die ewigheid is

      en ook wanneer ons niks meer het om te sê

      bly daar nog woorde oor

      besig met hul eie doenighede

      15

      kyk, rondom die wond in die grond

      waar die boom afgekap is

      nou die ene duistere distansie

      krabbel ’n raserny miere

      in ’n raaisel van radeloosheid

      nog dae daarna

      16

      hoeveel begrensing is nodig vir betekenis

      hoeveel tekens saam versit ’n grens

      hoeveel bokkoms pas in ’n boks

      van twee by twee

      hoeveel woorde gaan grond toe met die kis

      hoeveel sin en besinning kan sing-sing

      weggelê word in die woordtorinkie

      hulle noem dit ’n gedig

      sonder dat die môre na vrot vis stink

      en is dit van enige denkbare verskil

      of klink dit maar net ougat

      17

      toe sê Woordfoël vir die vrou en die kind

      kom ons sit op ons hurke

      hier teen die hoogte

      en kyk af op die rokende stad

      en maak bestekopname

      ons bly met die pad verbind

      aan die plek van oorsprong

      al het ons die mense se name vergeet

      toe sê Woordfoël vir die vrou en die kind

      ons is vry

      ek weet dit is swaar

      en eens elke jaar is dit goed

      om om te draai

      om terug te kyk

      na die reise en die ryk van dooies

      eens elke jaar

      word die seisoen donker

      en die tyd is daar

      klaar en ryp om die pampoen

      soos ’n hemelse vrug van ewige lewe

      mark toe te bring

      kom laat ons sing

      hoe sal ons die vlees bewaar?

      in die kelders kopknik mummies

      swerfswaar van ontbinding

      mot en roes het die jasse met gate verblind

      hoe sal ons die afstand besweer?

      ons stop die reise en getye op

      met woestynheuning en sprinkaanvleis

      en Ouland se vergete onthousels

      dat ’n goeie geur uit die heuwels kom

      en hou boek in die stof

      toe sê Woordfoël vir die vrou en die kind

      kom ons versin onsself as verkenners

      maak hout bymekaar

      en steek aan die vuur

      ons sein vir die burgers

      van die dooie stad

      dat ons die maan

      uit haar donker holtes wil lok

      om met die pampoen te versoen

      verder sê Woordfoël vir die vrou en die kind

      vergewe my asseblief

      mens maak gedig ook van stokkies en saad

      om die sagte woorde op te vang

      mens soek maar altyd rym en maat

      en dan die brand van verwerkliking

      julle moet dit vir niemand vertel nie

      18

      die kat krap toe

      die mens trek ketting

      as hy opstaan van die ketel

      visse doen dit diskreet

      in die see

      die vlieg is geheel

      sy eie stront

      meeste voëls tjorts

      bondig ’n vlugverslag

      net