Die windvanger. Breyten Breytenbach

      breyten breytenbach

      die windvanger

      Human & Rousseau

      Die uitleg van gedigte en afbeeldings in hierdie digitale uitgawe van Die windvanger verskil van dié van die gedrukte uitgawe, afhangende van die instellings op u leestoestel. Die uitleg vertoon optimaal indien die standaardinstelling op u leestoestel gebruik word. Lesers kan egter eksperimenteer met die instellings op hul leestoestel vir verskillende perspektiewe op die gedigte.

      (vir my vrou:

      want die wind

      het al die jare

      ons saamsaamliefde so getrou

      oopgebind en toegevou)

      moeë reisiger

      wanneer jy hier arriveer

      swaar van hart

      en met stof in die keel

      blaai deur hierdie bladsye

      soos die blare

      van ’n ou-ou reis

      en kyk

      ons planeet is te laat

      om nié ’n nag te droom

      waar die wêreld se tong

      nog helder sal brand

      – Alonso Quijada

      1

      daar is geen tyd

      daar is geen tyd

      tyd is die mens se vel

      wat kraak en knetter en krimp

      in die verbygaan van lewe

      dis die vuur van bestaan

      wat die ure vertel

      en dan versaak

      in die ewigdurende galmende

      momentum van stilte

      in die aandster en die middernagson

      se rokende dans

      in die krul van die blaar

      in die duif se vlugtige

      fladder-gebaar van grasieuse sterwe

      daar is geen tyd

      tyd is die verskietende komeet

      van geheue

      wat die hemel met vonke bestrooi

      van stories wat niemand ooit

      weer sal hoor nie

      tyd is my liefde vir jou

      die akkedis-bewegings

      van weggaan in jou vrouelyf

      om die holtes te vul

      met die vlam van vertel

      daardie vele gesigte van vergaan

      daar is geen tyd

      net die hart se klop-klop-dinge

      soos pyn onder dop-ooglede

      net die leë vertel-vel

      van hierdie gedig

      bespikkel en uitgemeet

      met kankerwoorde van vergeet

      soos akkediskak

      2

      fluit-fluit

      (tyd is die verskietende komeet van geheue)

      1

      op die mark onder hoë skadubome

      tien geelperskes gekoop

      groot goud en sappig

      soos innige verwante van die son

      en huis toe gedra

      wit pleistermure het liggies gebewe

      die hitte was op die sinkplatdak

      oral omheen die soet geure

      van lemoenbloeisels, frangipani

      geel doringboomblommetjies

      later wanneer hulle eers weer water gekry het

      ook die wit en pers van die verbleikbos

      gister, vandag en môre

      en van tak tot tak

      van kelk tot kelk

      jangroentjies, suikerbekkies

      tortels en vinke en vlamvlerk raasbekspreeus

      laatmiddag dieper kloof-op

      waar dit potblou is

      dassies blinkoog, klipspringers spitsoor aandagtig

      die kant van die Koo en die Keisie uit

      het kettings ligte sweep geklap

      en gevlegte linte aan die wolke gehang

      eers het die storm gekom

      met groot geraas en spuistrale wolkgoed

      klipogies, engelekots

      en toe

      ná die skerp kleureboog

      oor kop en riet

      ’n dragtiger reent aanmekaar en diep

      met die sagte gekletter

      van ’n skare mense wat verbykom met die nag

      om bo in die berg van water

      te gaan sing

      perskes gewas en afgedroog

      en een vir een opgeëet in die donker

      ’n genot vir die tong en die lippe

      en ’n verbeelding vir die oog

      in buur Jan se visdam

      het paddas mekaar luidkeels

      probeer bekeer

      van mismoedigheid

      dis dan gedoen

      en geboen gedaan

      hierdie dag kom nooit weer terug

      nie so met kromming

      en verskuiwing en beligting

      ook nooit weer presies dieselfde hand

      wat hier met honger vingers

      oor die woorde vat

      om tyd en haar verbygaan uit te vee

      soos die dons van ’n perskevel

      2

      werkers op pad huis toe

      ’n laaste vegie flos

      bo die berg se kim

      daardie lang leë aande

      wat geleidelik vol loop van donkerte

      die jas aantrek groot en swart

      met blink knope

      tot by die rietbos waar slaapvoëls tjik

      die nagvuurtjies

      kole in die oog

      3

      lourierbosse wat skaamteloos bloei

      bome wat uit hul koeltes stoel

      woorde wat uit die stiltes groei

      dis alles dik-dik van die waarheid

      4