Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej. Nikita Shcheholevatyi

maar moeielyker is 't juist weergeven van schakeeringen die daartusschen liggen, wanneer men aan waarheid gebonden is en dus noch te donker noch te licht mag kleuren. (Czarny lub biały łatwo się maluje, ale trudniej jest dokładnie oddać odcienie między nimi, gdy jest się związanym z prawdą i nie można malować ani zbyt ciemno, ani zbyt jasno; Zwart of wit laat zich gemakkelyk schilderen – Czarny lub biały łatwo się maluje, maar moeielyker is 't juist weergeven van schakeeringen die daartusschen liggen – ale trudniej jest dokładnie oddać odcienie między nimi, wanneer men aan waarheid gebonden is en dus noch te donker noch te licht mag kleuren – gdy jest się związanym z prawdą i nie można malować ani zbyt ciemno, ani zbyt jasno).

      Ik gevoel dat de schets die ik van Havelaar trachtte te geven, hoogst onvolkomen is. (Czuję, że szkic, który starałem się przedstawić o Havelaara, jest wysoce niekompletny; Ik gevoel dat de schets die ik van Havelaar trachtte te geven – Czuję, że szkic, który starałem się przedstawić o Havelaara, hoogst onvolkomen is – jest wysoce niekompletny).

      De bouwstoffen die voor me liggen, zyn van zoo uit-eenloopenden aard, dat ze my door overmaat van rykdom in myn oordeel belemmeren, en ik zal dus wellicht daarop, onder het ontwikkelen der gebeurtenissen die ik wensch meetedeelen, ter-aanvulling terugkomen. (Materiały, które mam przed sobą, są tak różnorodne, że nadmiar bogactwa utrudnia mi ocenę i być może powrócę do nich podczas rozwijania wydarzeń, które chcę przekazać; De bouwstoffen die voor me liggen, zyn van zoo uit-eenloopenden aard – Materiały, które mam przed sobą, są tak różnorodne, dat ze my door overmaat van rykdom in myn oordeel belemmeren – że nadmiar bogactwa utrudnia mi ocenę, en ik zal dus wellicht daarop, onder het ontwikkelen der gebeurtenissen die ik wensch meetedeelen, ter-aanvulling terugkomen – i być może powrócę do nich podczas rozwijania wydarzeń, które chcę przekazać).

      Dit is zeker, hy was een ongewoon mensch, en wel de moeite van 't bestudeeren waardig. (To pewne, był niezwykłym człowiekiem i wartym studiowania; Dit is zeker – To pewne, hy was een ongewoon mensch – był niezwykłym człowiekiem, en wel de moeite van 't bestudeeren waardig – i wartym studiowania).

      Ik bemerk nu reeds dat ik verzuimd heb als een zyner hoofdtrekken optegeven, dat hy de belachelyke en de ernstige zyde der dingen met dezelfde snelheid en te-gelyker-tyd opvatte, aan welke eigenschap zyn wyze van spreken, zonder dat hyzelf dit wist, een soort van humor ontleende, die zyn toehoorders gedurig in twyfel bracht, of ze getroffen waren door 't diep gevoel dat in zyn woorden heerschte, of dat ze te lachen hadden over de koddigheid die op-eenmaal den ernst daarvan afbrak. (Zauważam już teraz, że zaniedbałem wskazanie jednej z jego głównych cech, że postrzegał absurdalne i poważne strony rzeczy z tą samą szybkością i jednocześnie, co nadawało jego sposobowi mówienia, bez jego wiedzy, pewien rodzaj humoru, który stale wprowadzał jego słuchaczy w wątpliwości, czy byli poruszeni głębokim uczuciem, które panowało w jego słowach, czy też powinni śmiać się z komizmu, który nagle przerywał ich powagę; Ik bemerk nu reeds dat ik verzuimd heb als een zyner hoofdtrekken optegeven – Zauważam już teraz, że zaniedbałem wskazanie jednej z jego głównych cech, dat hy de belachelyke en de ernstige zyde der dingen met dezelfde snelheid en te-gelyker-tyd opvatte – że postrzegał absurdalne i poważne strony rzeczy z tą samą szybkością i jednocześnie, aan welke eigenschap zyn wyze van spreken, zonder dat hyzelf dit wist, een soort van humor ontleende – co nadawało jego sposobowi mówienia, bez jego wiedzy, pewien rodzaj humoru, die zyn toehoorders gedurig in twyfel bracht – który stale wprowadzał jego słuchaczy w wątpliwości, of ze getroffen waren door 't diep gevoel dat in zyn woorden heerschte – czy byli poruszeni głębokim uczuciem, które panowało w jego słowach, of dat ze te lachen hadden over de koddigheid die op-eenmaal den ernst daarvan afbrak – czy też powinni śmiać się z komizmu, który nagle przerywał ich powagę).

      Opmerkelyk was 't dat zyn voorkomen, en zelfs zyn aandoeningen, zoo weinig sporen droegen van zyn doorgebracht leven. (Zadziwiające było to, że jego wygląd, a nawet jego dolegliwości, nosiły tak mało śladów jego przeżytego życia; Opmerkelyk was 't dat zyn voorkomen – Zadziwiające było to, że jego wygląd, en zelfs zyn aandoeningen – a nawet jego dolegliwości, zoo weinig sporen droegen van zyn doorgebracht leven – nosiły tak mało śladów jego przeżytego życia).

      Het roemen op ondervinding is een belachelyke gemeenplaats geworden. (Chwalenie się doświadczeniem stało się śmiesznym banałem; Het roemen op ondervinding – Chwalenie się doświadczeniem, is een belachelyke gemeenplaats geworden – stało się śmiesznym banałem).

      Er zyn lieden die vyftig of zestig jaren lang meedreven met het stroompje, waarin ze beweren te zwemmen, en die van al dien tyd weinig anders zouden kunnen verhalen dan dat ze verhuisd zyn van de A-gracht naar de B-straat. (Są ludzie, którzy przez pięćdziesiąt lub sześćdziesiąt lat unosili się z prądem, w którym twierdzą, że płyną, i którzy z całego tego czasu niewiele więcej mogliby opowiedzieć, niż to, że przeprowadzili się z kanału A na ulicę B; Er zyn lieden die vyftig of zestig jaren lang meedreven met het stroompje, waarin ze beweren te zwemmen – Są ludzie, którzy przez pięćdziesiąt lub sześćdziesiąt lat unosili się z prądem, w którym twierdzą, że płyną, en die van al dien tyd weinig anders zouden kunnen verhalen dan dat ze verhuisd zyn van de A-gracht naar de B-straat – i którzy z całego tego czasu niewiele więcej mogliby opowiedzieć, niż to, że przeprowadzili się z kanału A na ulicę B).

      Niets is gewoner dan op ervaring te hooren bogen, juist door hen die hun gryze haren zoo gemakkelyk verkregen. (Nic nie jest bardziej powszechne niż słyszenie, jak chwalą się doświadczeniem właśnie ci, którzy tak łatwo zdobyli swoje siwe włosy; Niets is gewoner dan op ervaring te hooren bogen – Nic nie jest bardziej powszechne niż słyszenie, jak chwalą się doświadczeniem, juist door hen die hun gryze haren zoo gemakkelyk verkregen – właśnie ci, którzy tak łatwo zdobyli swoje siwe włosy).

      Anderen weer meenen hun aanspraken op ondervinding te mogen gronden op werkelyk ondergane lotwisseling, zonder dat echter uit iets blykt dat ze door die veranderingen werden aangegrepen in hun zieleleven. (Inni z kolei uważają, że ich roszczenia do doświadczenia mogą być oparte na rzeczywiście przeżytych zmianach losu, chociaż nic nie wskazuje na to, że te zmiany wpłynęły na ich życie duchowe; Anderen weer meenen hun aanspraken op ondervinding te mogen gronden op werkelyk ondergane lotwisseling – Inni z kolei uważają, że ich roszczenia do doświadczenia mogą być oparte na rzeczywiście przeżytych zmianach losu, zonder dat echter uit iets blykt dat ze door die veranderingen werden aangegrepen in hun zieleleven – chociaż nic nie wskazuje na to, że te zmiany wpłynęły na ich życie duchowe).

      Ik kan me voorstellen dat het bywonen, of ondergaan zelfs, van gewichtige gebeurtenissen weinig of geen invloed heeft op zeker soort van gemoederen, die niet zyn toegerust met de vatbaarheid om indrukken optevangen en te verwerken. (Mogę sobie wyobrazić, że uczestnictwo lub nawet przeżywanie ważnych wydarzeń ma niewielki lub żaden wpływ na pewien rodzaj umysłów, które nie są wyposażone w zdolność odbierania i przetwarzania wrażeń; Ik kan me voorstellen dat het bywonen, of ondergaan zelfs, van gewichtige gebeurtenissen weinig of geen invloed heeft op zeker soort van gemoederen – Mogę sobie wyobrazić, że uczestnictwo lub nawet przeżywanie ważnych wydarzeń ma niewielki lub żaden wpływ na pewien rodzaj umysłów, die niet zyn toegerust met de vatbaarheid om indrukken optevangen en te verwerken – które nie są wyposażone w zdolność odbierania i przetwarzania wrażeń).

      Wie hieraan twyfelt, vrage zich af of men ondervinding zou mogen toekennen aan al de bewoners van Frankryk, die veertig of vyftig jaren oud waren in 1815? (Kto w to wątpi, niech zapyta, czy można przypisać doświadczenie wszystkim mieszkańcom Francji, którzy mieli czterdzieści lub pięćdziesiąt lat w 1815 roku?; Wie hieraan twyfelt, vrage zich af of men ondervinding zou mogen