Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej. Nikita Shcheholevatyi

was, zooals de meeste Europeanen in Indië, zeer bleek, hetgeen echter in die streken geenszins voor een blyk van minder goede gezondheid wordt gehouden, en hy had fyne trekken die wel getuigden van verstandelyke ontwikkeling. (Był, jak większość Europejczyków w Indiach, bardzo blady, co jednak w tych regionach wcale nie jest uważane za oznakę gorszego zdrowia, i miał delikatne rysy, które świadczyły o intelektualnym rozwoju; Hy was, zooals de meeste Europeanen in Indië, zeer bleek – Był, jak większość Europejczyków w Indiach, bardzo blady, hetgeen echter in die streken geenszins voor een blyk van minder goede gezondheid wordt gehouden – co jednak w tych regionach wcale nie jest uważane za oznakę gorszego zdrowia, en hy had fyne trekken die wel getuigden van verstandelyke ontwikkeling – i miał delikatne rysy, które świadczyły o intelektualnym rozwoju).

      Alleen was er iets kouds in zyn blik, iets wat u denken deed aan een logarithmen-tafel, en hoewel zyn voorkomen over 't geheel niet onbehagelyk of terugstootend was, kon men zich toch niet onthouden van de verdenking dat zyn vry groote magere neus zich op dat gelaat verveelde, omdat er zoo weinig op voorviel. (Tylko w jego spojrzeniu było coś zimnego, coś, co przypominało tabelę logarytmów, i chociaż jego wygląd ogólnie nie był nieprzyjemny ani odpychający, nie można było uniknąć podejrzenia, że jego dość duży, chudy nos nudził się na tej twarzy, ponieważ było na niej tak mało do zobaczenia; Alleen was er iets kouds in zyn blik – Tylko w jego spojrzeniu było coś zimnego, iets wat u denken deed aan een logarithmen-tafel – coś, co przypominało tabelę logarytmów, en hoewel zyn voorkomen over 't geheel niet onbehagelyk of terugstootend was – i chociaż jego wygląd ogólnie nie był nieprzyjemny ani odpychający, kon men zich toch niet onthouden van de verdenking dat zyn vry groote magere neus zich op dat gelaat verveelde – nie można było uniknąć podejrzenia, że jego dość duży, chudy nos nudził się na tej twarzy, omdat er zoo weinig op voorviel – ponieważ było na niej tak mało do zobaczenia).

      Met beleefdheid bood hy zyn hand aan een dame, om haar by het uitstygen behulpzaam te zyn, en nadat deze van een heer die nog in den wagen zat, een kind had aangenomen, een klein blond jongetje van een jaar of drie, traden zy de pendoppo in. (Z uprzejmością podał rękę damie, aby pomóc jej wysiąść, a po tym, jak wzięła od pana, który jeszcze siedział w powozie, dziecko, małego blond chłopca w wieku około trzech lat, weszli do pendoppo; Met beleefdheid bood hy zyn hand aan een dame – Z uprzejmością podał rękę damie, om haar by het uitstygen behulpzaam te zyn – aby pomóc jej wysiąść, en nadat deze van een heer die nog in den wagen zat, een kind had aangenomen – a po tym, jak wzięła od pana, który jeszcze siedział w powozie, dziecko, een klein blond jongetje van een jaar of drie – małego blond chłopca w wieku około trzech lat, traden zy de pendoppo in – weszli do pendoppo).

      Daarop volgde die heer zelf, en wien op Java bekend was, zou het als een byzonderheid in 't oog gevallen zyn, dat hy by 't portier wachtte om 't uitstygen gemakkelyk te maken aan een oude Javaansche baboe. (Następnie podążył za nimi sam pan, a dla tych, którzy znają Jawę, byłoby to szczególnie zauważalne, że czekał przy drzwiach, aby ułatwić wysiadanie starszej jawajskiej niani; Daarop volgde die heer zelf – Następnie podążył za nimi sam pan, en wien op Java bekend was – a dla tych, którzy znają Jawę, zou het als een byzonderheid in 't oog gevallen zyn – byłoby to szczególnie zauważalne, dat hy by 't portier wachtte om 't uitstygen gemakkelyk te maken aan een oude Javaansche baboe – że czekał przy drzwiach, aby ułatwić wysiadanie starszej jawajskiej niani).

      Een drietal bedienden hadden zichzelf verlost uit het wasleêren kastje, dat achter den wagen was vastgeplakt als een jonge oester op den rug van zyn mama. (Trzech służących uwolniło się z woskowanej skórzanej skrzynki, która była przyklejona z tyłu wozu jak młoda ostryga do grzbietu swojej mamy; Een drietal bedienden hadden zichzelf verlost uit het wasleêren kastje – Trzech służących uwolniło się z woskowanej skórzanej skrzynki, dat achter den wagen was vastgeplakt als een jonge oester op den rug van zyn mama – która była przyklejona z tyłu wozu jak młoda ostryga do grzbietu swojej mamy).

      De heer die het eerst was uitgestegen, had den Regent en den kontroleur Verbrugge de hand geboden, die zy met eerbied aannamen, en in hun geheele houding was te bespeuren dat zy gevoelden zich in de tegenwoordigheid te bevinden van een gewichtig persoon. (Pan, który pierwszy wysiadł, podał rękę Regentowi i kontrolerowi Verbrugge, którzy przyjęli ją z szacunkiem, a w całej ich postawie można było dostrzec, że czuli się w obecności ważnej osoby; De heer die het eerst was uitgestegen – Pan, który pierwszy wysiadł, had den Regent en den kontroleur Verbrugge de hand geboden – podał rękę Regentowi i kontrolerowi Verbrugge, die zy met eerbied aannamen – którzy przyjęli ją z szacunkiem, en in hun geheele houding was te bespeuren – a w całej ich postawie można było dostrzec, dat zy gevoelden zich in de tegenwoordigheid te bevinden van een gewichtig persoon – że czuli się w obecności ważnej osoby).

      Het was de resident van Bantam, de groote landstreek waarvan Lebak een afdeeling, een regentschap, of, zooals men officieel zegt, een adsistent-residentie is. (Był to rezydent Bantam, wielkiego regionu, którego Lebak jest departamentem, regencją lub, jak to się oficjalnie nazywa, asystenturą rezydencką; Het was de resident van Bantam – Był to rezydent Bantam, de groote landstreek waarvan Lebak een afdeeling, een regentschap – wielkiego regionu, którego Lebak jest departamentem, regencją, of, zooals men officieel zegt, een adsistent-residentie is – lub, jak to się oficjalnie nazywa, asystenturą rezydencką).

      By 't lezen van verdichte verhalen, heb ik my meermalen geërgerd over den weinigen eerbied der schryvers voor den smaak van 't publiek, en vooral was dit het geval, waar zy blyk gaven iets te willen voortbrengen dat koddig of burlesk heeten moest, om nu niet van humor te spreken, een eigenaardigheid die byna doorgaande allerjammerlykst wordt verward met het komieke. (Czytając fikcyjne historie, wielokrotnie irytowałem się brakiem szacunku pisarzy dla gustu publiczności, a zwłaszcza tam, gdzie wydawali się chcieć stworzyć coś, co miało być śmieszne lub burleskowe, nie mówiąc już o humorze, cecha ta jest prawie zawsze mylona z komedią; By 't lezen van verdichte verhalen – Czytając fikcyjne historie, heb ik my meermalen geërgerd over den weinigen eerbied der schryvers voor den smaak van 't publiek – wielokrotnie irytowałem się brakiem szacunku pisarzy dla gustu publiczności, en vooral was dit het geval – a zwłaszcza tam, waar zy blyk gaven iets te willen voortbrengen dat koddig of burlesk heeten moest – gdzie wydawali się chcieć stworzyć coś, co miało być śmieszne lub burleskowe, om nu niet van humor te spreken – nie mówiąc już o humorze, een eigenaardigheid die byna doorgaande allerjammerlykst wordt verward met het komieke – cecha ta jest prawie zawsze mylona z komedią).

      Men voert een persoon sprekende in, die de taal niet verstaat of slecht uitspreekt, men laat een franschman zeggen: ‘ka kauw na de krote krak’ of ‘krietje kooit keen kare kroente kraak wek.’ (Wprowadza się postać, która nie rozumie języka lub źle go wymawia, pozwala się Francuzowi powiedzieć: „ka kauw na de krote krak” lub „krietje kooit keen kare kroente kraak wek”; Men voert een persoon sprekende in – Wprowadza się postać, die de taal niet verstaat of slecht uitspreekt – która nie rozumie języka lub źle go wymawia, men laat een franschman zeggen – pozwala się Francuzowi powiedzieć: ka kauw na de krote krak – „ka kauw na de krote krak”, of krietje kooit keen kare kroente kraak wek – lub „krietje kooit keen kare kroente kraak wek”).

      By-gebrek aan een franschman, neemt men iemand die stamelt, of men ‘schept’ een persoon die zyn stokpaardje maakt van een paar telkens wederkeerende woorden. (W przypadku braku Francuza, wybiera się kogoś, kto się jąka, lub „tworzy” postać, która czyni swoim konikiem parę powtarzających się słów; By-gebrek