Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej. Nikita Shcheholevatyi

weelde, armoede, honger, cholera, liefde en ‘liefden’ in zyn dagboek staan – Miał w swoim dzienniku pożary, bunty, skrytobójstwa, wojny, pojedynki, bogactwo, biedę, głód, cholerę, miłość i "miłości").

      Hy had vele landen bezocht, en omgang gehad met lieden van allerlei ras en stand, zeden, vooroordeelen, godsdienst en gelaatskleur. (Odwiedził wiele krajów i miał do czynienia z ludźmi różnej rasy i klasy, obyczajów, uprzedzeń, religii i koloru skóry; Hy had vele landen bezocht – Odwiedził wiele krajów, en omgang gehad met lieden van allerlei ras en stand, zeden, vooroordeelen, godsdienst en gelaatskleur – i miał do czynienia z ludźmi różnej rasy i klasy, obyczajów, uprzedzeń, religii i koloru skóry).

      Wat dus de levensomstandigheden aangaat, kon hy veel ondervonden hebben. (Jeśli chodzi o warunki życiowe, mógł wiele doświadczyć; Wat dus de levensomstandigheden aangaat – Jeśli chodzi o warunki życiowe, kon hy veel ondervonden hebben – mógł wiele doświadczyć).

      En dat hy werkelyk veel ondervonden had, dat hy 't leven niet was doorgegaan zonder de indrukken optevangen die 't hem zoo ruimschoots aanbood, daarvoor moge ons de vlugheid van zyn geest borg wezen, en de ontvankelykheid van zyn gemoed. (I że naprawdę dużo doświadczył, że nie przeszedł przez życie, nie wychwytując wrażeń, które mu tak obficie oferowało, za to ręczyć może jego bystrość umysłu i wrażliwość ducha; En dat hy werkelyk veel ondervonden had – I że naprawdę dużo doświadczył, dat hy 't leven niet was doorgegaan zonder de indrukken optevangen die 't hem zoo ruimschoots aanbood – że nie przeszedł przez życie, nie wychwytując wrażeń, które mu tak obficie oferowało, daarvoor moge ons de vlugheid van zyn geest borg wezen, en de ontvankelykheid van zyn gemoed – za to ręczyć może jego bystrość umysłu i wrażliwość ducha).

      Dit nu wekte verwondering van allen die wisten of gissen konden hoeveel hy had bygewoond en geleden, dat hiervan zoo weinig op zyn gelaat te lezen was. (To wzbudzało zdumienie wszystkich, którzy wiedzieli lub mogli się domyślać, ile przeszedł i wycierpiał, że tak niewiele z tego było widoczne na jego twarzy; Dit nu wekte verwondering van allen die wisten of gissen konden hoeveel hy had bygewoond en geleden – To wzbudzało zdumienie wszystkich, którzy wiedzieli lub mogli się domyślać, ile przeszedł i wycierpiał, dat hiervan zoo weinig op zyn gelaat te lezen was – że tak niewiele z tego było widoczne na jego twarzy).

      Wel sprak er uit zyn trekken iets als vermoeienis, doch dit deed eer denken aan vroegrype jeugd dan aan naderenden ouderdom. (Wprawdzie w jego rysach malował się jakiś rodzaj zmęczenia, ale bardziej przypominało to wczesną młodość niż nadchodzącą starość; Wel sprak er uit zyn trekken iets als vermoeienis – Wprawdzie w jego rysach malował się jakiś rodzaj zmęczenia, doch dit deed eer denken aan vroegrype jeugd dan aan naderenden ouderdom – ale bardziej przypominało to wczesną młodość niż nadchodzącą starość).

      En naderende ouderdom had het toch moeten zyn, want in Indiën is de man van vyfendertig jaar niet jong meer. (A powinna to być nadchodząca starość, bo w Indiach człowiek w wieku trzydziestu pięciu lat nie jest już młody; En naderende ouderdom had het toch moeten zyn – A powinna to być nadchodząca starość, want in Indiën is de man van vyfendertig jaar niet jong meer – bo w Indiach człowiek w wieku trzydziestu pięciu lat nie jest już młody).

      Ook zyn aandoeningen, zeide ik, waren jong gebleven. (Powiedziałem, że także jego dolegliwości pozostały młode; Ook zyn aandoeningen, zeide ik – Powiedziałem, że także jego dolegliwości, waren jong gebleven – pozostały młode).

      Hy kon spelen met een kind, en als een kind, en meermalen klaagde hy dat ‘kleine Max’ nog te jong was om vliegers optelaten, omdat hy ‘de groote Max’ daarvan zooveel hield. (Mógł bawić się z dzieckiem i jak dziecko, i wielokrotnie narzekał, że "mały Max" jest jeszcze za młody, by puszczać latawce, ponieważ "duży Max" tak bardzo to lubił; Hy kon spelen met een kind, en als een kind – Mógł bawić się z dzieckiem i jak dziecko, en meermalen klaagde hy dat ‘kleine Max’ nog te jong was om vliegers optelaten – i wielokrotnie narzekał, że "mały Max" jest jeszcze za młody, by puszczać latawce, omdat hy ‘de groote Max’ daarvan zooveel hield – ponieważ "duży Max" tak bardzo to lubił).

      Met jongens sprong hy ‘haasjen-over’ en hy teekende heel gaarne een patroon voor 't borduurwerk van de meisjes. (Z chłopcami skakał w "przeskakiwanie zająca" i bardzo chętnie rysował wzór do haftu dla dziewcząt; Met jongens sprong hy ‘haasjen-over’ – Z chłopcami skakał w "przeskakiwanie zająca", en hy teekende heel gaarne een patroon voor 't borduurwerk van de meisjes – i bardzo chętnie rysował wzór do haftu dla dziewcząt).

      Zelfs nam hy dezen meermalen de naald uit de hand, en vermaakte zich met dat werk, ofschoon hy dikwyls zei dat ze wel wat beters konden doen dan dat ‘machinale steken tellen’. (Nawet wielokrotnie brał im igłę z ręki i bawił się tą pracą, choć często mówił, że mogłyby robić coś lepszego niż to "maszynowe liczenie ściegów"; Zelfs nam hy dezen meermalen de naald uit de hand – Nawet wielokrotnie brał im igłę z ręki, en vermaakte zich met dat werk – i bawił się tą pracą, ofschoon hy dikwyls zei dat ze wel wat beters konden doen dan dat ‘machinale steken tellen’ – choć często mówił, że mogłyby robić coś lepszego niż to "maszynowe liczenie ściegów").

      By jongelieden van achttien jaren was hy een jong student, die gaarne zyn Patriam canimus meezong, of Gaudeamus igitur… ja, ik ben niet geheel zeker, dat hy niet nog zeer kort geleden, toen hy met verlof te Amsterdam was, een uithangbord heeft afgebroken, dat hem niet behaagde omdat er een neger op geschilderd was, geboeid aan de voeten van een Europeaan met een lange pyp in den mond, en waaronder natuurlyk te lezen stond: de rookende jonge koopman. (Dla osiemnastolatków był młodym studentem, który chętnie śpiewał z nimi "Patriam canimus" lub "Gaudeamus igitur"… tak, nie jestem całkowicie pewien, czy niedawno, gdy był na urlopie w Amsterdamie, nie zdemontował szyldu, który mu się nie podobał, ponieważ namalowano na nim murzyna u stóp Europejczyka z długą fajką w ustach, a pod nim oczywiście było napisane: "palący młody kupiec"; By jongelieden van achttien jaren was hy een jong student – Dla osiemnastolatków był młodym studentem, die gaarne zyn Patriam canimus meezong, of Gaudeamus igitur – który chętnie śpiewał z nimi "Patriam canimus" lub "Gaudeamus igitur", ja, ik ben niet geheel zeker – tak, nie jestem całkowicie pewien, dat hy niet nog zeer kort geleden, toen hy met verlof te Amsterdam was – czy niedawno, gdy był na urlopie w Amsterdamie, een uithangbord heeft afgebroken – nie zdemontował szyldu, dat hem niet behaagde omdat er een neger op geschilderd was – który mu się nie podobał, ponieważ namalowano na nim murzyna, geboeid aan de voeten van een Europeaan met een lange pyp in den mond – u stóp Europejczyka z długą fajką w ustach, en waaronder natuurlyk te lezen stond: de rookende jonge koopman – a pod nim oczywiście było napisane: "palący młody kupiec").

      De baboe die hy uit den wagen had geholpen, geleek op alle baboes in Indië, als ze oud zyn. (Niania, której pomógł wyjść z wozu, wyglądała jak wszystkie nianie w Indiach, gdy są stare; De baboe die hy uit den wagen had geholpen – Niania, której pomógł wyjść z wozu, geleek op alle baboes in Indië, als ze oud zyn – wyglądała jak wszystkie nianie w Indiach, gdy są stare).

      Wanneer ge deze soort van bedienden kent, behoef ik u niet te zeggen hoe zy er uitzag. (Jeśli znasz ten rodzaj służących, nie muszę mówić ci, jak wyglądała; Wanneer ge deze soort van bedienden kent – Jeśli znasz ten rodzaj służących, behoef ik u niet te zeggen hoe zy er uitzag – nie muszę mówić ci, jak wyglądała).

      En als