Ламазан догIа. Хьусайн Шовхалов

Масала: ж1ал, хьакх, къе елларг, ц1ий, хьат1, боьхал, иштта кхи йолу нажас х1ума а. Нажас йолчера ц1анлуш ер кхоъ ю, ч1аг1ари, къе еллачун ц1оьки, къе еллачух кхоллаелла са долу х1ума. Уьш ц1анялар ишта хуьлу:

      1-Ч1аг1ар ц1ена хуьлу иза ша ч1аг1ар долучера хийцаделла, цунах уксус хилахь, адамо хийцина доцуш. Иштта кхолладелла уксус ц1ена лору. Амма адамо хийцина хилахь, из ц1ена ца лору.

      2-Яа хьанал йолу х1ума къе елча иза ериге нажас ю Делахь а, цуьнан ц1ока дабг1а дарца ц1анлуш ю.

      3-Къе еллачу х1умах кхоллаелла са долу х1ума ц1ена ю. Масала: къе еллачу х1умах кхоллабелла н1ана. Иза ц1ена бу.

      (2) -Ж1алин, хьакхин нажасах бехъелла х1ума ворх1уза ц1еначу хица йила еза, цхьауза латтаца юьлуш. Ворх1аза йилар д1адолало нажасан дег1 д1адаьккхинчул т1ехьа. Амма ж1алин я хьакхин нажас т1ехь гуш йолуш, цуьнан дег1 д1адаккхаза долуш нажасах меттиг йила мегар дац. Ворх1аза юьлуш латта хьалхара йиларца лелор дикох ду. Латта ц1ена хила деза, шеца йоцу кхи х1умма шех иэелла йоцуш.

      (3) -Яах1ума яаза а, малаза а, векхаш бен воцу к1ента36 хьат1 кхетта меттиг йиттар т1ехь дац, цунна т1е хи доьттича кхачам бу, нагахь санна хьат1ан чам, хьожа, бос д1абалахь. Д1ацабалахь д1абаккха беза.

      (4) -Ж1алий, хьакхий, вакхош волу к1ента хьат1 кхетта меттиг нажасах ц1аняр хьахий вай. Амма кхи йолу муьлха нажаса цхьауза йилча тоьуш ду. Амма цхьауза йилча ц1анцалахь, ц1анаяллалца йила еза. Нажас д1айоккхуш х1ара бехкамаш ларбан беза:

      – Юьлуш йолучу х1уман т1ера нажаси дег1, чам, бос, хьож д1аялийта еза.

      – Йилча чам бисахь, боссий хьожий д1ааяьлла, и меттиг ц1аньелла яц.

      – Йилча боссий, чаммий д1ааабаьлла хьожа д1айолуш яцахь, иза ц1ена лору.

      – Йилча чаммий, хьожий д1ааяьлла бос д1аболуш бацахь, иза ц1ена лору.

      – Йилча чам д1аабаьлла, хьожий-боссий цхьаний биснехь, иза ц1анъелла ца лору.

      – Нажасац бехъелла х1ума юьттуш иза 1овдар т1ехь дац37, амма 1оьвдича дика ду.

      – Нажас д1айоккхуш саба я цу кепара кхи х1ума лело мегаш ю, цулт1ех ц1еначу хих яьккхичхан.

      – Ж1алий, хьакхий, вакхош волу к1ент1а хьат1 доцуриг, кхи йолу нажас д1айоккхуш меттиг цхьауза хица йилича кхачам бу элар ас лакхахь. Делахь а, цхьауза йилча иза ц1анлахь а, шоллаг1а а, кхозлаг1а а йилар дика ду.

      – Нажас юьлуш ният дар т1ехь дац.

      – Нажас д1аяккха сихо яр дика ду.

      ДАЛА ГЕЧ ДИНА НАЖАСАШ

      Нажас д1аяккхар, цунах лар валар т1ехь ду массо хьолехь. Делахь а, шарий1ато геч дина д1аяккха хала йолчу я шех лар вала хала долчу цхьайолчу нажасах, адаман атталла яра хьам, царна т1ера хало д1аойуш. Шарий1ато геч дина нажасаш кхетта меттиг йила ца еза, я и нажас д1аяккха г1ерта ца веза, х1унда аьлча, Дала геч дина цунна. Шарий1ато геч дина нажасаш х1орш ю:

      1-Б1аьрган38 гуш доцу хьатт1ан ц1инш. Уьш бедарна, дег1ан, меттиган т1е кхетнехь а. Амма б1аьрган гуш долуш хьатт1ан ц1инш кхетта меттиг йила еза. Иштта б1арго ца лоцу кхи йолу нажасаш а.

      2-К1езиг ц1ий, нот1 дег1ац я бедарц хилча геч дина ду, нагахь санна стага ша шена т1е тоьхна дацахь иза.

      3-Дийнат ялтан т1оьхула лелаш ялтан т1е кхеташ долу дийнати хьатан, кхон геч дина.

      Дийнат

36

– Вакхош волу.

37

– Не объязательно.

38

– Б1аьрса са дика долчун б1аьрган гуш йоцург. Амма б1аьрса са вон долчун ца гарха тергам беш бац.