АБУ АЛИ ИБН СИНО Биринчи китоб. РАҲИМ АБДУЖАЛОЛ

ўғлига қаради.

      – Мени ўшал оламлар жозибаси чорлаётир.

      Отаси кичкина Ҳусайнга янада ажабланиб тикилди:

      – Сен… гапларимни тушундингми?

      – Алифбони қандай билиб олган бўлсам, худди шандай, дарҳол тушундим.

      Ўғлининг дадил жавоби Абдуллоҳнинг кўнглини кўтарди.

      Шундай қилиб, асли Балхдан бу томонларга келиб қолган Абдуллоҳ ибн Ҳасан энди бу ердан Бухорои шарифга кўчиш тадоригини кўра бошлади. Ситорабонуга қолса, ота-онаси бағридан кетишни асло истамасди. Аммо, эри шуни хоҳлаяпти, қолаверса, у ҳам ўз ҳою ҳавасини деб эмас, ўғиллари келажагини ўйлаб шундай қарорга келиб ўтирибди. Абдуллоҳнинг қарори, айниқса кексаларга – Амрилло оқсоқол билан Суйимхон момо учун кутилмаган гап бўлди. Ўзи бўладими. Кексайган чоғларида ёппа-ёлғиз овунчоқлари бағирларини ҳувиллатиб кетиб қолса… Яшашнинг қизиғи қолмайди-ку. Ситорабону ҳам отасининг ҳамдарди эди. Бундан ташқари, у яна кўзи ёриш арафасида.

      Узоқ маслаҳатлашиб, бир қарорга келишди. Бухорога кўчиш Ҳусайннинг келажаги учун зарур экан, бунга рози бўлмасликнинг иложи йўқ. Бироқ, ой-куни яқинлашган Ситорабону узоқ йўлга ярамайди. Ҳозирча Ҳусайн билан Афшонада қолишади. Шундай қилиб, ҳижрий 375 йилнинг кузида Абдуллоҳнинг ёлғиз ўзи Бухорога жўнади.

      Абдуллоҳнинг Бухоро амири Нуҳ ибн Мансур саройида қадрдонлари кўп, ҳатто ўзи туғилиб-ўсган Балх шаҳридан келиб қолганлари ҳам бор эди. Ҳамшаҳарлар қўллаб-қувватлашлари билан амир девони мулозимлари сафига қўшилиб олиши қийин бўлмади. Яна шу ҳамшаҳарлар кўмаги билан Арк яқинидаги маҳалладан ҳовли-жой ҳам сотиб олди. Ҳовли бой савдогарларга тегишли экан. Оталари вафот этганидан кейин ўғиллари бу ерда қолишни исташмабди. Она юртлари Самарқандга кўчиб кетишга шошиб туришган экан, шу боисдан бу ички, ташқи ҳовлили уйнинг баҳоси ҳам айтарли қиммат бўлмади. эди. Ҳовлиларга узун долон орқали кирилади. Ичкари ҳовлининг этагига каттагина боғ туташиб кетган. Боғ этагидан кулолчилар ҳовлиси бошланаркан. Ташқари ҳовлига ҳам қаторлатиб бодом кўчатлари экилган. Ёш ниҳоллар ҳали ҳосилга кирмаган. Бироқ катта боғдаги олма, хурмоларнинг шохлари меваси мўллигидан ерга тегай-тегай деб турибди.

      Абдуллоҳ ўзининг уйида яшаб, хизматга қатнаб юраверди. Орадан бир ойлар чамаси вақт ўтди. Куз ўрталарида уни Афшонага чақиртирдилар. Ситорабонунинг кўзи ёриган эди. Яна ўғил фарзандли бўлганини эшитиб, боши осмонга етди. Амрилло оқсоқол бу неварасига Маҳмуд деб исм қўйди.

      Чақалоқнинг чилласи чиққандан кейин Абдуллоҳ оиласини Бухорога кўчириб келди.

      * * *

      Бухородаги уйлари Ситорабонуга ёқди. Абдуллоҳ бу уйни сотиб олгани ҳамон яхшилаб таъмирлатган, қўли гул усталар қисқа фурсатда ичкари ва ташқари ҳовлидаги уйларни ганчлаб беришган эди. Улар ичкари ҳовлидаги катта уйга жойлашдилар. Бу ердаги шароитлар қишлоқдагидан анча афзал эди. Айниқса, ёзги, қишки ошхоналарнинг алоҳидалиги Ситорабонуни қувонтирди. Шаҳарнинг катта бозори ҳам уйларига яқин жойда экан.

      Абдуллоҳ ташқари ҳовлидаги меҳмонхона қилиб қурилган уйни дарсхонага айлантирди. Ўзи йиллар