АБУ АЛИ ИБН СИНО Биринчи китоб. РАҲИМ АБДУЖАЛОЛ

қилар эди. Шу ўйда неварасини бироз чалғитишга уринди. Бўш қолгани ҳамон уйларининг ёнбошидаги Исфана ариғи бўйларига чиқариб юборади. Бу ерда куёвининг қўй-қўзилари ўтлайди. Амрилло бобонинг ити подани қўриқлайди.

      Бугун ҳам кичкина Ҳусайн қўй-қўзиларига эргашиб, Исфана ариғи бўйидаги ўтлоққа чиқди. Ёз қуёши атрофни аямай қиздиради. Бироқ ҳаво тоза, Исфана соҳиллари ниҳоятда гўзал. Ўтлоқнинг қуруқ жойларини жинғил буталари қоплаган. Сув сизиб чиққан пастликларда киши қулочи етмайдиган катта-катта қиёқ тўплари ўсган. Қўй-қўзилар барра ажриқ, ғумайларни чимдиб, ўтлоққа ёйилди. Думи билан қулоғи кесилган Олавой қиёқ соясида турган Ҳусайннинг олдига келди. Ҳусайн итининг пешонасидаги момиқ юнгидан тортиб эркалатди. Олавой тилини осилтириб бир ғингшиди-да, кучли тумшуғи билан Ҳусайннинг елкасига суйкалди.

      – Олавой, қўйларга қара! – деди Ҳусайн амирона.

      Ит тушунди. Баҳайбат гавдасини силкитиб олди-да, ўтлаётган қўйлар томонга кетди. Бола унинг ортидан ўйчан кулимсираганча қараб қолди.

      Амрилло бобо Олавойни гидиклигида⁸ Амул чўлларидан олиб келган. Кучукча қўрқмас, кучли бўлиб ўсди. Йил ўтиб, хўжайинининг уйи, мол-ҳолини қўриқлайдиган садоқатли бўрибосарга айланди. Олавой ақллилиги, вафодорлигини кўп бор исботлади.

      Ўтган йилнинг қиш чилласида қор кўп ёғди. Ҳовлида ёлғиз ўзи яхмалак учаётган Ҳусайн бехос ҳаракат қилиб, қорга ботиб қолди. Ҳарчанд уринсада том куралганда тўпланган қор уюмидан чиқа олмади. Типирчилаб силтанганида қор оёқларини пастга тортарди. Бирпасда қўллари музлаб, бутун бадани қалтирай бошлади. Отаси доим, ўғил бола йиғламайди, дер эди. Шуни эслаб, алам бўғзига тиқилиб келса ҳам йиғлашдан ор қилди. Титраб-қақшаб олдинга тирмашган сари, қорли аждаҳонинг муздек совуқ нафаси комига янаям чуқурроқ тортиб ола бошлади. Озғингина болакай салкам томоғигача қорга ботди. Энди ваҳима босиб, кўзларини юмиб олди. Шу пайтда юзига иссиқ нафас урилди. Кўзини очганида тилини осилтириб турган итининг хумдек калласини кўрди. Суюнганидан овози борича “Олаво-ой!” деб қичқириб юборди. Бироқ совуқдан кўкарган лабларидан эшикнинг ғижирлашига ўхшаган мубҳам товуш чиқди. Кўзларидан тирқираб ёш оқди. Олавой кичкина хўжайинига далда бермоқчидек узун, қип-қизил, қайноқ тили билан Ҳусайннинг муздек юзини ялаб олди. Баҳайбат ит узун, текис, оппоқ олдинги оёқлари билан тупроқ тортаётгандек қорни тирнай бошлади. Олавой бу ишни шиддат билан, ўта аниқ бажарарди. Бир зумда Ҳусайннинг икки томони қордан бўшади. У қўлларини Олавойнинг куч ёғилиб турган бўйнига чўзди. Совуқдан қотиб қолган қўллар болага бўйсунмади. Кафтлари итнинг юмшоқ юнгига тегди-ю, муздек қорга шалвираб тушди. Ит ғингшиди, аллақандай овоз чиқариб ириллади. Ҳусайн аламдан додлаб юборай деди. Олавой унинг муздек қўлларини ялади. Қордан чиқиб қолган зар чопонидан тишлаб, секин-аста ортига тисарилди. Ҳусайн Олавойнинг пешонасидаги оқ қашқаси, қора момиқ юнг қоплаган кўзларига тикилиб олди. Шу ҳолатда сирғалиб, қор уюмидаги даҳшатли бандиликдан озод бўлди.

      Ҳозир