Катта хонадон 2. Салом Муҳаммад

мендан, хўжайин, – Мурувват кулимсираб, изоҳлайди, – камбинат юкини денг.

      Дарҳақиқат, Шавқиддин станокдан чиққан газламаларни ўзидан анча ёш ҳамда бақувват йигитлар билан бирга аравачаларга юклайди, омборга етказиб, яна туширади. Кечқурун калтак зарбидан эзилган кимсадай ҳориб-толиб қайтади. Бироқ чарчаганини болаларига сездирмайди, дарҳол кўчага чиқиб, улфат ахтаради, бир сўм, бир сўмдан қилиб, заҳри қотилдан отишади, овқат тайёр бўлганини мўлжаллаб, илжайганча қувнаб, уйга киради.

      Бир неча кун мобайнида бу ҳолни кўрган Шамсия буви:

      – Бачам, бу ишинг манга ёқмади, енгилроғига ўт, – дея ташвиқотни бошлайди.

      – Буни мулла жирингги соз-да, онажон, дастурхонимизни обод қилаётган ўша аравачалар, ўша юклар.

      – Э, пули қурсин, манга соғлиғинг керак, бачам. Энди ёш эмассан, қирқ бешни уриб қўйдинг.

      – Уйимда талабаларим бор, онажон, уларни ўйламасам, бўлмайди.

      – Бутун нон деб ўзингни абгор қилма-да, бачам, яримта нон – ороми жон, бутун нон-азоби конга айланибди, айланай…

      – Хўп-хўп, гапизни ўйлаб кўраман, онажон.

      – Кейин… – онаизор ниманидир мулоҳаза қилиб, жимиб қолади, сал сукутдан сўнг фикрини очиқ айтади: – Қўли очиқлик ҳам эвиминан бўлгани яхши.

      – Отам билан онамнинг куртагимиз, онажон, олмани тагига олма тўкилади…

      – Сан айтган замонлар бошқайди, бачам, – онаси бир лаҳза ўй суриб қолган. Фарзандлари ундан бирор воқеа сўзлаб беришини кутганлар. Бироқ онаизор буни хоҳламаган, шекилли, гапини қисқа қилган. – Бир парча нон, ярим коса гўжаминан одамларга суянчиқ, ҳасса бўлиш замонийди. Қариндошлар, яна бошқа кўп кишилар силласи қуриб, касалга чалинувди. Қараб ўтириб бўлардими?

      – Мен сал-пал биламан ўша вақтларни, – Шавқиддин жиддий тортган.

      – Аканг эслироғиди, ҳаммасини билади… Ҳозир оч қоладиган замон эмас, уринган одам кунини кўради, ўзингни ўтга-чўғга ураверма. Соғлиғингни йўқотсанг, санга ҳеч ким табиб бўлмайди.

      – Соғлиғимдан нолимийман, онажон, – Шавқиддин яна онасига эркаланган. – Бош штабни бошқариб турсайиз, бас, бизни иш ҳам юришаверади, сиздан куч-қувват олаверамиз, онажон.

      – Мани инди бу жойга боғлаб қўёлмийсан, бачам. Отангни кўндирсаларинг, ҳар қайсингникида бир-бир меҳмон бўлиб, айланиб юраверамиз. Қолган умрни роҳатда ўтказсак, дейман.

      – Бу – зўр гап, онажон, – Баҳриддин қувониб, онасини маъқуллаган. – Отамниям бирга олиб юрасиз.

      – Отамни кўндириб бўпсан! – Ҳусниддин кулиб, қўшиб қўйган. – Отам гашт қилиб юрсалар, Карамгулни аҳволи нима кечади?

      Ҳаммалари кулиб юбордилар. Онаизор маъюслашиб, хўрсиндию:

      – Фазлигинам, пешонанг мунча шўр бўлмаса, – дея эшитилар-эшитилмас пичирлаб қўяди. – Хай майли, Карамгулгаям Худо ақл берар…

      – Қўйинглар, ўшани гапирманглар! – Шавқиддин қўлини пахса қилиб, шовқинлади. – Ундан бошқа дардимиз йўқми?

      – Ҳақ гап айтилди-да, дадаси…

      – Йўқ, керак эмас. Отам нима қилишларини ўзлари биладилар. Биза онамни ўйлайлик…

      Дарҳақиқат, шу суҳбатдан