Моабит дәфтәрләре / Моабитские тетради. Муса Джалиль

серебезне

      Күз карашы белән аңлаштык.

      Шундый назлы, гади күз карашын

      Шагыйрь йөрәгеме аңламас?

      Сөяксез тел кайчак алдаса да,

      Күз карашы, җаным, алдамас.

      Еллар үтеп, тагын бер очрашсак,

      Яшерә алмый шатлык яшемне,

      Мин, кулыңны кысып, чын күңелдән:

      – Сердәшем! – дип, сиңа дәшәрмен.

      Аерса да безне язмыш җиле,

      Алып китеп сине еракка…

      Киңәшем шул: җирдә иң кадерле

      Бу дуслыкны, бәгърем, югалтма!

      Тик бер теләк: сөю уты белән

      Канатланса иде күңелләр.

      Сөю дымын эчеп бер тамырдан,

      Чәчәк атса иде гомерләр.

      Ашкынулы сөю ялкынында

      Үтсә иде яшьлек вакытлар.

      Әйтче, бәгърем, миңа җир йөзендә

      Шуннан артык нинди бәхет бар?!

Май, 1943

      БАКЧАЧЫ

      Бик уңган безнең бакчачы бабай,

      Яше үзенең туксанда бугай.

      Ул кояш белән бергә кузгала,

      Көрәген ала, җиңен сызгана.

      Түтәлләр казый, гөлләр утырта,

      Алмагачларның башларын кырка.

      Түтәлне тутырып үсә җиләкләр,

      Нәркиз, миләүшә, сөмбел һәм мәкләр.

      Язын бакчага кайталар кошлар,

      Безнең кадерле канатлы дуслар.

      Бигрәк күңелле май башларында,

      Каеннар яфрак ярган чагында.

      Шул чакта бабай кинәт яшәрә,

      Талларга карап, күзе яшьләнә.

      Бу таллар беркөн үсеп җитәрләр –

      Яшьләр бакчаны мактап үтәрләр.

      Үлсә дә беркөн безнең бакчачы,

      Һәр яз яшәреп яшәр бакчасы.

      Шаулар сагынып дусты карагай,

      Нинди бәхетле бакчачы бабай!

Май – июль (?), 1943

      ГАШЫЙК ҺӘМ СЫЕР

      Мин чәчәкләр җыйдым, сөеклемә

      Бәйләм итеп бәйләп китердем.

      Күрсен иркәм аның кулдалыгын,

      Йөрәгемнең, бәхтем, иркәмнең.

      Аһ, ни гарьлек, кызым чәчәкләрне

      Тәрәзәдән тышка ыргыткан.

      Ә аларны сыер ашап киткән…

      Ничек түзим үлми хурлыктан!

      Гашыйк сүзен сыер ишетте дә

      Гаҗәпләнеп башын селкеде:

      – Исем китә, – диде, – бу гашыйкка,

      Карап торсаң, кеше шикелле!

      Аңламыйча, ахмак, эшнең төбен,

      Нигә шулай кыза, тузына?

      Мин ашасам аның чәчәкләрен,

      Сөт бирәм бит сөйгән кызына.

      Минем сөттән аның йөзе алсу,

      Минем сөттән – таза, сөйкемле,

      Тәне йомшак, аның тешләре ак,

      Яңа сауган сөтем шикелле…

      Уйга калды гашыйк…

      – Чын да, – диде, –

      Ник тиргим мин бу сөтбикәне?

      Ул бит көн дә, кырдан үлән җыеп,

      Каймак белән сыйлый иркәмне!

      Азык булсын гөлем сыерына,

      Мин теләмим артык һичкемне!

      Миңа шул да бәхет, әйдә, иркәм

      Каймак итеп эчсен гыйшкымны…

      Һәм юанды гашыйк…

      Хәзер көн дә

      Чәчәк җыеп чишмә буенда,

      Кызга түгел, китереп чәчәкләрне

      Ул