Quldur qızı Roni. Астрид Линдгрен

yenə pivə parçını götürüb divara elə tolazladı ki, köpük parçaları zala dağıldı.

      – Lovisa, indi yatağa girirəm, amma yatmayacağam, – Mattis dedi, – fikirləşəcəyəm. Onları qaladan necə qovmağın qərarını mən verməliyəm. Kim mənə mane olsa, vay halına…

      Roni də uzun müddət yata bilmədi. Niyə belə kədərliydi? Niyə onun həyatı birdən-birə belə dəyişdi? Niyə? Hələ bu Birk… Onu görəndə qız necə sevinmişdi. Ona, axır ki, öz həmyaşıdını tapmaq nəsib olmuşdu, amma gərək bu, Borkanın oğlumu olaydı?

      IV

      Ertəsi gün Roni dan yeri ağaranda oyandı. Atası artıq stol arxasında oturub sıyıq yeyirdi, amma kasadakı sıyıq, demək olar ki, azalmırdı. Qaşqabaqla qaşığı ağzına aparır, amma ağzını açmağı unudur və az yemək udurdu. O yalnız Balaca Klipp özünü zala salanda ayıldı; Klipp Sturkas və Tyoqe ilə birlikdə qalanı iki yerə bölən uçurumun yanında keşik çəkirdi.

      – Ey, Mattis, tez ol, Borka səni gözləyir! O tayda dayanıb dəli kimi çığırır. Səninlə danışmaq istəyir.

      Balaca Klipp bunu deyib cəld bir kənara sıçradı, özü də ehtiyatlı iş tutdu, çünki həmin andaca qulağının dibindən sıyıq dolu taxta kasa uçub divara elə çırpıldı ki, içindəki sıyıq ətrafa dağıldı.

      – Sonra özün yığarsan, – Lovisa ciddiyyətlə ona xatırlatdı, ancaq Mattis sanki onu heç eşitmədi də.

      – Deməli, Borka mənimlə danışmaq istəyir? Lənət şeytana!.. Neynək, qoy istəsin, ancaq bundan sonra sabah çətin ki o kiminləsə danışa bilsin, – deyə Mattis çənəsini elə sıxdı ki, dişləri qıcırdadı. Bu zaman bütün quldurlar zalda nə baş verdiyinə baxmaq üçün otaqlarından çıxdılar.

      – Sıyığı tez yeyin! – Mattis adamlarına əmr verdi. – Getdik! Biz bu vəhşi öküzün buynuzundan tutub uçuruma atmalıyıq.

      Roni bir andaca geyindi. Xam dana dərisindən tikilmiş gödəkcə-şalvarı əyninə keçirtmək üçün çox vaxt lazım deyildi. Qar yağana qədər o, adətən, ayaqyalın gəzirdi. Çəkmə geyməyi, ayaqqabılarını bağlamağı xoşlamırdı. Bu səhər tələsmək lazım olduğundan bunu, ümumiyyətlə, etməyəcəkdi. Adi gün olsaydı, tez meşəyə yollanardı, lakin bu, qeyri-adi gün olduğundan tələm-tələsik divardakı dəliyə tərəf getdi ki, görsün orada nə baş verir.

      Mattis öz quldurlarını elə tələsdirdi ki, onlar sıyığı yeyib qurtarmamış Lovisayla birlikdə daş pilləkənə sarı qaçdılar. Bircə Keçəl Per kasa qabağında oturub öz gücsüzlüyünü lənətləyirdi. Elə zəifləmişdi ki, hamıyla birlikdə bilmirdi.

      – Bu axmaq divara çox uzun bir pilləkən çıxır, – deyə mızıldandı, – mənim dizlərim də yaman əsir.

      Səhər soyuq və aydın idi. Günəşin ilk qırmızı şüaları Mattisin qalasını əhatə edən meşəni güclə işıqlandırırdı. Roni diş-diş divara qalxanda bu mənzərəni gördü. O, indi meşəyə, öz yaşıl aləminə həvəslə gedərdi. Burada, bir tərəfində Mattisin, o biri tərəfində Borkanın quldurlarının dayanıb gözlərini bir-birinə zillədikləri bu dəliyin yanında olmağı heç istəmirdi.

      “Deməli, onun görkəmi beləymiş, – Roni adamlarının qabağında ayaqlarını aralayıb durmuş, yekə ağzını istehzalı təbəssümlə əyən Borkanı görcək düşündü. – Yaxşı ki, o, Mattis kimi ucaboy, boylu-buxunlu deyil”.

      Amma Borka açıq-aşkar güclüydü, buna söz yox idi. Düzdür, boyca elə də hündür deyildi, amma enlikürək, sağlam idi. Kürən saçları ətrafa dağılmışdı. Yanında bir qırmızıbaşlı da durmuşdu, amma saçları hamar idi, uzaqdan baxanda elə bilirdin başına dəmir dəbilqə qoyub. Birk də atasının yanında durmuşdu, görünürdü ki, burada baş verənlər urəyincədir. O, gizlincə başıyla Ronini salamladı, elə bil köhnənin dostuydular. Borkanın küçüyü gör nə xəyal edib, ağlına gör nələr gətirib!

      – Yaxşı ki, tez gəldin, Mattis, – Borka dedi.

      Mattis qaşqabaqla düşmənini süzdü.

      – Mən daha tez gələ bilərdim, bir işə görə ləngidim.

      – Bu nə işdir belə? – Borka hörmətlə maraqlandı.

      – Təsəvvür et ki, səhər tezdən belə bir şeir qoşmuşam. Adı belədir: “Ölü Borkanın dəfnində ağı”. Bəlkə, bu, dul qalmış Undisaya kiçik bir təsəlli olar.

      Borka zənn edirdi ki, Mattis dərhal onunla danışıqlara gedəcək, Şimal qülləsinə köçdüyü üçün qalmaqal salmayacaq. Amma təəssüf ki, bərk məyus oldu. Bunu tez başa düşüb əməlli-başlı qəzəbləndi.

      – Yaxşısı budur, sən Lovisaya təsəlli verməyi fikirləş, axı zavallı hər gün səni görüb o iyrənc səsini eşidir!

      Onların təsəlli vermək istədikləri Undisa və Lovisa əllərini sinələrində çarpazlayıb qarşı-qarşıya dayanaraq bir-birinə baxırdılar. Döyüşkən görkəmlərindən bəlli olurdu ki, nə bu, nə də o heç bir təsəlliyə ehtiyac duymur.

      – Hər halda, mənə qulaq as, Mattis, – Borka yenə başladı. – Biz daha meşəmizdə qala bilmədik, çünki əsgərlər bizi peyin milçəkləri kimi təngə gətirdilər. Mən axı arvad-uşağım və quldurlarımla birlikdə harasa sığınmalıydım.

      – Bunun hamısını başa düşmək olar, – Mattis dedi. – Amma qəfildən başqasının yaşadığı yeri zəbt etmək, heç ev yiyəsinin özündən də icazə almamaq vicdanlı, ləyaqətli adamlara yaraşan hərəkət deyil.

      – Belə söhbətlər quldur üçün qəribə səslənir, – Borka qışqırdı. – Məgər sən heç kəsdən icazə almadan istədiyini götürmürsənmi?

      – Hm, hm, – Mattis mızıldandı.

      O, açıq-aydın nə cavab verəcəyini bilmirdi, hərçənd Roni başa düşmədi ki, atası özünü niyə itirdi.

      “Maraqlıdır, – fikirləşdi, – görəsən, Mattis nəyi icazə almadan götürür? Bunu mütləq aydınlaşdırmaq lazımdır”.

      – Yeri gəlmişkən, – Mattis bir qədər susandan sonra dedi, – sizin mənim qalama necə girməyinizi öyrənmək maraqlı olardı ki, elə həmin yolla da bayıra atılasınız.

      – Nolar, yoxla, – Borka cavab verdi. – Bilmək istəyirsən bura necə girmişik? Görürsənmi, bizdə bir oğlan uşağı var, o, uzun möhkəm kəndirlə ən hündür divara çıxa bilir. – Bunu deyib Birkin kürən saçlarını sığalladı, o da cavabında gülümsədi. – Bax həmin bu oğlan kəndiri yuxarıda bərkitdi, biz də hamımız bu kəndirlə çıxdıq, sonra sakitcə qülləyə girib orada özümüzçün rahat bir quldur yuvası saldıq.

      Mattis bunları eşidəndə acığından dişlərini qıcadı:

      – Mən bilən, Şimal qülləsində heç qapı da yoxdur…

      – Öz qalanı yaman da tanıyırsan, hərçənd bütün ömrünü burada keçirmisən. Orada qapı vardı. Bu qəsr zadəgana məxsus olanda onun qulluqçuları donuzları yedizdirmək üçün pəyəyə bu qapıdan keçirlərmiş. Heç olmasa, yadındadır, biz uşaq olanda köhnə donuz damı haradaydı? Səninlə orada siçan tuturduq, axırda atan gəlib peysərimə elə bir şapalaq vurdu ki, dedim, yəqin, başım qopdu.

      – Hə,