Spoelgoud. Annelize Morgan

draai om en kom orent.

      “Wat wil jy daarmee maak?”

      “Wat het dit met jóú te doen?”

      Beth vee moeg met haar hand oor haar voorkop.

      “Daar is byna geen geld meer in die trommeltjie nie, Dolf.”

      “Ag so? Maar jy kan darem nog jou goud rond en bont uitdeel!”

      Beth maak haar oë ’n oomblik toe.

      “Wat wil jy met die geld maak?” vra sy dof. “Hier is niks om dit op uit te gee nie.”

      “Dis nie vir jou nodig om te weet wat ek daarmee wil maak nie! Dis my saak!”

      Sy gaan op die rand van die wakis sit.

      “Ons moet versigtig werk met die geld wat nog in die trommel oor is,” sê sy half pleitend. “Verstaan tog, Dolf, daardie geld is daar om kos en die nodigste klere te koop.”

      “Verwag jy wragtie dat ek vir elke dingetjie na jóú toe moet kom en daarvoor moet soebat? Wil jy my soos ’n brak voor jou laat kruip?” Sy stem klink hard en skerp in die stilte.

      “Hoeveel wil jy hê?” vra sy moeg.

      “Dertig pond.”

      Sy snak na haar asem.

      “Ons het dit nie!”

      “Jy het nog jou goud! Verkoop dit!”

      Sy spring van die wakis af op.

      “Ek sal nie!” sê sy hard. “Ek sal dit nie doen nie!”

      Dolf leun teen die deurkosyn.

      “Gee dan die goud vir my!”

      Beth draai haar rug op hom, staar na die netjiese ry borde op die rak voor haar.

      “Nee!”

      “Wat wil jy met al die geld maak?” vra hy ergerlik. “Jy kan twaalf pond kry vir ’n blikkie spoelgoud! Jý het niks nodig nie!”

      Sonder om na hom te kyk, sê sy: “Jy het joune alles uitgemors! As ek myne vir jou gee, sal jy dieselfde doen!”

      Dolf verander sy taktiek: “Luister, sus, kom saam met my Spitskop toe! As jy die goud vir my gee, verkoop ek dit vir jou en gee jou die helfte van die geld.”

      Beth draai stadig na hom toe om, haar oë wantrouig op hom gerig.

      “Nee, Dolf,” sê sy sag, “ek doen dit nie!”

      “Ek sal vir jou op Spitskop sorg! Jy kan tog nie na jouself omsien nie!”

      Sy skud haar kop.

      “Noudat jy niks meer het nie, wil jy nog die helfte van myne ook hê. Dis mos nie reg nie.”

      Hy vererg hom opnuut, kom orent en gluur haar aan.

      “Maak dan soos jy lus het,” sê hy bars. “Ek ry môreoggend vroeg Spitskop toe. As jy wil saamgaan, gee jy die goud vir my. So nie, bly jy hier!”

      Beth kyk verskrik na hom.

      “Ons kan nie môre al ry nie. Wat van meneer Shannon? Hy moet nog my geld vir my bring!”

      Dolf lag haar uit. “Dink jy regtig hy sal dit bring? Dan is jy nog meer onnosel as wat ek gedink het! Hy is ’n ou kalant – net Pa het geweet hoe om met hom te werk! Shannon het ’n vet slag met jou geslaan, ou sussie!”

      “Is nie! Jy sal sien, hy sal terugkom!”

      “As jy vir hom wil wag, kan jy dit gerus doen. Ek ry môre!”

      Hy draai om en stap by die deur uit. Beth staar hom verslae agterna. As hy môre ry, is sy alleen hier in hierdie verlate dorp tussen vervalle sinkhuisies, verwaarloosde agterplasies en stowwerige paadjies. Hier sal niemand wees om mee te praat nie, niemand om voor kos te maak nie. Dit sal net sy, haar gedagtes en die oneindige stilte wees!

      Vol onsekerheid oor wat nou gaan gebeur, loop sy na die buitedeur om te sien wat Dolf maak. Hy en April staan by die klipkraal en praat. Dolf beduie ongeduldig met sy arms terwyl die ou swart man sy kop heen en weer skud. ’n Sprankie hoop spring in haar binneste op. As April agterbly, sal sy nie alleen wees nie. Hier sal darem nog ’n siel wees met wie sy af en toe kan praat.

      Met ’n ergerlike ruk van sy skouers, draai Dolf om en stap die veld in. April staan hom kopskuddend agterna en kyk. Toe Dolf tussen die lae bosse agter die kraal verdwyn, draai Beth om en gaan die huis binne. Sodra hy terug is, gaan sy met hom praat. Hy kan haar nie hier alleen laat agterbly nie! Nog net een week, dan sal sy weet of Shannon gaan terugkom, dan sal sy gereed wees om Spitskop toe te gaan en hierdie plek vir goed te verlaat.

      Beth lê roerloos onder die warm komberse. Dis nog minstens ’n uur voor dagbreek, en buite waai die Augustuswinde rukkerig en huilend om die hoek van die sinkhuisie. ’n Blik ratel oor die klippe op die werf en ’n koue windvlaag sny deur ’n skreef in die houtdeur.

      In die vertrek langsaan hoor sy hoe Dolf opstaan en ’n rukkie werskaf tussen die kiste wat in sy kamer gepak is. Dan gaan die binnedeur oop, en kom hy ingestap. Sonder om na haar te kyk, skep hy water met sy lampetbeker en loop terug na sy kamer toe om te gaan was.

      Beth lê roerloos, hou hom deur half geslote oë dop totdat hy die binnedeur agter hom toegemaak het.

      Hulle gesprek van die vorige aand spring pynlik terug in haar gedagtes.

      “As jy jou goud nie vir my wil gee nie, kom jy nie saam nie,” het Dolf gesê. “Jy sal Shannon nooit weer sien nie!” En later, nadat sy teen hom uitgevaar het, het hy smalend gesê: “Die mense kry jou jammer, Beth. Sies tog, sê hulle, waar sal sy tog ’n man kry met haar dun nekkie en skraal lyfie?”

      Sy krimp onwillekeurig ineen. As haar ma tog net nog geleef het, sou dit anders gewees het. Sy het altyd gesê Beth het mooi hare – glansend soos die goud wat haar pa gedelf het. ’n Meisie se hare is haar trots, het haar ma gesê – ’n kroon wat die Skepper aan haar geskenk het. Dis ook haar ma wat gesê het dat ’n mens arm kan wees – dis geen skande nie – maar om vuil te wees, dáárvoor is daar geen verskoning nie. Beth het toe reeds besef dat sy eendag geen mollige en bloesende jong meisie sou wees nie; sy sou skraal bly soos haar pa, met hoë wangbene en ’n breë mond. Net haar oë is dié van haar ma, groot en blou en helder.

      Sy kruip onder die warm komberse uit en sit ’n oomblik lank bibberend op die rand van haar bed voordat sy begin aantrek.

      Sy is besig om yskoue water oor haar gesig te spoel toe Dolf weer sy verskyning maak.

      “Ek ry nou.”

      Sy droog haar besig af en draai na hom toe.

      “Wat van jou ontbyt?”

      “Ek het genoeg ingepak vir die pad.”

      “Dolf …”

      “Ons het klaar gepraat gisteraand,” val hy haar in die rede. “Ek ry nou, en jy kan saamgaan as jy die goud vir my gee.”

      Sy skud haar kop.

      “Jy weet ek kan dit nie doen nie.”

      “Dan ry ek nou.” Hy draai om en maak die buitedeur oop. “Tot siens! En as jy oor ’n jaar nog hier sit en wag vir Shannon, onthou wat ek jou gesê het!” Hy klap die deur hard agter hom toe.

      “Dolf!”

      Sy hardloop deur toe. ’n Koue wind slaan haar asem weg toe sy dit oopruk en na buite hardloop.

      Dolf werskaf aan sy perd se saal. Sy loop ongemerk nader.

      “Dolf?”

      Hy antwoord nie, tel net ’n bondel van die grond af op en knoop dit stewig aan die saalboom vas. Beth vroetel in haar sak en haar hand vou om ’n pondnoot. Eers toe hy in die saal sit, kyk hy af na haar. Sy hou die geld na hom uit.

      “Jy sal dit nodig kry.”

      Hy neem dit