Elza Rademeyer Omnibus 6. Elza Rademeyer

portret gehang het. Dalk weet hy sy het vir hom gejok. Hoe gouer hy ry, hoe skraler die moontlikheid dat hy haar weer kan begin uitvra.

      Buite op die stoep talm hy. “Jo, sal jy volgende week weer een aand saam met my uitgaan? Moenie sommer nee sê nie.”

      Die afwagting op sy gesig maak dat sy nie summier kan weier nie. Dus laat sy hom daar wegry met die vae belofte van: “Ons kyk maar eers hoe my diensrooster lyk.”

      Hy ry stadig hospitaal toe en oordink sy kuiertjie by haar. Iets omtrent daardie foto is nie pluis nie. Die kind op die foto lyk boonop na haar. Of is dit maar net die donker hare van die kind wat maak dat hy hom allerhande dinge verbeel?

      Hy doen eers ’n ondersoek op oom Thysie toe hy in saal B4 kom, en gesels daarna ’n rukkie met Rudolf. Maar deurentyd bly die raaisel omtrent die foto in sy onderbewussyn. Selfs die kuiltjie in Rudolf se ken en sy donker oë herinner hom aan die foto wat in suster Jo se sitkamer gehang het.

      En by haar huis is suster Jo reeds op pad na haar motor om hospitaal toe te ry, toe haar telefoon lui. Die oomblik toe sy hoor dit is Darius, verwens sy haarself dat sy die gelui nie geïgnoreer het nie, want hy wil onomwonde weet of sy al die nodige vorms vir Anton se aanneming ingevul het.

      “Nog nie, ons is baie besig by die hospitaal,” probeer sy tyd wen.

      “Die sperdatum kom vinnig nader, jy weet, nè?”

      As Darius klink soos hy nou klink, sal pleit of soebat nie help nie, flits dit deur haar gedagtes. “Ja, ek besef dit,” sê sy dus gelate. “Ek sal kyk of ek môre daarby kan uitkom.”

      “Moenie draai nie. Ek en Sanet raak nou haastig om dinge agter die rug te kry.”

      Toe hy sonder omhaal die verbinding verbreek, bewe sy van kop tot tone van ontsteltenis. Daar bly vir haar net een uitweg oor, besluit sy dan. Sy sal Anton soos ’n skelm ongemerk op die plaas moet gaan haal en stilletjies verdwyn. Maar waarheen? En hoe ver gaan hulle met haar spaargeldjies kom?

      Oom Thysie se weggesonke ogies mis niks nie. Toe suster Jo die aand langs sy bed kom staan om te groet, wil hy dadelik weet wat skort. “Jy is baie bleek. Jy word dan by die dag maerder, my kind.”

      “Ag, oom verbeel jou sommer. Ek makeer regtig niks nie!”

      Haar en oom Thysie se gesprek lei daartoe dat Rudolf ook met meer aandag na haar kyk toe sy hom kom groet. “Oom Thysie het reg,” sê hy. “Jy lyk moeg, soos iemand wat al sy sprankel verloor het. Wat skort?” En nie in sy wildste drome verwag hy die uitbarsting waartoe sy vraag lei nie!

      “Jý het nog die vermetelheid om te sê ek het my sprankel verloor!” sis sy haar ontsteltenis uit. “Natuurlik het ek my sprankel verloor! Ek het dit ses jaar gelede al verloor toe jy . . .” Sy besef plotseling wat sy kwytraak en vlieg kortom om tot Rudolf se verstomming haastig die saal te verlaat.

      In die linnekamer ruk suster Jo tot stilstand. Wat het haar besiel! Sy stamp hard met haar kop teen een van die rakke van skone ergernis omdat sy haar nie kon beteuel nie. Maar deur haar ergernis heen begin die trane ook vloei en sy kry dit om die dood nie gestop nie. Hoe meer sy probeer om op te hou huil, hoe vinniger vloei die trane. Toe gee sy haar maar oor en huil haar hart uit – oor die dilemma waarin sy verkeer; oor Rudolf Mulder nie eens kan onthou dat hy haar ses jaar gelede geken het nie; oor dokter Simpson haar nie wil uitlos nie; oor sy nie genoeg geld het om uit die land te vlug met haar kind nie; en les bes, oor sy so bitter alleen op die aarde voel.

      Rudolf lê lank en peins oor die woorde wat sy hom toegesnou het. Dit het so beskuldigend geklink, asof sy wou beweer dis sy skuld dat sy haar sprankel verloor het! Wat wou sy sê van ses jaar gelede, wonder hy. Ses jaar gelede . . .

      Ses jaar gelede was hy dan in Amerika. Sou hy dalk iemand na aan haar te na gekom het? Watter kant toe hy ook al dink, haar hewige aanval op hom bly ’n raaisel. Maar in sy geestesoog sien hy weer daardie twee vuurspuwende groen oë van haar, herinner dit hom aan die droom wat hy gehad het toe dit nie meer Julia was nie, maar sy wat onder hom gelê het. En tot sy ontsteltenis laat die herinnering aan die droom hom sweerlik bloos!

      Toe sy later noodgedwonge die saal moet binnegaan, sien Rudolf dat sy versigtig is om nie na sy kant toe te kyk nie. Hy is skielik half bly daaroor, want as hy aan die drome moet dink terwyl sy na hom kyk, is hy dalk kapabel om weer te bloos. Sy sou haar wat verbeel, die klein geitjie!

      Toe die saal se ligte vir die nag gedoof word, lê hy nog lank die donkerte en instaar met gedagtes wat maal. As hy gesond was, sou hy nie gras onder sy voete laat groei het om suster Jo beter te leer ken nie. Hy sou die vrymoedigheid gehad het om vir haar te sê hoe mooi sy vir hom is. Hy sou vir haar kon sê hy is nie meer kwaad vir haar omdat sy hom saal toe verskuif het nie. Hy sou vir haar kon sê dat hy werklik bekommerd is omdat sy so ongelukkig lyk. Hy sou . . .

      Maar, besef hy, dit is alles net asse. Hy kan niks sê nie. Hy durf niks sê nie! Hoe gouer hy dus ophou om meer as gewoonweg aandag aan haar te gee, hoe beter vir homself. As daar dalk ’n gevoel vir haar in hom begin ontwikkel, is dit nou die tyd om dit in die kiem te smoor.

      Toe hy eindelik so tussen oom Thysie se gehoes en oom Hansie se balkesaery deur aan die slaap raak, kom sy egter weer in ’n droom na vore. Hierdie keer is dit hy en sy wat wegkruipertjie speel tussen die bome. Sy is egter siedend kwaad vir hom en hy weet nie waaroor nie. Toe hy haar uiteindelik gevang kry, is die eerste ding wat hy wil weet dus hoekom sy vir hom kwaad is. Sy gluur hom eers aan, maar toe vra sy skielik sag: “Weet jy dan nie?”

      “Nee, ek weet nie. Vertel my?”

      “Omdat . . .”

      En kaplaks! dawer dit meteens deur die saal sodat ook hy met ’n ruk wakker skrik. Almal is wakker van die slag en oral gaan daar bedligte aan. Ook suster Jo, Bossie en Mynhard kom die saal binnegestorm.

      En toe praat die skuldige skielik vanaf oom Hansie se bed: “Askies tog as ek julle laat skrik het, gehoor. Dis Dingetjie se kosblik wat ek per ongeluk van die bedkassie afgestamp het.”

      Toe suster Jo haar omdraai en woordeloos die saal verlaat, wink Rudolf vir Bossie nader. “Wil jy my nie help om in ’n rolstoel te klim nie?”

      “Dis dan amper middernag. Wat wil jy nou in ’n rolstoel doen?”

      “Ek is nie vaak nie. Ek wil graag daar by die venster gaan sit.”

      “Ek weet nie wat suster Jo gaan sê as . . .”

      “Ek sal vir haar sê ek het self in die stoel geklim, as sy wil weet. Dis in elk geval wat ek gaan doen as jy my nie wil help nie.”

      “O, en as jy weer op die vloer beland?”

      “Dan is dit jou skuld.”

      Bossie kan maar net lag vir sy slimmigheid. En nadat sy hom gehelp het, beweeg hy dadelik venster toe. Hy maak saggies die venster wyer oop om die vars lug in te adem, amper asof hy daarmee die droom uit sy geheue wil wis.

      Hy sit steeds daar toe suster Jo, onwetend van hom, lank na middernag ’n saalronde doen.

      Toe sy vlugtig met haar flitsliggie oor sy bed skyn, verbeel sy haar die bed is leeg. Sy lig weer, ’n rukkie langer hierdie keer, en knip haar oë verbaas. Die bed ís leeg!

      Net toe sy paniekerig wil raak, sien sy die chroom van sy rolstoel voor die venster in die maanlig blink. Sy loop saggies maar met drif op hom af.

      “Wat soek jy hier? Hoekom slaap jy nie?” vra sy fluisterend, maar hy hoor die ergerlikheid deurslaan.

      “Ek is nie vaak nie,” fluister hy terug. “Jy het gisteraand dinge gesê . . .”

      “Vergeet wat ek gesê het,” onderbreek sy hom summier, maar toe sy wil loop, gryp hy haar aan die arm.

      “Hoekom is jy so ongeskik teenoor my?” eis hy.

      “Moenie u allerhande dinge verbeel nie, meneer Mulder. Ek behandel al my pasiënte eenders.”

      “Sowaar?” sê hy spottend. “Snaaks, maar ek verkeer nie onder daardie indruk nie. Die ander verpleegsters