Die grondbaron. Schalkie van Wyk

daarvan?” vra hy ingenome.

      “Jy bedoel ek moet by daardie man wérk?” krys sy ingehoue en gryp na ’n klerehanger wat sy ’n paar minute gelede uit een van haar tasse gehaal het.

      “Hoekom nie? Jy is ’n mooi meisiekind, Erika, en as jy sommer net hier by Wilhelm bly, sal die mense praat, maar as jy by hom werk, sal –”

      “Uit! Trap uit my kamer uit voordat ek jou met die hanger oor jou kop slaan, Henno! Verbeel jou! Ek, Wilhelm van Vollenhoven se huishoudster!” tier sy en storm op hom af.

      Henno ruk haar kamerdeur oop. “Rissiepit!” roep hy oor sy skouer en klap die deur haastig agter hom toe.

      “Ek wil my geld hê, hoor jy, Henno? Ek wil my geld hê sodat ek so gou moontlik hier kan wegkom! As ek nog een keer in daardie draak se gesig . . . Wat wil jy hê?” blaf sy toe haar kamerdeur oopgaan en sy in Wilhelm se gesig vaskyk.

      “Jy skree darem verskriklik vir so ’n klein meisietjie,” sê Wilhelm en lyk bekommerd. “Ek weet nie of ek jou as my huishoudster moet aanstel nie, want ’n meisie met sulke sterk longe kan ’n man dalk doof skree. Doen jy dit dikwels?”

      Sy gaan ’n beroerteaanval kry, dink sy, en besluit dadelik om dit nie te doen nie, want sodoende sal sy Wilhelm net sy sin gee. Sy is bitter jammer hy het haar hoor skree, maar dis nog nie te laat om aan hom te wys sy is ’n verfynde dame nie.

      “Meneer Van Vollenhoven, klop jy nie aan ’n meisie se kamerdeur voordat jy dit oopmaak nie?” vra sy met ysige afkeer.

      “Gewoonlik, ja, maar jy is mos net my huishoudster,” antwoord hy met opsetlike onskuld.

      “Ek is nie jou of enigiemand anders se huishoudster nie, meneer Van Vollenhoven!” bars sy uit en bloos vuurrooi toe hy met sy pinkie in sy oor krap en homself dan liggies teen die kop tik, asof haar uitbarstings sy oortrommel beskadig het. “Ek wil my geld terughê, meneer Van Vollenhoven!” fluister sy dringend.

      “Wilhelm,” sê hy en skud sy kop tongklikkend. “Tsk, tsk, dis nou ’n jammerte. As jy al die probleme kon voorsien het, sou jy natuurlik self met Riaan onderhandel het, maar nou het Henno alles met Riaan gereël.”

      “Vanselfsprekend, want ek het nog in Johannesburg skoolgehou en Henno was hier,” sê sy driftig en wens sy het sagter gepraat, want hy vat-vat weer aan sy regteroor.

      “Juis, daarom het jy eintlik geen seggenskap nie. Jy kan wel jou geld van Henno terugeis, maar jy en Riaan het geen transaksie aangegaan nie. Solank Henno tevrede is om alles net so te laat, sal jy met ons nuwe reëlings tevrede moet wees,” redeneer hy bedaard.

      “Maar my erfgeld!” krys sy en besluit om nooit weer met Wilhelm te praat nie, want hy laat haar skree.

      “Ek is seker daarvan Riaan sal al die geld wat hy van Henno gekry het om sy boot mee te koop, mettertyd met rente terugbetaal, Erika. Intussen huur ek jou as my huishoudster en sodoende het jy en Henno darem ’n heenkome . . . en julle help sommer vir tant Sophia. Jy het as ’t ware nog jou losieshuis, met dié verskil: ék sal bepaal wie loseerders sal wees. Is dit dan afgespreek, Erika?” vra hy tegemoetkomend, maar Erika weet dis bedrog, want sy oë hou haar met vonkelende leedvermaak dop.

      Sy steek haar neus in die lug, keer haar rug op hom en hoor hom oordrewe sug.

      “So ’n pragtige stem – dis net jou toonhoogtes wat ’n bietjie pla,” terg hy agter haar en maak die deur byna onhoorbaar agter hom toe.

      Sophia lyk soos ’n hoëpriesteres in haar spierwit nagrok waar sy voor haar spieëltafel staan en haar silwergrys hare borsel, dink Erika terwyl sy ná ’n haastige klop die kamerdeur oopstoot en die vertrek binnegaan.

      “Ek is jammer om te pla, Tannie, maar –” begin sy onstuimig.

      “Maar jy pla mos nie, ou kindjie,” val Sophia haar goedig in die rede. “Ek het so pas klein Jackie en die onnutsige Bartel in die bed gesit, en toe dag ek ek sal ook maar kom inkruip, want môre is nog ’n dag. Het jy al klaar uitgepak?”

      “Ja, Tannie, maar slaap Bartel hier by ons? Sal sy ma nie na hom soek nie?” vra sy verras.

      “Nie Minette nie, want haar ma, die goeie Esmé, het my nog ’n dag of drie gelede vertel Minette sit al weer in Engeland, want sy en haar oorlede man had hulle eie woonstel in Londen. Minette was maar altoos so: lief vir die blink liggies van die stad en die lande oor die see, want stil sit, kon sy nooit nie, selfs nie in die kerk nie.” Sophia sug diep asof ’n herinnering haar ontstel, kyk dan op en sê gewoon: “Gelukkig het Henno gesorg dat die telefoon aangesluit is en ek het toe vir Esmé gebel en laat weet Bartel kuier hier. Haai, was die vrou verras om te hoor Wilhelm is terug van al sy wedervaringe in die buiteland, en dat hy sommer klaar ’n huishoudster aangestel het. Dis nou jy, sien?”

      “O nee, Tannie.” Erika voel haar keel toetrek van ontsteltenis en kug agter haar hand. “Ek kan nie hier bly nie, tant Sophia, want Wilhelm is so lelik soos die duiwel self en elke keer wanneer ek met hom praat, dan skree ek. Weet Tannie hoe skaam ek my? Ek skree nooit vir ander mense nie, maar Wilhelm maak my skree – dis seker sy gesig of iets. Ek kan mos nie hier bly en skree nie, Tannie?”

      “Nee, ou dingetjie, jy misgis jou met die rede vir jou geskree,” sê Sophia en frons kwellend. “Sien, dis nie Wilhelm se gesig nie, maar die liefde.”

      “Die . . . wát, Tannie?” vra Erika, seker daarvan haar ore het haar bedrieg.

      “Die liefde, Erika. Dit doen die wonderlikste ding aan ’n meisie se hart – en aan haar stembande ook. Foei, ja, ek onthou nog hoe hees het ek geraak die keer toe ek op Dirk Kamfer verlief geraak het, en Joos de Lange – foei, die arme man lê al sewentien jaar in die kerkhof – het my die allerverskriklikste aanval van hooikoors gegee. En dan was daar Evert Schoonraad, die onderwysertjie, wat my so maklik laat huil het . . . en al die tyd was dit maar net die liefde. En jy sê jy skree, ou dingetjie?” vra Sophia met simpatieke belangstelling.

      “Tant Sophia, ek gaan liewer dood voordat . . .” kom dit heftig van Erika, ’n gloed van ergernis vlammend op haar wange.

      “Nee, toe maar, ou kindjie, almal wil doodgaan van die liefde, maar niemand kry dit ooit reg nie. Wat sê Wilhelm? Is hy ook lief vir jou? Reken, ek was half verbaas dat hy so maklik ingestem het om jou as sy huishoudster aan te stel, maar dis soos jy sê: hy het jou seker ook lief,” gesels Sophia mymerend.

      “Asseblief, Tannie, daar is geen sprake van liefde tussen my en Wilhelm nie! Inteendeel, ek ry net môre terug Johannesburg toe, want ek bly nie ’n dag langer op Drie Eike nie!” sê sy met finaliteit en wonder waarom sy so seker is dat sy haar morsdood na Henno en Sophia en Jackie en selfs die stout Bartel sal verlang en waarom sy glad nie wil teruggaan Johannesburg toe nie.

      “Maar, ou dingetjie, hoe kan jy dit aan my doen? Wie gaan my nou help om klein Jackie te versorg, en wat doen ek as Riaan ook oor ’n dag of wat huis toe kom? Haai, ou kindjie, jy bedoel mos nou nie wat jy daar sê nie?” vra Sophia na aan trane.

      “E . . . e . . . nee, Tannie, ek sal . . . hier bly totdat Tannie ’n ander huishoudster kan kry. Ek is darem nie so haastig terug Johannesburg toe nie,” willig Erika in, skuldig omdat sy Sophia byna in trane gehad het.

      Sophia glimlag stralend.

      “Nou ja, dan kwel ek my niks verder nie, want ons sal nie maklik ’n plaasvervanger vir jou kan kry nie, daarom sal jy nog lank hier op Drie Eike wees. Lekker slaap, ou dingetjie, en kom sê vir my as jy dalk iets nodig het. Gelukkig het Wilhelm belowe om op Karen se terugkeer te wag. Nag, Erika.”

      “Nag, Tannie,” groet Erika gedwee en loop met die gevoel dat sy uitoorlê is die slaapkamer uit.

      Erika staan in die ingang tot Drie Eike, hoor en sien ’n kragtige motorfiets nader dreun en wuif haar hande wild bokant haar kop om die bestuurder se aandag te trek.

      Dit kan net Karen en haar jongste kêrel wees wat half­twee die oggend eindelik huis toe kom, dink Erika grimmig. Sy hoop vuriglik dat die jong man op die motorfiets nie dalk dink sy is ’n spook wat