Maal. Nicole Strauss

sy twyfel of hy ooit daarop sit. Die instrument lyk lewendig; die musikant soos ’n gimnas. Of ’n slangmens, dink sy. Kronkelend, akrobaties. Ten minste is daar nie weer die man met die fiets wat verlede jaar ’n duisend keer op ’n dag sy vliegtoertjie verby die venster van haar boonste verdieping gedoen het nie, mense snakkend na hul kollektiewe asem. Of die biertent aan die ander kant van die kanaal met die gepaardgaande geraas – soos ’n paar feeste vantevore.

      Hilde draai om na haar huis. Daar is geen klank binne nie. Al wat sy hoor, is die geraas van buite, gedemp deur haar dik mure, weelderige matte, swaar gordyne. En toe deure. Gedemp deur die afsluiting – die afsondering – van jare.

      Sy draai terug na die venster. Die slangmens is nou onder haar, sy kan die kaal kol bo-op sy kop sien. Hy dra ’n hemp met afgesnyde moue; sy boarmspiere bult wanneer hy sy instrument die lug in tel. Sy jeans is vol gate. Wanneer hy nie blaas nie, lag of sing hy. Dan swaai die saks soos ’n verlenging van sy arm rond. Ander mense lag en sing saam. Iemand skree meer as wat hy sing. ’n Kind jil manies soos wat net kinders en versteurdes kan. Die spel ets teen die bruin geboue, die vaal lug en die stil huis. Sy kyk na die malende koppe, die beweging; dis asof die hele straat – die sypaadjies, die kanaal aan die ander kant, als – in beroering is. Sy hoor die getik van die minuut- en sekondewyser van haar staanklok teen die muur wat soos ’n metronoom vir haar ’n ritme stel.

      Hilde vestig haar oë op ’n kind in ’n rooi rok. Vier, skat sy. Die kind se hare is ongekam, sy hou ’n druppende roomys in haar hand vas. Haar voete is kaal. Haar mond is sjokoladebruin. Sy trek met haar ander hand aan haar ma se arm. Die ma het ’n kleiner kind op haar heup. Die kleintjie huil. Hilde kan hom nie bo die gedruis van die skare en die musiek hoor nie, maar sy sien die oop mond, die toegeknypte oë. Die vierjarige met die sjokoladegesig begin ook huil, of skree. Hilde sien die kind se gesig vertrek in ’n uitdrukking van ontevrede dringendheid, of pyn. Die ma sal weet watter tipe huil dit is. Die vrou probeer die jonger kind paai en met haar een hand die druppende roomys red wat meer en meer skade aanrig – nie net aan die kind en haar klere nie maar ook aan omstanders. Moedeloos druk sy, die ma, die hele roomys – horinkie en al – in haar eie mond. Nou skree die kinders eers. Sy tel die besmeerde dogtertjie op haar ander heup, probeer die roomys klein genoeg kou sodat sy dit kan sluk. Haar kieste bol. Sy lyk of sy gaan naar word, of mal. ’n Man kom nader. Hy praat op ’n selfoon en trek aan ’n sigaret. Die ma raas nou met die man, oënskynlik die pa van die kinders. Sy haal haar onmag en frustrasie maar op hóm uit. Hy vee roomys van haar ken af. Hy lag, maar dit lyk nie of die vrou dink dis snaaks nie. Hilde wonder of hy haar hoegenaamd bo die saksofoon en die geneul van sy eie kinders kan hoor.

      Sy maak haar oë toe. Katrijn trek aan haar rok en Albert sit in die hoek en huil. Sy het ’n pot op die stoof, ’n houtlepel in haar hand. Die uie brand. Albert moet ’n bottel kry en Katrijn wil hê sy moet speel. Katrijn eis dat sy speel. Albert skree vir sy bottel. Die kos brand. Die telefoon lui. Hallo, ek gaan laat wees. Die kat miaau vir kos. Die kat se gat. Albert ’n bottel. Katrijn speel. Brand. Uie.

      Sy maak haar oë oop. Sy sien die gesin se rûe: die pa dra nou die dogtertjie en die ma het die kleintjie in ’n sak op haar rug. Sy kop hang eenkant toe; hy slaap seker. Hulle stap in die straat af, saam met die een stroom mense. Hulle hou mekaar se hande vas. Die saksofoon is weg, maar sy hoor nog die tergende klank wat uit sy maag kom.

      Die fees is in volle swang. Dis elke jaar se storie. Elke jaar staan sy met haar voorkop teen die venster en bekyk die mense. Elke jaar voel sy verder daarvan verwyder. Daar was ’n tyd toe sy en Jans ook met die kinders die fees ingevaar het. Toe sy ook tussen wildvreemdes haar man en haar kinders verskree het.

      Sy gaan sit in ’n leunstoel en lig haar voete op ’n voetstoeltjie van fluweel. Sy neem haar boek van die vensterbank langs die stoel en begin lees. Die storie gryp haar nie, haar oë dwaal oor die letters, sy lees sinne twee maal, verloor die draad nog voor sy hom heeltemal het. Sy rus haar kop teen die rugkant van die stoel, haar oë gaan toe.

      Sy sit met ’n boek op haar skoot. Mamma help my. Net ’n oomblik, Katrijn. Sy probeer die bladsy klaar lees. Mamma ek nodig jou, die verf het geval. Wag net gou. Sy jaag haar oë oor die bladsy, maar sy weet sy sal dit vanaand weer moet lees. Sy druk ’n boekmerk in die boek (die bladsy is nie klaar nie) en staan op. Verf lê oor die kombuisvloer uitgerol, Albert se voetjies trap rooi en groen en geel deur die huis. Die kat s’n is blou. Albert neul dat sy voete taai is. Katrijn huil oor haar prentjie nie mooi is nie. Die kat miaau. Die telefoon lui. Sy laat val die boek in die verf. Sy mis die oproep. Sy vee op. Die bakkie verfwater val ook om. Die biblioteekboek vol water, die kinders vol verf. Die mat. Die boek.

      Hilde staan op, gaan ’n verdieping laer na haar kombuis om die ketel op die stoof te sit. Sy gooi water in, draai die gasvlam aan, druk die tuit van die ketel in wat haar sal waarsku as die water kook. Sy maak die yskasdeur oop; die melk is op. Sy kyk op haar horlosie, om geen rede nie. Daar is altyd tyd om melk te koop. Sy draai die vlam weer af, kry haar handsak op die onderste verdieping op pad uit, trek die deur van haar huis agter haar toe. Buite staan twee mense – toeriste – en bewonder haar huis en die ander aan weerskante. Hulle probeer haar aandag trek, sy ignoreer dit, en hoor bloot in die verbygaan hoe hulle haar woning komplimenteer. Sy knik ’n stram erkenning.

      Normaalweg is dit kalm hier, selfs stil, ten spyte van die toeriste wat die area graag besoek, ten spyte daarvan dat Gent ’n groot stad en besig is. Gewoonlik is hier ’n rustigheid, ’n mildheid. Afgesien van die tien dae in Julie wanneer dit feestyd is. Dan is dit rondom die Graslei waar sy woon soos ’n greep uit haar lewe toe die kinders klein en sy pal op die rand van raserny was.

      Sy trotseer die groepe mense in die straat voor haar deur. Dat meer van hulle nie in die water beland nie, verbaas haar. Nou en dan hoor sy iemand met ’n groot gelag en geplons van water in die kanaal val. Daar is altyd meer as genoeg arms om hom (dit is selde ’n vrou) uit te help. Sy klem haar handsak onder haar arm vas, hou regs teen die straat af na die deli ’n blok verder. Sy sukkel om by die winkeltjie in te kom, die eienaar agter die kasregister waai vir haar, skud sy kop. Maandag as almal met leë beursies die pad vat, sal sy en hy weer lekker gesels oor die gekheid van die fees, die spandabelrigheid van die besoekers, die papiere wat soos letsels in die strate agterbly. Sy maak met moeite – die deli is tot oorlopens toe vol – die deur van die yskas oop, en haal ’n bottel melk uit.

      “Dag, Hilde,” sê die eienaar wanneer sy uiteindelik haar weg deur die koffiedrinkende geselsers na die kasregister baan, “ek dink daar is nog meer as verlede jaar.”

      “Ek dink jy is reg, Michiel. Meer as die miljoene wat tóé reeds hier was.”

      Michiel grinnik. “En baie van hulle kom terug; hulle onthou my koffie, kom hier ingewals en sê hulle wil hê wat hulle laas jaar gehad het!”

      Sy glimlag. “Hulle ken jou maar sleg as hulle dink jy sal enigiets anders as goeie koffie voorsit.” Hilde sien hoe Michiel onder die kompliment blom. “Wat sê hulle van jou wafels? Beste in Vlaandere, die hele België?” Hilde kan nie glo dat so ’n ou, gesoute man nog kan bloos nie.

      “So iets, ja,” antwoord hy skaam.

      “Nou toe. Ek kom nie môre vir my week se bestelling nie, Michiel. Hierdie skares is te veel vir my. Kan ek dit Maandag kom haal, as Gent weer ons s’n is?”

      “Natuurlik, Hilde. Vir jou, enigiets!” Hy lui die melk op.

      “Kan ek ’n baguette ook kry, asseblief.” Michiel neem een uit die mandjie agter sy rug, draai dit in bruin papier toe.

      “Dankie, Michiel. Tot siens, tot Maandag. Sterkte met hierdie klomp.”

      Hy salueer haar met die punte van sy vingers teen sy beret terwyl hy reeds die volgende klant se inkopies in ’n papiersak pak. Die rooi kleur op sy wange bly. Sy maak die deur agter haar toe en stap terug na haar huis. Dié keer stap sy saam met die stroom. Sy luister na die gesprekke, bekyk die voete op die keistene om haar plat hofskoene – sandale, tekkies, stewels. Iemand is selfs kaalvoet! Snaaks hoe gemaklik mense raak in die geborgenheid wat ’n saamtrek soos ’n fees meebring.

      Sy is bly wanneer sy by haar voordeur kom. Etlike elmboë het teen dié tyd teen haar middel geskuur en die reuk