Maal. Nicole Strauss

sal jy inskep, asseblief?” Sy sien Charlotte se wenkbroue lig oor die winkelbakkies op die etenstafel, maar dit skeel haar min. Melissa dweep opgewonde oor hoe wonderlik dit is dat ’n mens deesdae gebak by winkels kan koop wat selfs lekkerder is as dié wat jy self maak.

      “Jy moes dit net in ander opskepbakke gesit het, Katinka, dan het ons almal gedink jy het dit self gebak!” sê Charlotte.

      “Wie sou ek tog flous, Charlotte? Julle almal weet ek bak nie,” antwoord Katinka moeg.

      Frederick is besonder stil vandag. Katinka wonder of hy olik voel. Sy sien hom langs Fred sit, in gesprek met Emile; sy wonder waaroor hulle so ernstig praat. Frederick het oud geword. Mooi oud, soos ’n boom, of ’n kosbare stoel. Sy weet dat die stiltes wat deesdae met reëlmaat tussen hulle kom lê meer aan haar te wyte is as aan hom. Dat die leemtes wat gelaat is met die kinders se vertrek uit die huis die gebreke in hul eie verhouding so duidelik uitwys. Gebreke wat nie onherstelbaar is nie, maar wat energie sal verg om reg te maak. Net soos ’n ou huis wat voortdurend onderhoud eis.

      Frederick. Haar goeie man.

      Hy kyk na haar terwyl hy sy nagereg by Melissa neem. Hy glimlag. “Jy het die room perfek geklop, Katinka.”

      Té goed vir my, dink sy.

      “Dit was Melissa,” sê sy dan.

      Fred bring die koffie en die ete is verby. Dis Katinka se hoogtepunt van die dag: om te sien wie dit is wat eerste genoeg moed bymekaarskraap om hul handsakke op te neem (die vroue) of op te staan en hul rûe te strek (die mans) en aan te kondig dat hulle, ongelukkig, die pad moet vat. Dan kom die komplimente soos waterstrome: die wonderlike kos, watter gesellige huis, onverbeterlike geselskap, goeie wyn, en begin die kommentaar oor die weer van voor af. Katinka is dankbaar vir die reën, sodat sy nie al die pad tot by haar gaste se motors, buite in die straat, hoef saam te stap nie. Sy vind dit nogal komies, die positiewe korrelaat tussen die spoed waarmee mense huis toe wil gaan, en die tyd wat dit hulle neem om dit te doen. Asof die gasheer en -vrou mislei sal wees deur die gedoente wat die vertrek noodwendig dan word.

      Sy staan by die voordeur en kyk hoe Frederick saam met Charlotte en Melissa die paadjie na die straat toe gebukkend trotseer. Wanneer hulle vertrek, kom hy glyend terug die huis in, en trek die deur agter hom toe. “Verskriklike weer,” sê hy. “Kom ons stook die vuur.”

      Maar die kinders wil ry. Die reën klaar momenteel op; Katinka en Frederick stap saam met hulle straat toe. Elize stap aan Manon se arm. Sy en Dale sal haar op pad huis toe by die versorgingsoord gaan aflaai.

      Dale groet skugter en vinnig en verdwyn in die motor. Manon omhels haar ma, haar pa, haar broer en Emile met oorgawe.

      “Red my van die monster wat my metgesel is,” fluister sy dramaties en rol haar oë na die hemel.

      “Manon,” sê Katinka met haar ma-stem, al is sy bly dis die laaste sien van Dale. Manon klim langs Dale in die motor. Frederick help sy ma; sy sit moeg, verwese en klein tussen die papiere op die agterste sitplek. “Tata, Freddie,” sê sy sag.

      Die motor vertrek teen die bult af. “Wat het Manon besiel om ooit in ’n verhouding met dié ou betrokke te raak?” vra Katinka. Sy kyk hulle peinsend agterna, Elize se grys koppie skaars sigbaar in die agterruit.

      “Dit was vir ’n rol in ’n fliek,” sê Fred. “Maar toe blyk dit sy’s nie die tragiese heldin nie en nou is hy ook nie meer die held nie. Al is hy nogal tragies.”

      “Good riddance,” mompel Emile.

      “So moet ek nou nagte lank wakker lê omdat sy nie die rol gekry het nie?” vra Katinka, self teatraal.

      “Nee, Ma, sy’t lankal aanbeweeg.” Fred klingel die karsleutels in sy hand. Emile knik en die vier stap ’n entjie verder in die pad af na waar Fred se motor geparkeer staan. Frederick neem Katinka se hand en sy kyk hom gemaak-verbaas skeef aan.

      “Baai, Ma.” Fred soen sy ma op haar wange en druk haar sag. Sy pa kry ook ’n druk en Fred self ’n paar kloppe op die skouer.

      “Tot siens, Katinka,” sê Emile. “Dankie vir nog ’n heerlike ete.” Die kinders lyk haastig om weg te kom. Emile skud Frederick se hand en sê tot siens.

      Die twee jong manne klim in en ry weg. Soos wat die motor kleiner word en haar gesigsveld verlaat, volg Katinka se oë die kontoere van die berg tot bo waar daar vandag geen kabelkarretjie sigbaar is nie. Uit die weste verlig sonstrale ’n paar kolle en die wolke glinster wit, te helder – te skoon – vir hierdie dag. Dit gaan weer reën, die son se dapper poging ten spyt. Die wind ruk hom weer reg vir nog ’n tierende nag.

      “Ek het so gewens Fred bring sy nuwe vriendin saam,” sê Katinka, vir die berg en die wind en vir niemand in besonder nie.

      “Nuwe vriendin?” vra Frederick waar hy langs haar staan, sy oë ook opgeslaan na die berg, asof hy daaruit krag wil put. Hy los haar hand wat nog koud in syne lê, en sit sy arm om haar skouers. Sy ander hand druk hy in sy sak.

      “Ag, ek weet tog nie met Fred nie. Met Manon is alles so voor die hand liggend en dúidelik. Fred is anders. Ek het gedink daar is iemand wat hy aan ons wil voorstel. Hy het so iets genoem oor die telefoon. Maar toe hy laat weet hulle kom eet vandag, was dit (soos gewoonlik!) met Emile aan sy sy.”

      Frederick aarsel eers, draai na haar toe en sit sy twee hande op haar skouers. Sy gesig lyk sag, gaaf, maar daar is iets, iets wat haar pla. ’n Skans? ’n Terughouding?

      “Tinka, jy weet tog seker,” sê hy. Sy frons, skud haar kop. Hy huiwer weer. “Ek glo nie Fred sal ooit ’n vriendin huis toe bring nie.”

      Haar man het haar in jare nie Tinka genoem nie. Hy haal sy hande van haar skouers af en hulle draai gelyk van mekaar af weg, na die hek toe. Hy probeer weer haar hand neem, maar sy skud hom af. Soos ’n vlieg.

      Frederick stuur haar by die ysterhek in, teen die trappies af, verby die klimop en die Italiaanse potte vol boompies en welriekende kruie. Vandag ruik ’n mens net reën. Die tuinligte is nie aan nie; skemer vloei onder hulle voete deur en vul die erf soos water. Hulle loop verby die akkerboom se swaar, deurdrenkte takke, en toe hulle by die voordeur kom, klap een van die luike in die wind. Die son teen die berg is weg; Frederick trek die deur toe teen die reën wat begin drup in die poele wat reeds die tuin vol staan.

      Katinka vlug na die sitkamer. Frederick volg haar. Sy kyk nie na hom nie, maar in die spieël bo die kaggel sien sy sy figuur onseker in die ingang staan. In die herd smeul die laaste van die kole; die vuur is dood. Die huis is koud, soos altyd, en sy slaan haar arms om haar lyf.

      “Katinka, ons het nog nooit hieroor gepraat nie.” Hy kom uit die spieël na haar toe aan. Sy kyk nie na hom nie, net na sy weerkaatsing in die glas. “Maar ek het aanvaar jy vermoed ook, soos ek,” sê hy.

      “Hoe . . .? Het hy vir jou . . .?” Sy kom nie verder nie.

      “Nee.” Hy neem haar hand in syne; raak haar vingers met sy lippe. “Maar dit is lankal vir my so duidelik soos dat Manon op die verhoog moet wees.” Hy sug, maak sy keel skoon. “Dit is maar net hoe dit is.”

      Sy trek die hand vinnig terug en stap op die voorstoep uit. Frederick bly in die spieël agter. Uit die baai vaar ’n skip die dieptes in, oor die water kom die mis en die mishoring blaas ver. Sy ruik die sout van die see, en oor die dakke van die huise en die toppe van die bome hoor sy die geroep van die Moslem-imam – die eensaamste geluid wat sy ken.

      Die fees van Gent

      Hilde leun met haar voorkop teen die venster van haar drieverdiepinghuis. Buite is die weer grys, ten spyte van die somer. Die water in die grag lê stil. Langs die kanaal onder in die straat aan die voet van die ry regop huise rumoer deurmekaar lywe in strome heen en weer, vir dae al: mense, kinders, studente. Sy wonder of die drie terme mekaar nie dalk wedersyds uitsluit nie.

      Hulle dans, gesels, lag op die maat van