Schalkie van Wyk Keur 9. Schalkie van Wyk

se oulike babas, dierbare kleuters en kostelike seuntjies, want hulle het gewoonlik buite in die tuin of in hulle speelkamer gespeel. Hulle was werklik oulik … tot vandag toe. Waarom het sy nooit agtergekom dat die oulike babas intussen grootgeword het nie? vra Sanet haarself met ’n gevoel van verleentheid en ergernis af.

      “Hoekom klim julle nie solank in daardie wit motor en wag daar nie? Julle het mos gesê julle wil graag voel hoe ry my motor,” stel Jean-Pierre taktvol voor.

      “Dan moet oom net gou maak, want ons is al moeg om net te sit en te sit,” maan Gerrie en draf agter Peet aan na die groot, Duitse motor wat ’n entjie verder voor die slaghuis geparkeer staan.

      “Gaan jy hulle ontvoer?” vra Sanet hoopvol.

      “Ek kon, ja, maar ek twyfel of jy bereid sal wees om ’n losprys vir die twee snippe te betaal,” skerts hy.

      Sy kyk na hom en ’n glimlaggie pluk om haar mondhoeke.

      “Dan ken jy my oom Lukas Grové?” vra sy. Sy wil nie met Jean-Pierre gesels nie, sy wil hom nie leer ken nie. Waarom sy so ’n teësin in ’n vriendskap met hom het, is vir haar nog duister.

      “Hy was twaalf jaar lank my skoolhoof, want ons skooltjie spog nog met een laer- en hoërskool. Hy het my vertel julle kom hier woon en toe ek die tweeling saam sien, het ek geweet wie julle is, want hul foto is in oom Lukas se studeerkamer.” Hy swyg en Sanet merk met ’n gevoel van ongemak die vonkeling in sy oë voordat hy vervolg: “As ek kon kies, het ek liewer jou foto in my studeerkamer laat pryk.”

      “Weet jou vrou dat jy ongetroude meisies so graag komplimenteer?” vra sy bitsig.

      “A-ha, en nou gaan ek sê ek het nie ’n vrou nie, en dan is jou nuuskierigheid oor my ook bevredig,” treiter hy haar. Hy lag sag wanneer ’n donker gloed van verleentheid oor haar gesig stoot.

      “Dit sal seker vir ’n man met jou verwaandheid ongelooflik klink, meneer Du Pont, maar ek stel nie in jou of jou vrou of enigiemand anders op Bothasrus belang nie. Ek is hier om my oom Lukas en my nefies te versorg, maar ek soek beslis nie na ’n man nie. Ek sal dit opreg waardeer as jy onmiddellik uit my motor klim en in die toekoms uit my pad bly.”

      Sy wag dat hy hom vererg en uit haar motor klim, maar hy bly sit, sug diep en klik sy tong simpatiek.

      “Tsk, tsk … Dan het oom Lukas gelyk gehad – dat jy aard na jou tant Dassie. Sy was glo net so ’n giftige ou skepsel op haar dag. Dan hou jy sowaar nie van mans nie?” vra hy bekommerd.

      “As oom Lukas jou so breedvoerig oor my ingelig het, waarom vra jy my uit?” vra sy nydig. Sy voel verneder omdat haar oom haar met ’n wildvreemde man kon bespreek het.

      “Omdat ek amper seker is dat oom Lukas êrens ’n fout begaan het, want geen meisie wat soos jy lyk, kan ’n giftige ou skepsel op vyf-en-twintig wees nie. Inteendeel, jy lyk …”

      “Meneer Du Pont!” roep sy uit en gluur stip na sy voorkop sodat sy die lag in sy oë kan miskyk. “Gaan jy nou dadelik uit my motor klim, of sal ek uitklim en by die polisie hulp gaan soek?”

      “Sulke drastiese optrede is glad nie nodig nie, Sanet. Ek neem nou die tweeling na jou oom toe en al wat jy hoef te doen, is om agter my aan te ry. Ek ken in elk geval die pad beter as die sersant en sy twee konstabels, want ek woon my lewe lank op Bothasrus,” antwoord Jean-Pierre gemoedelik en klim uit die motor. “Volg my net, hoor!” roep hy nadat hy die deur toegemaak het. Hy loop met lang hale na sy motor.

      Sanet hoor haar harde asemhaling in haar ore, merk dat haar hande liggies tril en dwing haarself om stadiger asem te haal.

      Waarom laat sy haar so ontstel deur ’n eenvoudige, onbeskofte plaasjapie soos Jean-Pierre du Pont? Hy lyk soos ’n boer met sy gespierde, songebruinde arms en donkerbrons gelaatskleur, maar as hy op die dorp woon, is hy heel waarskynlik ’n bouer of ’n steenmaker of die een of ander arbeider. Hy is beslis nie ’n pennelekker nie, want daarvoor is hy te bruingebrand, mymer sy. Sy vervies haar vir haarself omdat sy soveel tyd op ’n onbelangrike plattelander mors.

      Sy sien die wit motor vertrek, maar wend geen poging aan om hom te volg nie. Sy sal koeldrank gaan koop en sommer die kafee-eienaar vra waar oom Lukas woon. Sy kom al vier jaar lank baie goed sonder die hulp van ’n man klaar. Tertius is natuurlik die uitsondering, maar noudat hy nie langer daar is nie, het sy beslis nie ’n plaasvervanger nodig nie, veral nie iemand soos Jean-Pierre du Pont nie, besluit sy en klim uit haar motor.

      Die huis is oud met Victoriaanse torinkies en traliewerk, maar die houtwerk is goed versorg, soos die ruim grasperke en die tuin. Sanet stap na die voorstoep van oom Lukas se woning. Sy klim die trap op en merk eers dan oom Lukas wat op ’n riempiesbank op die voorstoep sit met die tweeling weerskante van hom.

      Oom Lukas lyk presies soos sy hom uit haar kleintyd onthou, dink sy wanneer hy opstaan en sy hande uitnodigend na haar uitstrek. Hy is ’n lang, skraal man – sy weet sy het haar lengte van die Grové’s geërf – met silwerwit hare, ’n reguit neus en ’n mond wat net so maklik soos haar eie glimlag. Sy oë is blou en wakker, asof vyf-en-sewentig somers te kort was om die jeug uit sy oë te verdryf.

      “Sanet,” sê hy en glimlag, en sy weet dat hy bly is dat sy gekom het. Hy soen haar op die wang en hou haar dan op armlengte weg van hom.

      “Dag, oom Lukas.” Sy wonder of hy haar gaan uitvra oor die dinge van vier jaar gelede. Almal lees tog koerante, selfs die mense van Bothasrus. Lees Jean-Pierre ook koerant? vra sy haarself af, en weet dis ’n belaglike vraag, maar wens vurig hy het nooit leer lees nie.

      “Jy is ’n klein Grové, Sanet, en ek praat nie net van jou lengte nie. Jou blonde hare en jou gesig … Dis net jou oë wat jy by ’n onbekende voorvader gekry het, want ons Grové’s het almal blou oë en jou ma se mense is donker … almal met groenbruin of donkerbruin oë, soos jou tant Dassie,” sê hy opsommend, ’n tikkie trots en goedkeuring in sy stem.

      “Sanet aard baie na tant Dassie, oom Lukas,” merk Peet van die riempiesbank af op. “Sy sukkel ook om ’n man te kry en sy is klaar ’n arme oujongnooi.”

      “En jy meen alle oujongnooiens is arm, Peet?” vra oom Lukas en wend hom tot die seuntjie. “Of glo jy ons moet ’n oujongnooi jammer kry?”

      “Ek sal net vir Sanet jammer kry, maar nie vir tant Dassie nie. Oom weet, sy is so agterbaks. Sy gee ’n mens sommer so ’n vinnige klap as jy nie kyk nie. Ek wed dis waarom sy nie ’n man kan kry nie, want sy klap hulle te vinnig,” kom dit vies van Peet.

      “Sy het my al in die kerk geknyp toe ek net so ’n bietjie rondgeskuif het,” gooi Gerrie ook ’n stuiwer in die armbeurs.

      “Is nie. Jy het tant Dassie eerste met ’n speld gesteek, daarom het sy jou geknyp,” verdedig Peet.

      “Daar is ’n bottel koeldrank in my motor as julle dors is,” sê Sanet met die hoop om van die tweeling ontslae te raak sodat sy oom Lukas oor die molslang kan uitvra.

      “Gaan haal jy die koeldrank, Sanet, want ek en Peet wil nog ’n bietjie alleen met oom Lukas gesels,” stel Gerrie voor en hou haar kwellend dop.

      Sanet merk dat Gerrie sy hand in sy regterbroeksak hou, wonder of dit sy vingers is wat in sy broeksak rondkriewel, maar voel haar nekhare rys en weet dat hy die molslang in sy broeksak versteek.

      “Oom Lukas, die tweeling weet van oom se hooikoors en …” begin sy en lê haar hande in ’n pleitende gebaar op sy arm.

      “Oom Lukas, sal oom aspris vir Jan van Riebeeck doodmaak? Oom sal mos nie, nè, oom? Oom weet moes hoe ’n belangrike ou was Jan van Riebeeck?” skree-praat Gerrie haar tot stilswye.

      “Oom hoef niks bang te wees vir ou Jannie nie, want hy het nie een ou haartjie op sy kop nie, daarom sal hy oom nie hooikoors gee nie,” pleit Peet, spring op en kom langs oom Lukas staan.

      Sanet sien hoe Gerrie opstaan en hou haar hand gebiedend op.

      “Sit, Gerrie! Ek weet daardie molslang is in jou broeksak en as jy naby my kom … Gerrie, ek kan baie harder as