Wollstonecraft?, [w:]
Feminist Interpretation, op. cit., s. 52; W. Gunther-Canada,
op. cit., s. 63, 70–71; M. Ferguson, J. Todd,
Mary Wollstonecraft, Boston 1984, s. 94–95.
23
Zob. M. Wollstonecraft, A Vindication of the Rights of Women, s. 27; W. Gunther-Canada, op. cit., s. 73–75; M. Ferguson, J. Todd, op. cit., s. 65; B. Taylor, op. cit., s. 76–84; Z. Żegnałek, op. cit., rozdz. III.
24
Zob. M. Wollstonecraft, A Vindication of the Rights of Women, s. 61.
25
Robert Blobaum twierdzi, że zniekształcone wizerunki angielskich sufrażystek publikowane w prasie liberalnej służyły krytyce polskiego feminizmu. R. Blobaum, „Kwestia kobieca” w Królestwie Polskim (1900–1914), [w:] Działaczki społeczne, feministki, obywatelki… Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku (na tle porównawczym), A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc (red.), Warszawa 2008, s. 52. Więcej o obrazie sufrażystek angielskich na łamach polskiej prasy autorka pisała w opracowaniach: E. Pawlak-Hejno, „Wojna kobiet” – fotografie i rysunki sufrażystek w wybranych periodykach ilustrowanych 1909–1914, [w:] Retoryka wizualna. Obraz jako narzędzie perswazji, A. Kampka (red.), Warszawa 2014, s. 129–145; E. Pawlak-Hejno, Feministki, sufrażystki i „Grumpy Cat”, [w:] Feminizm, Marczewska-Rytko M., Maj D., Pomarański D. (red.), Lublin 2015, s. 443-456.
26
Por. J. Franke, Polska prasa kobieca w latach 1820–1918. W kręgu ofiary i poświęcenia, Warszawa 1999, s. 8; T. Kulak, Trybuna umiarkowanego feminizmu. „Bluszcz” pod kierownictwem redakcyjnym Zofii Seidlerowej w latach 1906–1918, [w:] Kobieta i media. Studia z dziejów emancypacji kobiet, P. Perkowski, T. Stegner (red.), Gdańsk 2009, s. 72–73; R. Bednarz-Grzybek, Emancypantka i patriotka. Wizerunek kobiety przełomu XIX i XX wieku w czasopismach Królestwa Polskiego, Lublin 2010, s. 18.
27
Por. T. Kulak, op. cit., s. 71, J. Franke, op. cit., s. 202.
28
Por. K. Wolny-Zmorzyński, Korespondencja, [w:] Słownik terminologii medialnej, W. Pisarek (red.), Kraków 2006, s. 106.
29
W dobie przedwojennej aktywnie w życiu publicznym i dziennikarskim uczestniczyło dwóch publicystów o tym samym imieniu i nazwisku. Bardziej rozpoznawalny Marian Dąbrowski – założyciel w 1910 roku „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” oraz Marian Dąbrowski (1882–1925) – działacz oświatowy, społeczny, polityczny, który za uczestnictwo w akcjach patriotycznych musiał opuścić Królestwo Polskie. W 1907 roku wyjechał do Lozanny, następnie do Brukseli, a od 1912 roku (już po ślubie z Marią z Szumskich Dąbrowską) przebywał w Londynie. Publikował m.in. w „Kurierze Lwowskim”, „Naprzód”, „Gońcu”, „Tygodniu Polskim”, „Gazecie Robotniczej”. Dorywczo współpracował także z „Bluszczem”, chociaż Maria Dąbrowska wspominała w korespondencji z mężem trudności w finansowych pertraktacjach z redakcją. Por. N. Samotyhowa, Dąbrowski Marian, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 5. Kraków–Wrocław 1939–1946, s. 19–20.; Ich noce i dnie. Korespondencja Marii i Mariana Dąbrowskich 1909–1925, E Głębicka (wstęp i opr.), Warszawa 2005.
30
M. Dąbrowski, Listy z Anglii, „Bluszcz” 1913, nr 2, 3, 7, 10, 12, 26, 28, 31, 33, 37, 39.
31
Idem, Listy z Anglii, „Bluszcz” 1912, nr 49, s. 551–552.
34
M. Dąbrowski, Listy z Anglii, „Bluszcz” 1913, nr 3, s. 29.
35
W jednym z listów do żony Dąbrowski wzmiankował o akcji, pisząc: „Na te twoje wszelkie zgoła nierealne przed sierpniem projekty odpowiedziałem również dwoma listami. Jeśli nie doszły, to chyba te sufrażystki zniszczyły lub komuś w Kaliszu się spodobały” (Ich noce i dnie…, s. 292).
36
M. Dąbrowski, Listy z Anglii, „Bluszcz” 1913, nr 2, s. 17.
37
Idem, Listy z Anglii, „Bluszcz” 1913, nr 10, s. 102.
38
W prasie polskiej funkcjonowało rozróżnienie między angielskimi stowarzyszeniami walczącymi o prawa wyborcze: sufrażystkami nazywano konstytucjonalistki, natomiast militantki określano mianem sufrażetek.
39
Ich noce i dnie…, s. 318. List Mariana Dąbrowskiego do żony datowany jest na 11 kwietnia 1913 roku, a krytyczna uwaga poetki prawdopodobnie dotyczy korespondencji opublikowanej w „Gońcu Porannym”. Trudno ustalić, kiedy mogła odbyć się cytowana rozmowa, jednakże, jak odnotowuje Ewa Głębicka, Dąbrowski był zauroczony Kazimierą Iłłakowiczówną, więc mogła wywrzeć wpływ na jego poglądy (por. E. Głębicka, Wstęp, [w:] Ich noce i dnie…, s. 23).
40
Idem, Listy z Anglii, „Bluszcz” 1913, nr 12, s. 121.
41
Idem, „Bluszcz” 1913, nr 26, s. 287.
42
Idem, Listy z Anglii, „Bluszcz” 1913, nr 28, s. 312.
43
A. Gromkowska-Melosik, Kobieta epoki wiktoriańskiej. Tożsamość, ciało, medykalizacja, Kraków 2013, s. 133–150.
44
M. Dąbrowski, Listy z Anglii, „Bluszcz” 1913, nr 39, s. 442–443.
45
N. Jastrzębska, Sufrażystki, „Bluszcz” 1913, nr 23, s. 251–252.
46
A. Garlicki, Aleksandra Piłsudska, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, Wrocław 1981, s. 303–304.
48
S. Chutnik, Feministka Pierwszą Damą II RP, www.feminoteka.pl/muzeum/, dostęp: 18.04.2014.
49
A. Piłsudska, Wspomnienia, Warszawa 1989, s. 86.
52
Ibidem, s. 125–126; Uczestniczki zostały przeszkolone w zakresie taktyki wojskowej, sygnalizacji, terenoznawstwa, obsługi broni, obronności miast, geografii militarnej, transportu, materiałów wybuchowych oraz organizacja armii rosyjskiej.
54
Wierna służba. Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1910–1915, A. Piłsudska, M. Rychterówna, W. Pełczyńska, M. Dąbrowska (red.), Warszawa 1927, s. VII. A.
56
M. Turzyma, Dobra i zła wola, „Nowe Słowo” 1902, nr 4, za: A. Górnicka-Boratyńska, Chcemy całego życia. Antologia polskich tekstów feministycznych z lat 1870–1939, Warszawa 1999, s. 85.
