Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej. Nikita Shcheholevatyi

Читать онлайн.
Название Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej
Автор произведения Nikita Shcheholevatyi
Жанр
Серия
Издательство
Год выпуска 2024
isbn



Скачать книгу

– wydrążone drzewo, pendoppo – pendopo, eenvoudigste uitdrukking – najprostszy wyraz, denkbeeld – idea, dak – dach).

      Verbeeld u vier of zes bamboezen palen in den grond geslagen, die aan de boveneinden met elkander verbonden zyn door andere bamboes, waarop een deksel is vastgehecht van de lange bladen van den waterpalm die in deze streken atap heet, en ge zult u dusdanige pendoppo kunnen voorstellen. (Wyobraź sobie cztery lub sześć wbitych w ziemię bambusowych pali, połączonych na górnych końcach innymi bambusami, na których przymocowana jest pokrywa z długich liści palmy wodnej, która w tych regionach nazywa się atap, i będziesz mógł sobie wyobrazić takie pendopo; verbeeld u – wyobraź sobie, vier of zes bamboezen palen – cztery lub sześć bambusowych pali, in den grond geslagen – wbitych w ziemię, aan de boveneinden met elkander verbonden – połączonych na górnych końcach, andere bamboes – inne bambusy, deksel vastgehecht – pokrywa przymocowana, lange bladen van den waterpalm – długie liście palmy wodnej, deze streken atap heet – w tych regionach nazywa się atap, zult u dusdanige pendoppo kunnen voorstellen – będziesz mógł sobie wyobrazić takie pendopo).

      Het is, zooals ge ziet, zoo eenvoudig mogelyk, en het moest hier dan ook slechts dienen als pied à terre voor de europesche en inlandsche beambten die daar hun nieuw opperhoofd kwamen verwelkomen aan de grenzen. (Jak widzisz, jest to tak proste, jak to możliwe, i miało służyć jedynie jako pied à terre dla europejskich i miejscowych urzędników, którzy przybyli tam, aby powitać swoje nowe przełożone na granicy; eenvoudig mogelyk – tak proste, jak to możliwe, pied à terre – pied à terre, europesche en inlandsche beambten – europejscy i miejscowi urzędnicy, nieuw opperhoofd – nowy przełożony, kwamen verwelkomen – przybyli powitać, grenzen – granica).

      Ik heb me niet volkomen juist uitgedrukt, toen ik den adsistent-resident het opperhoofd, ook van den Regent, noemde. (Nie wyraziłem się całkowicie precyzyjnie, kiedy nazwałem asystenta-rezydenta również przełożonym regenta; niet volkomen juist uitgedrukt – nie całkowicie precyzyjnie, adsistent-resident – asystent-rezydent, opperhoofd – przełożony, ook van den Regent – również regenta, noemde – nazwałem).

      Een uitweiding over 't mechanismus van het bestuur in deze landstreken is hier, tot juist begrip van hetgeen volgen zal, noodzakelyk. (Rozwinięcie na temat mechanizmu zarządzania w tych regionach jest tutaj konieczne dla właściwego zrozumienia tego, co nastąpi; uitweiding – rozwinięcie, mechanismus van het bestuur – mechanizm zarządzania, deze landstreken – te regiony, tot juist begrip – dla właściwego zrozumienia, hetgeen volgen zal – co nastąpi, noodzakelyk – konieczne).

      Het dusgenaamd Nederlandsch Indie – 't adjektief nederlandsch komt me eenigszins onnauwkeurig voor, doch 't werd officieel aangenomen14 – is, wat de verhouding van het moederland tot de bevolking aangaat, te splitsen in twee zeer verschillende hoofddeelen. (Tak zwane Indie Holenderskie – przymiotnik holenderski wydaje mi się nieco nieprecyzyjny, ale został oficjalnie przyjęty – jeśli chodzi o relacje między krajem macierzystym a ludnością, można podzielić na dwie bardzo różne główne części; dusgenaamd Nederlandsch Indie – tak zwane Indie Holenderskie, adjektief nederlandsch – przymiotnik holenderski, eenigszins onnauwkeurig – nieco nieprecyzyjny, officieel aangenomen – oficjalnie przyjęty, verhouding van het moederland tot de bevolking – relacje między krajem macierzystym a ludnością, te splitsen in twee zeer verschillende hoofddeelen – można podzielić na dwie bardzo różne główne części).

      Een gedeelte bestaat uit stammen welker vorsten en vorstjes de opperheerschappy van Nederland als suzerein erkend hebben, doch waarby nog altyd het rechtstreeksch bestuur, in meer of minder mate gebleven is in handen van de ingeboren Hoofden zelf. (Jedna część składa się z plemion, których książęta uznali zwierzchnictwo Holandii jako suzerena, ale gdzie nadal bezpośrednie zarządzanie, w większym lub mniejszym stopniu, pozostaje w rękach rdzennych przywódców; gedeelte – część, bestaat uit stammen – składa się z plemion, vorsten en vorstjes – książęta, opperheerschappy van Nederland – zwierzchnictwo Holandii, suzerein erkend hebben – uznali jako suzerena, rechtstreeksch bestuur – bezpośrednie zarządzanie, meer of minder mate gebleven – w większym lub mniejszym stopniu, handen van de ingeboren Hoofden – ręce rdzennych przywódców).

      Een ander gedeelte, waartoe – met een zeer kleine, wellicht maar schynbare, uitzondering – geheel Java behoort, is rechtstreeks onderworpen aan Nederland. (Inna część, do której – z bardzo małym, być może tylko pozornym, wyjątkiem – należy cała Jawa, jest bezpośrednio podporządkowana Holandii; ander gedeelte – inna część, zeer kleine, wellicht maar schynbare, uitzondering – bardzo mały, być może tylko pozorny, wyjątek, geheel Java behoort – cała Jawa, rechtstreeks onderworpen aan Nederland – bezpośrednio podporządkowana Holandii).

      Van cyns of schatting of bondgenootschap is hier geen spraak. (Nie ma mowy o podatkach, daninach ani sojuszach; cyns of schatting of bondgenootschap – podatki, daniny ani sojusze, geen spraak – nie ma mowy).

      De Javaan is nederlandsch onderdaan. (Jawajczyk jest holenderskim poddanym; Javaan – Jawajczyk, nederlandsch onderdaan – holenderski poddany).

      De Koning van Nederland is zyn koning. (Król Holandii jest jego królem; Koning van Nederland – król Holandii, zyn koning – jego król).

      De afstammelingen zyner vorige vorsten en heeren zyn nederlandsche beambten. (Potomkowie jego dawnych książąt i panów są holenderskimi urzędnikami; afstammelingen zyner vorige vorsten en heeren – potomkowie jego dawnych książąt i panów, nederlandsche beambten – holenderscy urzędnicy).

      Ze worden aangesteld, verplaatst, bevorderd, door den Gouverneur-generaal die in-naam van den Koning regeert. (Są mianowani, przenoszeni, awansowani przez gubernatora generalnego, który rządzi w imieniu króla; aangesteld – mianowani, verplaatst – przenoszeni, bevorderd – awansowani, Gouverneur-generaal – gubernator generalny, in-naam van den Koning regeert – rządzi w imieniu króla).

      De misdadiger wordt veroordeeld en gevonnist naar een wet die van 's Gravenhage is uitgegaan. (Przestępca jest osądzany i skazywany zgodnie z prawem, które pochodzi z Hagi; misdadiger – przestępca, veroordeeld en gevonnist – osądzany i skazywany, wet die van 's Gravenhage is uitgegaan – prawo, które pochodzi z Hagi).

      De belasting die de Javaan opbrengt, vloeit in de schatkist van Nederland. (Podatek, który płaci Jawajczyk, trafia do skarbca Holandii; belasting die de Javaan opbrengt – podatek, który płaci Jawajczyk, schatkist van Nederland – skarbiec Holandii).

      Van dit gedeelte slechts der nederlandsche bezittingen, dat alzoo inderdaad deel uitmaakt van het Koningryk der Nederlanden, zal in deze bladen hoofdzakelyk sprake zyn. (Z tej części tylko holenderskich posiadłości, która faktycznie stanowi część Królestwa Niderlandów, będzie głównie mowa na tych stronach; nederlandsche bezittingen – holenderskie posiadłości, deel uitmaakt van het Koningryk der Nederlanden – stanowi część Królestwa Niderlandów, zal in deze bladen hoofdzakelyk sprake zyn – będzie głównie mowa na tych stronach).

      Den Gouverneur-generaal staat een Raad ter-zyde, die echter op zyn besluiten geen beslissenden invloed heeft. (Gubernator generalny ma Radę u