Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej. Nikita Shcheholevatyi

krajobrazu lub budynku, który tam gdzieś wydaje się być umieszczony, aby służyć jako pretekst do wielostronicowego wykładu o architekturze średniowiecznej; vrees te zeer – obawiam się zbytnio, afteschrikken – odstraszyć, zweemen zou naar langdradigheid – wydawać się rozwlekłością, eerst later – dopiero później, als ik gevoel dat hy voor my gewonnen is – gdy poczuję, że jest dla mnie wygrany, als ik uit blik en houding bemerk – gdy z jego spojrzenia i postawy zauważę, lot van de heldin – los bohaterki, balkon eener vierde verdieping – balkon na czwartym piętrze, hem belang inboezemt – budzi jego zainteresowanie, stoute verachting – odważne lekceważenie, wetten der zwaartekracht – prawa grawitacji, zweven tusschen hemel en aarde – zawiesić między niebem a ziemią, myn hart heb lucht gegeven – dać upust swojemu sercu, nauwkeurige schets – dokładny opis, schoonheden van het landschap – piękno krajobrazu, 't gebouw – budynek, voorwendsel aan de hand te doen – służyć jako pretekst, veelbladzydig vertoog – wielostronicowy wykład, middeleeuwsche architektuur – architektura średniowieczna).

      Al die kasteelen gelyken op elkaar. Onveranderlyk zyn ze van heterogeene bouworde. Het corps de logis dagteekent altyd van eenige regeeringen vroeger dan de aanhechtsels die onder dezen of genen lateren koning daarby zyn gevoegd. (Wszystkie te zamki są do siebie podobne. Zawsze są zbudowane w sposób niejednolity. Główna część budynku pochodzi zawsze z wcześniejszych rządów niż dobudówki dodane przez tego lub innego późniejszego króla; al die kasteelen gelyken op elkaar – wszystkie te zamki są do siebie podobne, onveranderlyk – zawsze, heterogeene bouworde – niejednolity sposób budowy, corps de logis – główna część budynku, dagteekent altyd van eenige regeeringen – pochodzi zawsze z wcześniejszych rządów, aanhechtsels – dobudówki, lateren koning – późniejszy król).

      De torens zyn in vervallen staat… (Wieże są w stanie rozpadu; torens – wieże, vervallen staat – stan rozpadu).

      Waarde lezer, er zyn geen torens. Een toren is een denkbeeld, een droom, een ideaal, een verzinsel, onverdragelyke grootspraak! Er zyn halve torens, en… torentjes. (Drogi czytelniku, nie ma wież. Wieża to idea, sen, ideał, wymysł, nieznośne przechwałki! Są półwieże i… wieżyczki; waarde lezer – drogi czytelniku, er zyn geen torens – nie ma wież, toren – wieża, denkbeeld – idea, droom – sen, ideaal – ideał, verzinsel – wymysł, onverdragelyke grootspraak – nieznośne przechwałki, halve torens – półwieże, torentjes – wieżyczki).

      De geestdryvery die torens meende te moeten zetten op de gebouwen die opgericht werden ter-eere van dezen of genen heilige, duurde niet lang genoeg om ze te voleinden, en de spits die de geloovigen naar den hemel moet wyzen, rust, gewoonlyk een paar omgangen te laag, op de massieve bazis, 'tgeen denken doet aan den man zonder dyen op de kermis. (Entuzjazm, który kazał budować wieże na budynkach wzniesionych ku czci tego czy innego świętego, nie trwał wystarczająco długo, aby je ukończyć, a szczyt, który miał wskazywać wiernym niebo, zazwyczaj spoczywa kilka obrotów za nisko na masywnej podstawie, co przypomina człowieka bez nóg na jarmarku; geestdryvery – entuzjazm, torens meende te moeten zetten – kazał budować wieże, gebouwen – budynki, opgericht werden ter-eere van dezen of genen heilige – wzniesione ku czci tego czy innego świętego, duurde niet lang genoeg om ze te voleinden – nie trwał wystarczająco długo, aby je ukończyć, spits die de geloovigen naar den hemel moet wyzen – szczyt, który miał wskazywać wiernym niebo, rust, gewoonlyk een paar omgangen te laag – zazwyczaj spoczywa kilka obrotów za nisko, massieve bazis – masywna podstawa, denken doet aan den man zonder dyen op de kermis – przypomina człowieka bez nóg na jarmarku).

      Alleen torentjes, kleine naaldjes op dorpskerken, zyn afgewerkt. (Tylko wieżyczki, małe igiełki na wiejskich kościołach, są ukończone; torentjes – wieżyczki, kleine naaldjes – małe igiełki, dorpskerken – wiejskie kościoły, afgewerkt – ukończone).

      Het is waarlyk niet vleiend voor de westersche beschaving, dat zelden het denkbeeld om een groot werk tot-stand te brengen, zich lang genoeg heeft kunnen staande houden om dat werk voleind te zien. (To naprawdę nie jest pochlebne dla zachodniej cywilizacji, że rzadko idea stworzenia wielkiego dzieła trwała wystarczająco długo, aby zobaczyć ukończenie tego dzieła; waarlyk niet vleiend – naprawdę nie pochlebne, westersche beschaving – zachodnia cywilizacja, zelden het denkbeeld om een groot werk tot-stand te brengen – rzadko idea stworzenia wielkiego dzieła, zich lang genoeg heeft kunnen staande houden – trwała wystarczająco długo, dat werk voleind te zien – zobaczyć ukończenie tego dzieła).

      Ik spreek nu niet van ondernemingen welker afwerking noodig was om de kosten te dekken. (Nie mówię teraz o przedsięwzięciach, których ukończenie było konieczne, aby pokryć koszty; ondernemingen – przedsięwzięcia, welker afwerking noodig was – których ukończenie było konieczne, kosten te dekken – pokryć koszty).

      Wie juist weten wil wat ik bedoel, ga den Dom te Keulen zien. (Kto chce dokładnie wiedzieć, co mam na myśli, niech idzie zobaczyć katedrę w Kolonii; wie juist weten wil – kto chce dokładnie wiedzieć, wat ik bedoel – co mam na myśli, ga den Dom te Keulen zien – niech idzie zobaczyć katedrę w Kolonii).

      Hy geve zich rekenschap van de grootsche opvatting van dat gebouw, in de ziel des bouwmeesters Gerhard von Riehl… van 't geloof in de harten des volks, dat hem in-staat stelde dat werk aantevangen en voorttezetten… van den invloed der denkbeelden die zùlk een kolos noodig hadden om als zichtbare voorstelling te dienen van het ongezien godsdienstig gevoel… en hy vergelyke deze overspanning met de richting, die eenige eeuwen later het oogenblik deed geboren worden, waarop men 't werk staakte… (Niech zda sobie sprawę z wielkiej koncepcji tego budynku, w duszy budowniczego Gerharda von Riehla… z wiary w sercach ludu, która pozwoliła mu rozpocząć i kontynuować to dzieło… z wpływu idei, które wymagały takiego kolosa, aby służyć jako widzialne przedstawienie niewidzialnego uczucia religijnego… i niech porówna to napięcie z kierunkiem, który kilka wieków później spowodował narodziny chwili, kiedy przerwano pracę…; geve zich rekenschap – zdać sobie sprawę, grootsche opvatting van dat gebouw – wielka koncepcja tego budynku, ziel des bouwmeesters Gerhard von Riehl – dusza budowniczego Gerharda von Riehla, geloof in de harten des volks – wiara w sercach ludu, in-staat stelde dat werk aantevangen en voorttezetten – pozwoliła rozpocząć i kontynuować to dzieło, invloed der denkbeelden – wpływ idei, zulke kolos – taki kolos, zichtbare voorstelling – widzialne przedstawienie, ongezien godsdienstig gevoel – niewidzialne uczucie religijne, vergelyke deze overspanning – porówna to napięcie, richting – kierunek, eenige eeuwen later – kilka wieków później, het oogenblik deed geboren worden – spowodował narodziny chwili, men 't werk staakte – przerwano pracę).

      Er ligt een diepe kloof tusschen Erwin van Steinbach en onze bouwmeesters! (Jest głęboka przepaść między Erwinem von Steinbachem a naszymi budowniczymi!; diepe kloof – głęboka przepaść, tusschen Erwin van Steinbach – między Erwinem von Steinbachem, onze bouwmeesters – nasi budowniczy).

      Ik weet dat men sedert jaren bezig is deze kloof te dempen.