Эн баҕас!. Валерий Васильев-Муттуххай Бороҥ

төрөөтө да биһиэхэ иитийиэххэ биэрэр санаалааҕын эппитэ.

      Туоһум, кэргэним Аана бу турар. Онно тиийбиппитигэр Боскуойа остуолга олорон: «Аана, эн дьахтар быһыытынан миигин өйдүөҥ дии саныыбын. Арамаан биһикки эдэр эрдэхпитинэ бэйэ-бэйэбитин сөбүлэһэр этибит ээ. Биһиги тапталбыт сырдык уонна ыраас этэ. Кистээбэккэ эттэххэ, мин Арамааны билигин да сүрдээх истиҥник саныыбын. Ону эн баалаама, бырастыы гын. Оттон бу миэхэ оҕо турбатын, оҕо өлүүлээхпин, биэс оҕобуттан илии соттубуппун, эр аһыылаахпын эһиги билэҕит… Тыыннаахпар оспот, аһаҕас сүрэх баастаах киһи, бу оҕобун кыайан иитэр кыаҕым суох, сүтэрдэхпинэ тулуйбаппын билэбин!.. Оҕобун эһиэхэ эрэ итэҕэйэбин, ол иһин төрөөтүм да эһиэхэ биэрэбин… Оҕобун оҕо, киһи гыныҥ. Уол оҕо төрөөтөҕүнэ Арамаан бэйэҥ ааккын, кыыс оҕо буоллаҕына Аана ааккын биэрээриҥ… Оттон мин тыыннааҕым тухары хаһан да бу мин оҕом диэн баайсыам, тыл быһаҕаһа быктарыам, кимиэхэ да кэпсиэм суоҕа. Эһиги да кэлин оҕоҕутун оннук иитээриҥ. Оҕо абааһытын муннаран, абааһыттан күрэтэр былыргы сиэри-туому тутуһуохпут диэн арай көрдөһүүлээхпин. Мин оҕобун абааһы булбатын туһугар үйэм тухары кыһаллыам», – диэхтээбитэ уонна ол эппит кэриэс андаҕарын толорбута.

      Ол да курдук Боскуойа, бары билэргит курдук, оҕотугар Арамааскыга, сиэннэригэр хаһан да чугаһаабатаҕа. Дьиҥинэн оҕотун, кийиитин, сиэннэрин төһөлөөх кууһуон, ууруон-сыллыан, таптыан баҕарбыта буолуой?! Арамааскы, бу сытар төрөппүт ийэҥ Борускуо, эн тускар хайдахтаах курдук кытаанах санааны ылынан, олоҕун устата ыарахан сүгэһэр оҥостон, тыыннааҕын тухары дьарамай санныгар ыар баттыктаах сылдьыбытын билигин сэрэйэн эрдэҕиҥ. Онон эн ийэҕин, тоҕо уонна туох санааттан эйигин иитийиэххэ биэрбитин бүгүн кэлэн билэҥҥин, дьиҥ чахчытын өйдөөҥҥүн ийэҕин бырастыы гыныах тустааххын.

      Чэ, Боскуойа, эн эппит көрдөһүүгүн Аана биһикки толордубут. Уолгун Арамааскыны киһи-хара гынныбыт, дьоһуннаах кийииттэнниҥ, сиэннэрдэнниҥ… Уолуҥ, кийиитиҥ, сиэннэриҥ эйигин тиһэх суолгар бу атаара кэллилэр… Оҕо сааһым доҕоро, Боскуойа, бырастыы, быдан дьылларга быраһаай!

      Ити курдук эмиэ биир сэмэй, олох очурун-чочурун, ыар охсуутун эрдээхтик тулуйбут, олоҕун салҕыыр, удьуорун тэнитэр эрэллээх бигэ суолун сөпкө быһаарыммыт саха мындыр дьахтара Борускуо барахсан, тус бэйэтин олоҕун уонна дьолун-соргутун оҕотун инники кэскилин туһугар сиэртибэлээбит, дьон сиитин-сэмэтин барытын тулуйбут Боскуойа эрэйдээх икки илиитин быар куустан кыһыл таҥас сабыылаах хоруоп иһигэр иһийэн сытара. Кини туораттан да буоллар: Ийэ, Хотун, Эбэ буолар толору дьолу сирдээҕи олоҕор билбит, аны кимиэхэ да ону кистиирэ суоҕуттан быыһаммыт киһи сиэринэн уһун уутугар утуйан уоскуйбут, чахчы да сынньаммыт көрүҥнээҕэ.

      Биир хардыы…

      Киһи санаата аттаах-оҕустаах буолбатах.

      Сааскы халлаан сарсыарда суһуктуйа сырдаан эрдэҕинэ, түөрт квартиралаах эргэ уопсай дьиэттэн биир нүксүччү туттубут уһун синньигэс иҥиир сула киһи уҥа илиитин тэлэгириэйкэтин