Mən bir susmaz duyğuyam ki…. Джафар Джаббарлы

nədir ki, bir həsirdir, dörd divar?

      O nədir ki, bir qapıdır, bir açar?

      O nədir ki, gördüyünə göz yumar?

      O nədir ki, içində bir mizi yox?

      O nədir ki, dəftəri çox, işi az?

      O nədir ki, “sabah gəl”i qurtarmaz?

      O nədir ki, qulaq verməz yüz min yaz?

      O nədir ki, qışda getsən buzu yox?

      POEMA

      QIZ QALASI

1

      Quzğunun sahilində pək qocaman

      Bir yapı, əski sirlər yuvası,

      Sanki dalmış dərin düşüncələrə,

      Duruyor sakitanə Qız qalası.

      Bu yaxın keçmişin gözəl gəlini,

      Baxıyor, sanki qəm büküb belini,

      Qocalar tək həyatdan doymuş,

      Baxıyor dövrəyə yarımuyumuş.

      Hər yan altın bəzəkli şən yapılar,

      Dirilik dörd yanında qaynamada.

      Arxada bir gurultu, bir yenilik.

      Öndə çapqın vaporlar oynamada.

      Qara, yüksək, şubay buruqlardan

      Neft atılqanları nöyüt sərpər.

      Həp yarım milyon işçinin çəkici

      Öylə çarpar ki, yer əsib titrər.

      Gecə sahil boyunda seyr edəsən,

      Gəzişirlər yığın-yığın qızlar;

      Günəşin istiqanlı yavruları

      Hərə bir canlı gül seçib izlər;

      Oxşayıb güldürər, gülər, dinlər,

      Söyləyər, yalvarar, deyər, inlər.

      Hər tərəf başqa dürlü bir yenilik;

      Hər tərəf sevgi, hər tərəf şənlik;

      Dirilik tam gurultusilə özün

      Göstərir sahilində bir dənizin.

2

      O, fəqət bunlara qoyurmu məhəl?

      Yox, yox, o iştirakə pək tənbəl.

      Görkəmindən düşündüyün sonsuz

      Andırar sanki dərdli bir öksüz.

      Unudulmuşmudur, ona darılar?

      Əski elxanlılar çağınmı anar?

      Kim bilir, söyləməz, qonuşmaz ki,

      Qaynayan dirliyə uyuşmaz ki.

      Dalmış o pək dərin xəyalə, durur,

      Nələr, Allah, bu əski ev düşünür?!

3

      Burası örtülü bütün eldən…

      Pək dərin keçmişin, fəqət dildən –

      Dilə vardırdığı dumanlı xəbər

      Xalq içində maraqla söylənilər

      Ki, bizim paytaxtımız xanının

      Qızını Abşeron xanı görmüş,

      Oğluna almaq istəyib sormuş.

      Xan da bu batqın ölkə xalqından

      Qorxaraq, indiki bu dik qalayı

      Xəzərin göy suyunda tikdirərək,

      Qızını, bir də bir qoruq alayı

      Abşeron çapqınından aldırmış,

      Göylərə, bu binayə qaldırmış.

4

      Söylənir bu… fəqət mənə bir gün,

      Qoca, düşkün qiyafəli bir pir

      Pək gözəl, şairanə sözlərlə,

      Etdi bir qəmli macəra təsvir.

5

      Altı yüz il qədər əvvəllərdə,

      Bu binaya yaxın duran yerdə

      Bakının sahilüstü bir küçəsi,

      Can sevən bir gözəl mayis gecəsi…

      Tam göyün ortasından ay durmuş,

      Dörd yanın dövrə bir işıq bürümüş.

      Altı-yeddi sarımtıraq ulduz

      Pək uzaqlarda titrəşir fərsiz;

      Sakitanə dəniz durub parlar,

      Sıçraşıb xırda damcılar oynar;

      Uyuyur qumlar üstə ilbizlər;

      Orda gizlənqaç oynayır qızlar.

      Mey vurunca hava xəfifanə,

      İnlədikcə dəniz xəfifanə,

      Yerə aydan işıq saçıldıqca.

      Görünüşdən ürək açıldıqca,

      O mələk gözlərində bir sevda,

      Baxıyor, sanki seyr edir röya.

6

      Ruhu onsuz da oxşayan bu gecə,

      Dayanıb bağda bir yaşıl ağaca,

      Saçların dağınıq arxaya tökərək,

      Gözlərin ta uzaqlara dikərək,

      Baxıyor bir xəyalə dalmış qız,

      Baxıyor kainata qırpımsız.

      Göydən ay öz şəfəqlərin səpiyor,

      O qızın ağ gümüş döşün öpüyor.

      Bir xəyalı kaman tək inləyərək,

      Şəvə tək saçların öpər yellər.

      Oxşadıqca ilıq hava bədənin,

      Qucuyor boynunu uzun tellər.

      O fəqət… dinləməz bu aləmi bir,

      Baxıyor düz, düşüncəli, dilgir;

      Sanki bir başqa kainat arayır.

      Arabir diksinib için çəkiyor,

      Ağaca doğru başcığın əkiyor,

      Yenə dinməz, baxır fəzaya qəmin,

      Yenə tutqun, haman yenə dalğın,

      Qara gözlər haman yenə süzülür,

      Al dodaqlar ara-sıra büzülür,

      Gülüyor, ağlıyor, deyil, bəlli,

      İnliyor, dinliyor çətin həlli!

      İri, süzgün, qara kömür gözlər

      Bu üfüqlərdə, ax, nələr gözlər?!

      Keçmişin bu işıqlı ulduzunun,

      Allah, Allah, bu gündoğuş qızının

      Nələr etmiş xəyalını məğşuş,

      O ayıqdırmı, yoxsa bir bihuş?!

      Bu gözəllik, bu incəliklə məgər

      Görən olsa, ona deyərmi bəşər?

      Yox, satqın, heç bu od ona gəlməz,

      Onu kim görsə, canlı zənn edəməz;

      Deyəcəkdir, yəqin ona röya,

      Pək