Verzäll mer jet vun Kölle!. Armin Foxius

Wasser vum Klüttehäd un dät dat en en Emaljekump schödde. Un dozo dann e paar Spritzer Zitronesaff. Et Fett jing tirek av un et wor jod för et Posteling. Un jrad et sonndachs dat met dem jolde Rand us Limoges en Frankreich! De Mamm dät dann späder heiß Wasser nemme met nem moderne Spölmeddel met Blömcher op der Plastikfläsch, die mer an de Dür vum Köhlschrank klevve kunnt.

      No, dat kom mer alles widder huh, wie ich nevven der kapodden Spölmaschin stundt un mer de Häng fass am verbröhe wor. Ming Frau wor mem Trockedoch dran un dät sich jet fleute.

      Och nä: Woröm kom dä Montör ehts am Donnersdach? Dat hätt ming Frau doch jet mih presseere künne!

       Deselve Stroß

      Ich han ens en derselven Stroß jewonnt wie dä Wolle Petry, quasi schräch jäjenüvver. Domols wor dat ävver noch nit dä Wolfjang Petry, och wann dä allt su heiße dät. Dat wor einfach su ne junge Mann, su wie ich, un wann mer sich soch, dät mer nicke udder Hallo! sage. Späder, als dä berühmp wor, woodt em Ferenseh e Poträ jezeich, un do däte se dat Huus schräch jäjenüvver von däm, wo mer domols jewonnt hatte, zeije. „Tä!“, daach ich, „Do loorste ävver!“, sat ich zo minger Frau. Su wor dat en Klettenberg.

      Späder sin mer en de Ennestadt jetrocke. Do wonnte en unse neue Stroß, och widder schräch jäjenüvver, der Grönemeyer; dä wor ävver allt schwer berühmp. Hä hat kein Armbändcher wie dä Wolle Petry, dät ävver och nicke udder Hallo! sage, wann mer sich beim Stüssgen treffe dät, wie der Rewe domols noch heiße dät. Un durch uns Stroß jing och der Holger Czukay vun der Jrupp „Can“, wann hä vun singer Wonnung en der Lindestroß zor Bahn en der Öcher Stroß jing. „Tach!“, „Hallo“.

      Mer kann su Stroße jo och historisch sinn, wo deselve Stroß sich durch de Johrhunderte entwickelt hät. Sage mer ens die Öcher Stroß. Alles, wat vum römische Colonia noh Weste moht, sage mer ens noh Belgica, moht do langs. Un alles, wat vum Weste kom, sage mer ens späder Oche, moht och do langs, nor ömjedrieht. Em Meddelalder de Künninge un Kaiser vun däm Karl dem Jroße singem Marmorstohl noh Kölle zom Schring em Dom, met dä Hellije Drei, die jo der Herrjott noch persönlich jesinn hatte. Noch späder fohr üvver die Öcher Stroß de Linnije F, jetz de Sibbe un de Eins, ävver nor erus. Wie jesaat, historisch. – Nemme mer ens de Bäche. Do leef der Duffesbaach met schönem klore Wasser us der Eifel noh unsem kleine Rom, schön langs der Moor. Ävver dann verkom dat, un an dem Bächelche däte sich Färver un Jerber breid maache. Un dat muss jestunke han! Noch 1862 schrivv der Ernst Weyden voller Äkel dodrüvver en singem Boch „Köln am Rhein vor fünfzig Jahren“. Un minge Schwijervatter, ne Schringer, dät mer vun dä schreckliche Bombardierunge em letzte Kreech verzälle, un wie en de Trümmere nevven däm, wat sing Werkstatt jewäse wor, de Dude kollraveschwatz om Trottewar loche. Jetz sin de Bäche en janz breide Stroß zo de Bröcke, un wonne, färve un schringere deit he keiner mih.

      Tja, un dann jitt et die Stroß, off och deselve Stroß, wo mer Deile udder sujar si janz Levve verbraht hät. Vielleich sujar jebore es, wo mer em Kinderjade wor, wo mer, entweder en der Stroß selvs udder de Eck eröm en de Schull jejange es, un om Heimwäch met einem Foß om Trottewar un mem andere en der Sod noh Huus jestitzelt es. Un de Mamm dät allt em Finster lijje, un om Hääd dät et en der Pann brutzele. Op der Stroß woodt jespillt, un wann ens e Auto kom, dät mer die Automark rofe. En dä Stroß, immer noch deselve Stroß, un de Eck eröm en de Hötte, dät mer knutsche. Un mänch einer blivv Johre, un der eine udder andere si Levve lang he wonne. Un den Häns hät der Kuckelkorn vörrije Woch avjeholt, us singer Stroß.

       Drei Künninge, Dömche, Luther-Pöppche

      Su! En zwei Däch han mer Hellije Dreikünninge, un weil die Session dismol su koot es, trecke mer en veer Woche allt om Rusemondach durch de Stadt. Do muss mer he en Kölle höösch oppasse, dat mer dat schön usenander jefrößelt kritt. Et laufe jo jetz allt Sitzunge. – Spädestens hück weede die Künningsfijürcher met ehrer janzen Kumpanei us Deener, Sklave, Fraue un Kamele usem Katöngche jeholt un op de Finsterbank jesatz, su quasi vis-a-vis vun der Krepp, domet se wesse, wo et hinjeit.

      No han die Drei jo för uns he en Kölle jet janz Spezielles, wäm verzäll ich dat!- Un als Fijürcher kannste se janzjöhrich kaufe; jeschnetz us Oberammerjau, jejosse, us Pappmaschee, us Plastik, un abstrak als Wäscheklammere. Un am sechste Janewar weed em Dom jeds Johr, ävver nor dann, nohm Huhamp dä Schring bovven em Jevvel opjemaat un mer kann die drei Köppche vun dä Hellije sinn.

      Un weil die Drei beim Herrjott an der Krepp wore un ich jetz bei denne bin, ston ich no quasi tirektemang vörm Jesuskingkche. – Letz Johr frochte ne Jung sing Moder: Woher weiß mer dann, dat die dat wirklich sin? Drop die: Do Dööfche, steit doch dran: Kaspar, Melchior, Balthasar!

      Mer kann die Drei als Kreppefijure en su Läden doför kaufe, un em Advent vör allem op dä Weihnachtsmät; mer han jo jenoch. Ävver auch als Andenke weede se jän us Kölle metjenomme. – No jitt et nit mih suviel Andenke wis fröher: do stundt jo bei fass jedem em Wonnzemmerschaaf en Jondel us Venedig, ne Eiffelturm us dem Paris, e Brandenburjer Tor, en Baumschiev met Alpe drop jemolt. Un üvverall dät mer sich Schnapsjläsjer besorje. Ävver wat dä jroße Renner wor un es un immer sin weed, sin die Dömcher. En alle Jröße, met Musik dren, op nem Postamentche, op ner Muscheldos, us Zink jejosse, mihstens su jet rötlich; un mer weiß immer, wat et es: e Modellche vun unsem Dom.

      Un unjeloge: Die fingste en aller Welt. – Ich kannt ens einer, dä kunnt dat nit ligge, dat die Dömcher irjendwann ens op Fluhmät, he un och em Usland, lande däte. Hä dät die opkaufe un heimbrenge un stallt se en e Rejälche: endlich widder en Kölle am Rhing!

      No hatte mer jo letz Johr Luther-Johr wäje dä Reformation vör fönfhundert Johre. Do hät die Firma Playmobil sich jedaach: Mer han Pöppcher vum Dürer un vum Goethe, woröm nit vun däm Luther? Un dat dät sich jot verkaufe, kom bei Pänz an un dät die met dem Mann bekannt maache. Ävver dat kunnt nen evangelische Pastur he en Kölle nit ligge, dat wor däm zo jewöhnlich. Hä dät su Fijürche opkaufe, usem Verkehr trecke, enschmelze un zo Bochstabe jeeße för janz Bedeutungsvolles: „Reformation II“. Tja, su sin su Theologe. Beim Amazon kannste die Pöppcher noch för 15 Euro kaufe, un en der Mayerschen weeden se för 2.99 verramsch.

      En zwei Däch sin uns Dreikünninge an der Krepp anjekumme, am Siebte weed am Schring die Klapp zojemaat, am drette Febbuar, am Dach noh Leechmess, flüch dä Baum op de Stroß, un dat janze Kreppeschmölzje kütt em Katong widder op der Schaaf. Un am 12. Febbuar han mer dis Johr Rusemondach.

      Wie singe die FC-Fans üvver uns Kölsche, un jrad die müssen et jo wesse: Mer sin nor ne Karnevalsverein!

       Dreikünningestroße

      Su, jetz han mer Dreikünninge hinger uns, mer setz noch e paar Däch en der Stuff en der Chressdachsdeko, un bei mänchem steit der Baum sujar bes Leechmess. Ävver jetz jeit et och met de Fastelovendssetzunge loss; Äschermettwoch es jo allt om 26. Febbuar.

      Ich han mer no ens die Stroße vörjenomme, die met dä Tres Coronati zo dun han. – Zwesche Ebertplatz un Zint Angenis jeit de Nüßer Stroß, un quer drüvver läuf de Balthasarstroß. Dat es die längste vun dä drei Stroße, die noh C+M+B he benannt sin. Halde mer uns ehts ens rächs. Weil dä Balthasar däm Hellije Kingk Jold metjebraht hät, es he op der Eck och ne Juwellier un donevve ne Laden „Kinderträume“ met Spillsaache un Kinderklamotte. Et jitt och ne Bioladen; su e Kingk un Maria un Joseph solle sich jo jesund un zickjemäß ernähre. Un am Engk vun der Stroß es die Hülchrather Stroß, un links de Eck eröm hät en der Nummer Sibbe dä Heinrich Böll jewonnt, jo, dä Böll. Un do dä katholisch jedäuf wor, kunnt dä mem Balthasar och jet anfange.

      Jetz retour. Do steit dä staatse Bau vun dä ahl Volksschull, jetz en Jrundschull. Un die Pänz om Hof han Paus un spille un juchze, un losse der Balthasar ne jode Mann sin. Wigger: ne Shaolin-Tempel för Kung Fu ze liere, ne Kinderjade, e Famillijecafé,