Verzäll mer jet vun Kölle!. Armin Foxius

Читать онлайн.
Название Verzäll mer jet vun Kölle!
Автор произведения Armin Foxius
Жанр Контркультура
Серия
Издательство Контркультура
Год выпуска 0
isbn 9783939666516



Скачать книгу

       Dat et sujet noch jitt

      Wat heiß he „Sujet“? Nu ens höösch. Immer widder weed jekümp, dat et Dit un Dat, jo, jrad Dat, nit mih jitt. Domols, jo, fröher! Wat wor dat alles schön, nä, besser, ävver hück! Un dann die Jugend, leev Tant Billa!

      Jetz ens der Reih noh. – Em „Spiegel“, däm Intellele-Blättche us Hamburg, jitt et zick Johre Woch för Woch en Rubrik „Früher war alles schlechter“, wo jäje dä Käuverzäll vum tolle Domols anjejange weed; Do loorste! Vill es jo besser jewoode; denk ens an ding Zäng un an et Alder von der Jroß! -

      Un Pädsbahn, Wäschköch un Plumpsklo om Hoff wor och nit et Jäle vum Ei.

      Jajo hät sich en de letzte Johre, jo, Johrzehnte vill verändert un jedriht. Och en Kölle. Ich denke nor an all die kleine un jode Bäckereie, die an en jroße Kett verkauf woode sin. Udder all die Metzjereie: Futtü. Fleischthek em Supermaat, wann üvverhaup; söns Wöhle en Köhlschränk langs de Wäng. Un dann die kölsche Weetschaffte; nevvenan, op der Eck, wo mer jeden kannt, auch dat Freese usem Karree, un och ens nen Deckel mache kunnt; vill sin fott, sin no e Bistro udder en Shisha-Bar.

      Ävver et jitt och noch „Sujet“, wat jeblivve es, wat zo lovve es. Un dat mache ich jetz ens he. Un kunzentreer mich op e paar propere kölsche Weetschaffte, die et jo och noch jitt.

      Et sin e paar Sache, mih Sächelcher, die mer ens mih en der Bleck nemme sollt.

      Fange mer ens an mem „Bichstohl“, wat e Kontörche es, wo der Baas setz, dä der Üvverbleck üvvert janze Lokal, sing Jäss un och de Köbesse hät. Mihstens es he der Schabau-Usschank un off der Verkauf vun Pittermännche. Un he hät der Baas, udder die Baasin, die Reih met dä Fässer em Auch, wo die Köbesse dä Kranz met dä Kölschjläser beim Enlauf ungerm Zappes danze losse.

      Av un zo jitt et och e Lokal, wo do zum Esse vörher noch e Dachessüppche kress, en selvsjemaate Rinderbröh met Nüdelcher udder Markbällcher; wie fröher doheim et Sonndachsmeddachs. Der eine ov andere bedd sich dann vör Freud.

      En der „Schreckenkammer“ an Zint Ooschel es der Boddem noch met Sand bestraut. Dä bingk der Stöbb, schört de Planke un sauch et Jedröppels op. En Madrid han ich dat och jesinn; do weeden en däm Sand noch de Zerette met de Schohn usjedröck.

      Wann jedrunke weed, un bei unsem leckere Kölsch es dat off vill, muss die Flüssichkeit och widder fott, un mer muss, wie mer sät, „de Äpel avschödde“. Em „Haus Töller“ en der Weyerstroß jitt et dovör drei Hüsjer, schön met Emalljescheldcher bovven an de Dürre: „Damen“, „Herren“, „Pissoir“. Su vörnehm jeiht et en däm Nobel-Brauhuus zo, dat et e extra Urinal-Kabüffje jitt, un dat dat och noch op französisch doherkütt, als wören de Franzuse noch immer he.

      Un em „Früh“ Am Hof, un nit nor he, jitt et noch e Kotzbecke, wo die Käls sich an Jreffe fasshalde un leddich maache künne. – Proß!

      Jett Leckerch zom Schluss. En nem jode kölsche Brauhuus ston op dä blänke Holzdesche noch immer die schöne blaue Mostertdöppche us Steinjut. Un ne jode Köbes platzeet zom Deensbejinn die Döppcher en de Medde un röhrt met däm kleine Holzlöffelche noch ens schön durch. Jetz künne Kölsche Kaviar, Halve Hahn und Hämmche kumme!

      Ja jo jitt et dat noch. Mer muss et nor sinn.

       De Wohrheit üvver de Hellije Drei Künninge

      Morje han mer Dreikünninge, un dann jeit dat widder los: Wo steit dat, dat dat Künninge wore, dat dat drei wore, un wä weiß jenau, wä do en dem joldene Schring em Dom litt, unsuwigger, unsuwigger. Un dann weed der Zeijefinger jereck: Beim Matthäus steit en däm singe zweite Kapitel nor jet vun Stänedeuter!

      Jo, ich jläuv et bahl! Hallo! Su Froge sin för Kölle ruf- un jeschäftsschädijend. Zick johrhunderte vun Johre kumme Millione vun Wallfahrer un Touriste, öm die Reliquie vun dä Drei Künninge zo sinn, un dodrömeröm dä joldene Schring vun däm Nikolaus vun Verdun, un dodrömeröm widder dä Dom.

      Wann et noh dä Kritikaster jing, mööt mer jo et Wappe met dä drei Krune entrecke. Un wann de domet ehts ens anfängs: Wat es met dä elf Flämmcher?! – Un dann künnste och dä Dom avriße un do e Parkhuus baue; dä steit nor do un su staats wäjen dä Drei usem Morjeland! – Un dä Matthäus kunnt jo och nit alles wesse, domols.

      Su, un jetz ens schön der Reih noh un noh unse kölsche Logik.

      Et müsse DREI jewäse sin. Einer jenöch, öm sich schlau zo maache. Dä beloort sich et Ovends de Stäne (kann nit schlofe, nächtlicher Harndrang, wat weiß ich). Dann ävver: Zo zweit kann mer sich jet vörnemme, mer schwaad dodrüvver unger Kolleje. Un: Zo drett deit mer et dann, dä drette sät: Auf, auf, meine Herren! – Et woren alsu DREI.

      Et müsse KÜNNINGE jewäse sin. – Wä hatt domols Zick för Stäne zo beloore? Wä hatt domols suvill Jold, Weihrauch un Myrrhe, dat hä dovun noch avjevve kunnt? Wä kunnt sich üvver Woche vun doheim avsetze, öm ne Quös vun andere Lück zo söke? Un wä broht keine Arbeitjeber öm Sonderurlaub zo froge? – Et woren alsu KÜNNINGE.

      Un mer wesse jo och, wie se heiße däte: Us däm persische Kaspar, däm hebräische Melchior un däm babylonische Balthasar han mer schön op Kölsch Käsper, Melcher un Baltes jemaat. Wä su schön medden en Kölle logiere deit, dä well jo och op Kölsch kommunizeere un he ankumme.

      Un domet och alles demographisch pass, es dä eine nen Ahle, nen andere su dozwesche, un dann noch eine ne Junge.

      Un Kölle es jo quasi en Weltstadt; un su kütt der eine he us Europa, dä andere us Asien, un dä drette us Afrika. Amerika jov et domols noch nit. Un mer muss et och nit üvverdrieve. – Un su denke die Lück, die wochelang zo Hundertdausende de Weihnachtsmät besöke un späder he Fastelovend feere: Die Drei sin jo wie meer, kummen vun fän un föhlen sich he sauwohl!

      Un jetz ens leev Eldere: Wä well singe Pänz verbeete, als Dreikünninge erömzotrecke un Jeld för Jodes zo sammele? Un: Ich meine jo, dat die, die an dä Drei römmeckere, deselve sin, die die Mondlandung nit jläuve.

       „Die Spölmaschin ben ich“

      Wie dat esu jeit: Su alt wor die Spölmaschin noch jarnit, ävver se wor kapott. Nu froch mich nit, wie un wat; et dät sich nix. Zoehts hatt ming Frau et selvs probeet, all Knöppcher jedröck, noch nohjeloort om Beipackzeddel, wor jo alles schön avjeheff. Nix wächte un rächte sich. Un jetz wor ich dran. Nit, weil ich doför e Hängche han, nä, ich wollt ävver och jefroch wäde. Un weil de Verwandtschaff bei sujet immer zo minger Frau sage dät: Do häs doch ne Mann! Ja jo hät ming Frau ne Mann, ävver dä Mann ben ich. Mih well ich do jarnit sage. Un ne Montör anrofe kunnt ming Frau och. – Dä: Jetz kütt et Wochenengk, nöhkste Donnersdach jeit et.

      No jov et jo ens e Leed, ich jläuv vum Jünter Eilemann, dat jing esu: „Ming Frau die hät en Spölmaschin, die Spölmaschin ben ich“. Ming Frau kannt dat Leed, ich kannt dat Leed; do moot nit vill jeschwaad wäde.

      Als mer vör jod veezich Johr zosammejetrocke sin un dann jehierodt han, hatte mer kein Spölmaschin. Un weil ich als Kind immer der Mamm beim Spöl jeholfe un avjedrüch han, wor dä Brasel för mich nix Neues. Un wat noch dozo kom: Weil ich als Quos nit nor avdrüjje wollt, sondern wie die Jroße, alsu de Mamm un de Oma, och ens an die Poleun Topp-Posischen wollt, an et Spöle selvs, un ich dä Fähler jemaat hatt, dat minger Frau ens zo verzälle, loorte die mich nor an un dät mer en Spölkump un et Pril recke.

      Ming Frau un ich, mer wore beidse Lehrer un hatten jrad dä Jung, do soß ich vör Johr un Dach em Lehrerzemmer ens widder nevven minger Kollejin, der Frau Jagla, dat wor die Frau vum Chefredaktör von he dä Rundschau, un mer sprochen üvver dit un dat un kome, woröm och nit, op et Spöle. Wat, sat die, ehr sid beidse em Deens, dozo e Kind, un dann kein Spölmaschin? Ich jläuv et bahl! Wat