Sêgoed met slaankrag. George Claassen

Afrika gebeur dinge soms agterstevoor. Soos dat die son

      eers moes ondergaan oor die vasteland voordat hy opgekom het,

      en nie andersom nie.

      MATHEWS PHOSA,

      digter en ANC-politikus, “Voorwoord”, Deur die oog van ’n naald, 1996

      Die swart samelewing was aan skerwe, die morele struktuur was vernietig. Ek het na ander Afrikalande gekyk, almal was in ’n gemors, mense was nie geskik om hierdie lande te bestuur nie.

      AGGREY KLAASTE,

      koerantredakteur, oor die redes vir sy idee van nasiebou, Sowetan, 28 April 1988

      Ek het my kultuur behou. Ek het die musiek van my wortels behou. Deur my musiek het ek hierdie stem en beeld van Afrika geword sonder om eers daarvan bewus te wees.

      MIRIAM MAKEBA,

      sanger en bekend as Mama Afrika, Makeba: My Story, 1987

      Om as ’n mens in die Afrika-kultuur geklassifiseer te word, was dit nie genoeg om op twee bene te loop nie. Jy is beskou as ’n mens op grond van wat jy gedoen het om jou medemens op te hef. Selfsugtigheid of individu­alisme het fronse ontlok . . . Wanneer ons wat hierdie erfenis waardeer, sien hoe sommige van ons met hul rykdom te koop loop te midde van ’n oseaan van armoede, besef ons iets is pynlik verkeerd in ons samelewing . . . Ons vrees dat die tempo waarteen die inhaliges ons hulpbronne verorber ons land droog gaan laat, en die siklus van armoede sal nie gestuit word nie.

      SIMPHIWE SESANTI,

      akademikus en joernalis, Cape Times, 28 September 2009

      Om oor Afrika te vlieg is ’n topografie

      van landmeterskap wat aan die mistieke grens –

      die oog kan nooit lank genoeg rek

      BREYTEN BREYTENBACH, digter en skilder,

      “die intensiteit van tekstuur inhibeer die strategie van struktuur”, Nege landskappe van ons tye bemaak aan ’n beminde, 1993

      Die heropbou van Afrika vereis die sielkundige vasmeerplekke van ’n geskiedenis van hierdie kontinent wat ons jong mense leer oor die grootsheid wat Afrika was, en ’n grootsheid wat nog bereik kan word as hulle die knuppels optel en veg en dit bou.

      MATHATHA TSEDU, joernalis en koerantredakteur

      1 Lutuli word dikwels gespel as Luthuli, maar hy het die eerste vorm verkies.

      Afrikaans en die Afrikaner

      Dat de meergenoemde Inwoonders de Nederlantse spraecke wel sullen leer, is apparent.

      LEENDERT JANSZEN en MATTHIJS PROOT, VOC-amptenare,

       in die versoek om ’n verversingstasie aan die Kaap op te rig, 27 Junie 1649

      ’k ben een Afrikaander.

      HENDRIK BIBAULT,

      Kaapse inwoner, Stellenbosch, 1707

      . . . als Hij met zijn bescherming met ons zal wezen, en onze vijand in onze handen zal geven, dat wij hem overwinnen, dat wij die dag en datum elk jaar als een verjaardag en een dankdag, zoals een Sabbat in zijn eer zullen doorbrengen; en dat wij het ook aan onzen kinderen zullen zeggen, dat zij met ons erin moeten delen, tot gedachtenis ook voor onze opkomende geslachten.

      GELOFTE van die Voortrekkers by Bloedrivier, 15 Desember 1838

      Wij konden niet altoos lopen aan de leiband van Engeland.

      J.H. (ONZE JAN) HOFMEYR, redakteur van Het Zuid-Afrikaansch Tijdschrift, vaandeldraer van Nederlands, 20 Julie 1879

      . . . die meeste Afrikaanders is nes steeks perde, hulle wil mos nie glo dat ons een eie taal het nie.

      DIE AFRIKAANSE PATRIOT, eerste uitgawe, 15 Januarie 1876

      Is daar spotters? (Daar is seker baiang). Spot maar fluks op! Ons troos ons daarmé, julle spot uit domheid! Alle dinge word bespot. Stoom is mé gespot . . . En sou die Afrikaanse taal dan vryloop? Een Regte Afrikaander sal nie spot nie, en dis ver Regte Afrikaanders, Afrikaanders met Afrikaanse harten, wat ons skrywe, en nie ver spotters!

      DIE AFRIKAANSE PATRIOT, 15 Januarie 1876

      ’n leder nasie het syn land:

      Ons woon op Afrikaanse strand;

      vir ons is daar g’n beter grond

      Op al die wye wereld rond . . .

      A. PANNEVIS, C.P. HOOGENHOUT, D.F. DU TOIT, S.J. DU TOIT,

      leiers van die Genootskap van Regte Afrikaners

      (gestig in 1875), “Die Afrikaanse volkslied”

      Engels! Engels! Alles Engels! Engels wat jy sien en hoor;

      In ons skole, in ons kerke word ons moedertaal vermoor.

      C.P. HOOGENHOUT, onderwyser en ’n leier van die

      Genootskap van Regte Afrikaners, “Vooruitgang”, oor die verengelsing

       ná die Tweede Vryheidsoorlog of Anglo-Boereoorlog (1899–1902)

      Ek is ’n arme Boerenôi,

      By vele min geag;

      Maar tog is ek van edel bloed,

      En van ’n hoog geslag.

      JAN LION CACHET, predikant en skrywer,

      “Die Afrikaanse Taal”, Ons Klyntji, April 1896

      My ou skoolmeester het altyd aan my gesê ’n mens moet met heuning vlieë vang en nie met asyn nie.

      JAN LION CACHET,

      na aanleiding van CECIL JOHN RHODES se steun aan die Afrikanerbond in 1886