Piekfyn Afrikaans Graad 8 Leerderboek vir Eerste Addisionele Taal. Henk Viljoen

jou middellyf kan vasmaak.

       Maak seker dat jy kleingeld en ou inkopiesakkies byderhand het.

       Dis ook goed om tuisgemaakte fudge, koekies, beskuit, pannekoek, groetekaartjies of houtspeelgoed te verkoop. Kleinerige items soos lekkergoed en tjips verkoop ook goed.

       Onthou om jou familie en vriende van die verkopings te vertel.

      Postlees: Beantwoord die volgende vrae oor die artikel.

      1. Mense gaar soms rommel op. Noem drie dinge wat mense volgens die teks opgaar (orde). (3)

      2. Noem ten minste drie dinge wat op ’n plakkaat moet wees as jy wil adverteer. (3)

      3.Kies die regte antwoord. Die uitdrukking “harde kontant” beteken . . . (1)

      a. dit is net muntstukke.

      b. die geld is baie hard.

      c. dit is net kontant soos note en muntstukke.

      4. Skryf of die volgende waar of onwaar is. Gee ’n rede vir jou antwoord. (1)

      As ’n item ’n prys op het, is dit die prys wat die klant moet betaal.

      5. Skryf ’n woord wat dieselfde betekenis as die skuinsgedrukte woord het (sinoniem). (1)

      Hier is ’n paar nuttige wenke.

      6. Waarom dink jy is dit belangrik dat elektriese apparate nog werk? (1)

      7. Waarvoor word die tafels gebruik? (1)

      8. Verduidelik kortliks in jou eie woorde wat met die volgende uitdrukking bedoel word. (1)

      “Pasop vir mense met lang vingers.”

      9. Waarom dink jy moet jy die geld om jou lyf hou? (1)

      10. Wat sal jy by so ’n garageverkoping kan verkoop? Noem twee dinge. (2)

      Totaal: 15 punte

      Taal in konteks

      Blaai na die Taalgids vir nog voorbeelde.

      Byvoeglike naamwoorde

      ’n Byvoeglike naamwoord beskryf die selfstandige naamwoord. Die byvoeglike naamwoord kan voor die selfstandige naamwoord (attributief) of na die selfstandige naamwoord (predikatief) gebruik word. Byvoorbeeld: Die jong seun hou ’n garageverkoping. Die seun is jonk wat ’n garageverkoping hou.

      Trappe van vergelyking

      Die byvoeglike naamwoord kan trappe van vergelyking neem. Byvoorbeeld: Die seun is jonk, sy maat is jonger, maar sy kleinboet is die jongste. Hoe meer items jy verkoop, hoe ryker kan jy word. Leer die volgende voorbeelde van trappe van vergelyking:

Stellende trap	Vergrotende trap	Oortreffende trap
arm	armer	die armste
baie	meer	die meeste
bang	banger	die bangste
benoud	benouder	die benoudste
besig	besiger	die besigste
beslis	beslister	die beslisste
dapper	dapperder	die dapperste
dof	dowwer	die dofste
droef	droewer	die droefste
droog	droër	die droogste
fraai	fraaier	die fraaiste
glad	gladder	die gladste
welgestelde	meer welgestelde	mees welgestelde
verleë	meer verleë	mees verleë

      Intensiewe vorm

      Die byvoeglike naamwoord kan ook in die intensiewe vorm gebruik word, byvoorbeeld: Die lug is baie blou (hemelblou).

      Woorde in die intensiewe vorme word altyd as een woord geskryf. Lees die Taalgids vir voorbeelde van intensiewe vorme.

      Verbuiging

      Die byvoeglike naamwoord kan ook verbuig, byvoorbeeld: Die boom is hoog. Die hoë boom.

      Letterlike en figuurlike gebruik

      In sommige gevalle word die byvoeglike naamwoord figuurlik gebruik. Kyk na die volgende voorbeeld: ’n Swaar tas. Hier beteken die woord “swaar” dat die tas letterlik swaar is. In die sin “Sy dra ’n sware las.” beteken die woord “swaar” dat iets moeilik is, die persoon dra nie iets letterlik nie. Dit word dus figuurlik bedoel.

      Beantwoord die volgende taalvrae in jou werkboek.

      1. Skryf die regte vorm van die byvoeglike naamwoord tussen hakies.

      a. Dit is ’n (goed) idee om ook koekies en fudge te verkoop.

      b. Vir die (baie) mense is ’n garage nie net ’n plek waar die motor geparkeer word nie.

      c. Selfs (stukkend) fietse word in die (stof) garage gestoor.

      2. Skryf die intensiewe vorm van die woorde tussen hakies neer.

      a. Mense bêre (baie oud) items in die garage.

      b. Jy kan (baie ryk) word as jy ou items verkoop.

      c. Mense moet (baie eerlik) met geld werk.

      d. Die skêr is (baie skerp), so knip versigtig.

      e. Daar is selfs (baie snaakse) items wat mense verkoop.

      3. Gee die regte vorm van die trappe van vergelyking tussen hakies.

      a. Hoe (oud) ’n item is, hoe (waardevol) kan dit wees.

      b. Ma is die (benoud) van ons almal.

      c. Ek het nie so baie geld nie, jy het (baie) as ek en Morné het die (baie).

      d. Sonja is (elegant) as Gwen aangetrek.

      e. Jy hoef nie die (duur) items te koop nie.

      Lees die volgende sinne (vraag 4-6). Watter intensiewe vorm is nie reg nie?

      4. Dit reën so woes dat ons eintlik . . . is.

      a. papnat

      b. sopnat

      c. waternat

      d. reënnat

      5. Ek is alleen in die klas, so ek is . . .

      a. bangalleen.

      b. stokalleen.

      c. stoksielalleen.

      d. vingeralleen.

      6. As die maan nie skyn nie, is dit . . .

      a. nagdonker.

      b. maandonker.

      c. stikdonker.

      d. pikdonker.

      In hierdie aktiwiteit gaan jy

       ’n mondelinge aanbieding lewer

       taalkennis hersien.

      Forum-/groepbespreking

      Julle het in die vorige aktiwiteit ’n artikel oor uitverkopings gelees. Julle beplan nou om ’n vlooimark by die skool te hou.

      Gebruik van die wenke in die vorige artikel en bespreek as a forum/groep wat julle in gedagte moet hou as julle ’n vlooimark beplan.

      Die wenke in Pitkos kan jou help om vir jou forum-/groepbespreking van ongeveer 15 tot 20 minute voor te berei.