Бер көйрәтик, гомер = Давай поговорим, жизнь. Зөлфәт

давыллар кубарып

      Яшәсә дә бәндә, –

      Килгән мәлендә ул ялгыз,

      Ялгыз –

           киткән мәлдә.

      Шуңа, ахры, ялгыз куыш

      Эзли башлый күңел...

      Табигать моңа буйсына –

      Бер мин генә түгел!

      Сәерсенмә –

           калын пәрдә

      Тойсаң карашымда,

      Тынлык дәшә күңелемне –

      Сәбәп бары шунда...

      Рәхәт үлем

      Тукаебыз җанын авыр борчу

      Һаман парә-парә телгәндер:

      «Безнең милләт әллә йоклаганмы?

      Безнең милләт әллә үлгәнме?»

      Кем бу милләт – тәмуг учагына

      Ыргытасы коры утынмы?

      Инде өмет йолдызлары сүнгән,

      Инкыйразга мәхкүм токыммы?

      «Халкың хәлен татып яшә!» – дипме,

      Бугазымнан буа бу ютәл?

      ...Хәтта Тукай белгән хәлләрдән дә

      Хәвефлерәк хәзер безнең хәл...

      Кайчагында хәтта «көфер» фикер

      Сискәндереп куя күңелне:

      Терелеккә милләт тере сыман...

      Ләкин...

           тере мәет түгелме?

      Ышанасы килә буш хыялга,

      Ымсындыргыч ялган өметкә.

      Ә дөреслек кырыс,

      Һәм өметнең

      Кысырларын тетә, юк итә!

      Кысыр өмет кысыр килеш кала –

      Мең килештә аны төрләндер!

      Тукайның да күз алдына шушы

      Төпсез, кара упкын килгәндер...

      Керәле дә чыгалы бу, диләр,

      Ни үле бу, диләр, ни тере...

      Халык кадәр халыкны соң нинди

      Язмыш соңгы чиккә җиткерде?

      ...Рәхәт үлем, диләр,

           үлсә кеше

      Тирән йокыдагы көенчә;

      Үз-үзеңнең мескенлегең танып,

      Курыксаң да уянсана, халык!

      Рәхәт үлем көтә югыйсә.

      Шундый рәхәт үлем көтә безне,

      Рәхәт үлем... Ләкин чын үлем!

      Нишләп инде шушы афәт хәтта

      Парә-парә телми күңелең?!

      Дала уртасында ак теплоход…

      Юлы бетеп бара Иделкәйнең...

      Зур Хәзәргә хәзер төшәсе...

      Колач салып бер йөзәсе килә,

      Каерылып ишкәк ишәсе!

      ...Идел читтә калды... Дала безне

      Кунак итеп дәште түргәрәк.

      Монда гына күреп була икән –

      Чынлап, газиз Җиркәй түгәрәк!

      Шулчак... Әллә инде акылыма

      Дала сихерләре сирпелде? –

      Ак теплоход бара дала буйлап,

      Карап туймас мираж шикелле!

      Катлы-катлы «Титаник»тай кораб

      Алсу мәкле дала түрендә!

      Иделкәйнең Хәзәр кочагында

      Эреп юкка чыгар җирендә!

      ...Идел ярында мин аңлый алдым:

      Булган икән минем