Ночы на Плябанскіх млынах (зборнік). Людміла Рублеўская

больш спадабаўся б мне ў той час, калі быў наіўны і верыў у цуды.

      Улад знямеў і адвярнуўся да акна, відаць, каб ніхто не заўважыў, як чырвань кінулася да шчокаў… А Дарота з перабольшанай абыякавасцю загаварыла, гладзячы тонкімі пальцамі звычайны парцалянавы кубак, нібы гэта было кацяня.

      – А я бачыла цябе, Уладзе, у ролі Арыеля ў пьесе «Бура»… Гэта было… здорава.

      Улад з уздыхам прамовіў:

      – Было адзін раз. Захварэў выканаўца, вось мяне і апранулі ў залацісты парык ды белы хітон… Палову словаў не ведаў, суфлёр ледзь не надарваўся, шэпчучы. Ну і арыя, вядома… Лепей не згадваць.

      – Ну чаму ты так пра сябе? – у голасе Дароты гучэў непадробны боль. – Я пасля тры разы бегала на той жа спектакль, каб цябе ўбачыць. Але былі ўжо іншыя выканаўцы.

      Зося фыркнула, як раззлаванае кацянё:

      – Ну, Даротка, а я ўсё думала – чаму ты мяне на гэтае занудства цягаеш…

      – Калі занудства – дык чаго не адмаўлялася? – Дарота падціснула вусны і ад гэтага яшчэ больш зрабілася падобнай да віктарыянскай класнай дамы.

      – Чаму не адмовілася? – павольна перапытала Зося і мройна адкінулася ў крэсле. – Таму што… таму што… я была дачкой швачкі, у якой твая маці замаўляла аксамітныя сукенкі і карункавыя блузкі, і без цябе патрапіць у тэатр, ды яшчэ ў партэр – гэта было мне не па грашах.

      Дарота густа пачырванела.

      – Зося… Хіба між намі калі-небудзь узнікалі такія… пытанні? Як сёння кажуць – класавыя? Ды мне ніколі ў галаву не прыходзіла, што я ў нечым… іншая…

      – А шкада, што не прыходзіла, – у голасе Зосі раптам загучэла нешта жорсткае: – А вось мне даводзілася часта думаць пра падобныя рэчы… Напрыклад, каб ніхто ў класе не заўважыў, што ў мяне адзінай не тонкія, шаўковыя, як у вас, а старыя вязаныя панчохі.

      – Дзяўчаты, не сварыцеся, – умяшаўся пан Беларэцкі. Але тут жа падаў голас Ной:

      – А нікуды ад класавых пытанняў не дзенешся. Таму што рэвалюцыя ўсіх зраўняе. І тым, хто мусіць нешта страціць, цяжэй за іншых… Параю адно: не варта шкадаваць па тым, што было.

      Дарота прагаварыла:

      – Хіба мне шкада? Калі б тут зладзілі нешта вартае, ды дзеля беларускай справы… Я б з радасцю сама аддала гэты дом. Але ж тут будзе нейкая чарговая ўправа.

      – Не «нейкая», а камітэт па справах адукацыі! – з выклікам прагаварыла Зося.

      Улад выказаў агульнае здзіўленне:

      – А ты адкуль ведаеш? Працаваць там, ці што, збіраешся?

      – А чаму б і не? – Зося агледзела ўсіх зялёнымі дзёрзкімі вачыма. Пан Беларэцкі павольна прагаварыў:

      – А яна ўжо згадзілася на гэтую працу… Праўда, Зося?

      У доме на хвілю запанавала маўчанне.

      – Ну і што?

      Вусны Дароты дрыжэлі.

      – Я не маю права цябе дакараць..

      Зося горда ўскінула галаву, яе валасы нібыта іскрыліся рудым агнём.

      – Дакараць? За што? За тое, што я збіраюся працаваць дзеля асветы свайго народу? Вы