Сымон-музыка. Якуб Колас

меў дар такі звон гэты,

              І што свет, у цьму адзеты,

              Тая песня асвятляла,

              Як і сонца светліць кветы.

      I заглушан быў званамі

              Гэты звон, вяшчун прарочы;

      Не трывожыць ён больш ночы,

              Цьмы, залеглае над намі,

              Каб увысіць лёс сірочы.

      У няроўным тым змаганні

              Надарваўся звон чуллівы.

              Змоўклі песень пералівы,

      Зноў пануе бразгатанне,

      Пустазвонаў клік фальшывы.

              І смуткуе звон разбіты

      Аб тых песнях разнастайных,

      Што ў прасторах у бяскрайных

              Зоры слухалі сукрыта,

      Каб пазнаць іх сэнс патайны.

      Але голас праўды, згоды

              Не замрэ ў душы ніколі:

      Будзе клікаць ён да волі,

              Будзе ў сэрцы жыць заўсёды,

      Як той вобраз лепшай долі.

      IV

      Нікла жыцце ў шумным лесе,

      Агаляўся твар зямлі,

      I ляцелі ў паднябессі

      З звонкім крыкам жураўлі.

      Восень ткала ўжо красёнцы

      Мяккай чырвані ў лістах,

      Восень спеў вяла бясконцы,

      З ветрам ходзячы ў кустах;

      Восень прала кужаль тонкі —

      Павуціння белы лён;

      Восень шэрыя заслонкі

      Моўчкі клала на адхон.

      Восень шла ў сырым тумане,

      Восень клыгала ўгары,

      Восень песні пела зрана,

      Восень ныла ўвечары;

      Восень слала дзень свой хмурны

      Па падатак у лясы,

      Каб на долы стол хаўтурны

      Там заслаў ёй абрусы.

      Ішоў зранку дзень пануры,

      Ахінуўшыся ў імглу,

      Вочы шэрыя прыжмурыць

      I міргне вятру-арлу.

      I падыме вецер спевы,

      Захістаюцца лясы,

      I даюць падатак дрэвы,

      Лістам сцелюць верасы.

      Адзін верас і красуе,

      Там чуваць яшчэ жыццё,

      А той вецер ліст драсуе,

      Размятае, бы смяццё.

      Глухла поле, замірала,

      Як бы дух пранёсся злы,

      I ў задуме пазірала

      Даль з-пад шэрае імглы.

      Так на дзетак глядзіць матка,

      Як расходзяцца яны

      Па ўсім свеце з роднай хаткі

      На мяжы свае вясны.

      Нейкім жалем павявала

      Ад аголеных палёў,

      Ад шнуроў тых, дзе бывала

      Нёсся шолах каласоў.

      Там цяпер ралля чарнела,

      Глыбы ўскопанай зямлі,

      I пакошу сеткай белай

      Павуцінкі заплялі.

      Пад агульны смутак гэты

      Граў Сымон цяпер адзін,

      Граў прашчанне жыццю лета,

      Спеву-радасці далін;

      Граў разлуку з дзедкам мілым:

      Дзед не ўздужаў далей жыць —

      Пад крыжом, пад тым пахілым,

      Дзедка, друг яго, ляжыць.

      Нейк няждана смерць скасіла,

      Хоць даўно яна, як цень,

      Шла за ім, свой міг сачыла

      I забрала ў ясны дзень

      Пры ўсіх людзях, сярод поля,

      Як ён трошкі прыкархнуў;

      Згас