Пацалунак на фоне гор (зборнік). Анатоль Бутэвіч

Читать онлайн.
Название Пацалунак на фоне гор (зборнік)
Автор произведения Анатоль Бутэвіч
Жанр Современная зарубежная литература
Серия
Издательство Современная зарубежная литература
Год выпуска 2014
isbn 978-985-02-1513-0



Скачать книгу

Нібыта яны на тых кароткачасовых салдацкіх харчах распаўнелі. Марыя пазірала на іх, і яе даймалі дзіўныя пачуцці. А мо дарэмна яна… каму патрэбна такая зацятасць? Так можна і звекаваць у дзеўках. Дзе ты цяперашняй парой набярэшся жаніхоў. А вайна ўсё спіша…

      Нечакана Іван прыслаў трохкутнік. Пісаў, што памятае, дзякаваў за ўсё добрае, за Маніну шкадаўлівасць – і дзе ён пачуў гэтае слова, няўжо ад маці? – абяцаў пасля вайны абавязкова прывезці ватоўку.

      Зноў мільгалі тыдні, месяцы. Ужо некаторыя дзяўчаты з кабетамі сталі мацяркамі, салдаткамі пачалі дражніць іх, а ад Івана ні слыху ні дыху. Марыя тайком маліла Бога, каб дараваў Івану жыццё, каб збярог яго. Хоць сама не ведала, дзеля чаго і дзеля каго стараецца. Відаць, проста шкадавала салдата.

      Неўзабаве магутнымі выбухамі радасці, урачыстымі салютамі і горкімі галашэннямі адышла ў нябыт вайна. Пераможцы вярталіся ў свае гарады, вёскі, зямлянкі. Доўгачаканымі мужчынскімі галасамі пачала агучвацца і Вялікая Бяроза. Толькі Маньчына сям’я атрымала «пахаронку» на бацьку. Пагаласілі, пабедавалі, а дзе падзенешся. Жыць трэба.

      Не надта спяшаліся на свае былыя пастаялыя двары пекушаўскія зенітчыкі. Згадкай пра іхні колішні бярозаўскі пастой засталіся каля дзясятка хлапчукоў і дзяўчынак, незласліва празваных пекушаўцамі.

      Пакрысе пачаў прытупляцца боль ад ваенных пакутаў і стратаў. Дзеткі прыхарошвалі цяжкі пасляваенны побыт, давалі радасны спадзеў на лепшае: усё-ткі рабочыя рукі растуць.

      А ў душы Марыі ўсё вастрэйшай станавілася пякучая стрэмка: не пачуў Бог яе малітваў. Не аб’явіўся Іван, не падае голасу. Ведама, вайна, суцяшала сама сябе, мо не дакаціў сваю зенітку да перамогі. А калі і вярнуўся жывы, то на свой, курска-белгарадскі парог. Хай бы яна тады не была такой недачэпай, хай бы пакаштавала жаночага шчасця. А то вось і маеш – ні дзіцяці, ні мужа… А тут яшчэ салдаткі даймаюць:

      – Хоць бы ватоўку перадаў, калі сам не захацеў вяртацца… Усё ж лепей сініца ў руках, чым журавель у небе…

      І раптам, калі пачало ўжо брацца на восень, калі буслы сталі збірацца разам на бліжнім поплаве, у Вялікай Бярозе з’явіўся Іван Серабракоў.

      Калі б знянацку сюды прыехаў сам Жукаў, не было б, пэўна, такой нечаканасці, як гэтая. І сталася ж так, што першай сустрэла яго Марыя. Ішла з лесу з бярозавым пацурбалкам на дровы, калі ўбачыла вайскоўца. З сідарам за плячыма, у запыленых ботах і знаёмай ватоўцы. Зірнула на яго, і сэрца абамлела. Упала яна пасярод дарогі, а бярозавае палена пакацілася проста пад ногі салдату. Спалохаўся той, пачаў галаву Маніну падымаць, у твар узірацца, дыханне лавіць: ці жывая? Ачомалася Марыя, бачыць перад сабой няголены твар. І раптам як плясне рукой па шчаціністай шчацэ: думала, цалавацца лезе.

      – О, будзе жыць,– засмяяўся Іван.

      А ў самога поўненькія вочы слёз, да самых беражкоў, здаецца, міргне – і пальюцца.

      Як убачыла Марыя гэтыя вочы, сама на шыю кінулася, пачала цалаваць іх. Не разумела, што робіць. Як не ў сабе была. Усё прыгаворвала:

      – Ванечка… Мой… любы… Ванечка… Шкадую я цябе…