Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар. Коллектив авторов

арттырады;

      – олар өзінің көрнектілігі арқылы жүйемен жұмыс істеп үйренуді үдетеді. Бірақ та олардың кемшіліктері де бар: экранда көп орын алады, сондықтан қалаған нәрсенің бәрін орнату мүмкін емес. Бұл проблеманы екі жолмен шешуге болады.

      Біріншіден, тақтаға тек жиі қолданатын командаларды қолданған дұрыс (пайдаланушының жеке талабына сай тақтаны баптау мүмкіндігі). Екіншіден, тақтаны пайдаланушының әрекеттер контекстіне тәуелді етіп жасауға болады. Екі тәсіл бір-біріне қарсылық туғызбайтындықтан екі тәсілді де пайдалануға болады.

      Құрал-сайман тақтасын функцияны шақырудың жалғыз тәсілі етіп жасамаған дұрыс.

      Қазіргі кезде тақтаға еркін алынған басқару элементтерін орналастыруда техникалық проблема туындамайды (тек қана бір шектеу бар, ол – орналасатын элементтер өлшемі), күрделі тақта құрастыруға кедергі болған бөгеттер ғайып болды. Мінекей, осындай мүмкіндіктерді пайдалану керек, себебі бұл сұхбат терезелерін ашып жабуға кететін уақытты үнемдейді және жүйемен өзара әрекеттесуде интегралды сапаны арттырады (пайдаланушыларға күрделі тақталарды пайдаланған ұнайды).

      Бейне (иконкалар). Тікелей айла-шарғы жасау интерфейсінде пайдаланушыларға көрінетін объектілерде тікелей іс-әрекет орындайды. Осындай объектілердің түрлеріне: батырма, белгілер, мәзір немесе бейне (иконкалар) жатады.

      Барлық иконкаларды олардың қаншалықты бойындағы функцияны нақты көрсетуіне байланысты жіктеуге болады.

      Ұқсастық иконкалар – олар бейнелейтін объектілерге ұқсас иконкалар («кесу» операциясын бейнелейтін қайшыға ұқсас иконка).

      Үлгі бойынша иконкалар объект типіне мысал болып табылады (мысалы, сурет салу құралын ұсынатын сызықты көрсететін иконка).

      Символикалық иконкалар іс-әрекетті немесе күйді символикалық формада ұсыну үшін пайдаланылады (мысалы, желілік байланыстың үзілгендігін көрсету үшін екі компьютер арасындағы үзілген сызық).

      Еркін иконкалар – олардың берілуі бойынша ешқандай ақпарат болмайды, сондықтан олардың тағайындалуы сипатталған болуы тиіс (мысалы, «соңғы команданы доғару» іс-әрекетін білдіру үшін кері дөңгелектелген нұсқар).

      Курсорлар. Курсор – кері байланыспен қамтамасыз етуге арналған тамаша құрал. Мысалы, пайдаланушы курсорды терезе бұрышына апарғанда пайдаланушыға терезе формасын үлкейту мүмкіндігі барын көрсететіндей курсор өзгереді.

      Өкінішке орай, курсордың кері жағы да бар: пайдаланушылар әдемі емес пиктограммаларға бейімделе алады, өйткені олар оған қарамаса да болады, ал әдемі емес курсорға пайдаланушылар бейімделе алмайды, себебі курсор экран бетінде болған кезде олар әрдайым оған қарап отыруға тура келеді.

      Сондықтан курсорды пайдаланудың дұрыс жолы келесідей: эстетикалық жағымды еткіңіз келсе, барлық кезде курсордың индикациялық көрінісін қолдану керек; ал қалған кезде курсор жайлы ойламаса да болады.

      Бақылау сұрақтары:

      1. Адам-компьютер өзара әрекеттесуі қандай