Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар. Коллектив авторов

кезінде пайдаланушы жүйенің қандай да бір бөлімінің жұмыс жасау тәсілдерін пайдаланса, онда жүйенің басқа бөлімінің жұмыс жасау тәсілі бірдей болуы қажет.

      3. Артық еместік. Бұл пайдаланушы жұмыс жасау немесе жүйені басқару үшін тек минималды ақпарат енгізуі керек дегенді білдіреді. Мысалы, пайдаланушы елеусіз цифрларды енгізбеуі керек (10 орнына 00010). Осыған ұқсас, пайдаланушыдан алдын ала енгізілген немесе жүйеден автоматты түрде алынатын ақпаратты енгізуді талап етуге болмайды.

      4. Көмек жүйесіне тікелей қатынау. Жұмыс үрдісі кезінде жүйе пайдаланушыны қажетті нұсқаулықтармен қамтамасыз етуі керек. Көмек жүйесі үш негізгі аспектіге жауап береді: қамтамасыздандыратын командаларының сапасы мен саны; қателер мен жүйенің не істеп жатырғаны туралы хабарламалардың сипаты. Қателер туралы хабарламалар пайдаланушыға түсінікті және пайдалы болуы керек. Қателер туралы мінсіз хабарлама мына үш сұраққа жауап беруі керек:

      – проблема неден тұрады?

      – бұл проблеманы қазір қалай түзету керек?

      – проблема қайталанбауы үшін не істеу керек?

      Осы сұрақтарға жауапты пайдаланушыларға түсінікті тілде және сыпайы түрде беру керек.

      5. Икемділік. Жүйе интерфейсі әртүрлі деңгей дайындығындағы пайдаланушыларға қызмет етуі тиіс. Тәжірибесі аз пайдаланушыларға интерфейс иерархиялық құрылымдалған мәзірді, ал тәжірибелі пайдаланушыларға командалар, пернелерді басу комбинациялары мен параметрлер сияқты мүмкіндіктерді ұсынуы керек.

      Графикалық пайдаланушы интерфейсінің элементтері.

      Графикалық пайдаланушы интерфейсінің негізгі элементтеріне: терезелер, мәзір, таңдау барысында іс-әрекет жасайтын, пиктограммалар жиынтығын беретін құрал-сайман тақтасы (tool bar), саймандар жолағы (tool bar), айналдыру жолағы (scroll bar), басқару элементтері (controls), батырмалар (buttons), соның ішінде командалар батырмасы (command buttons), баптау батырмасы (options buttons), ауыстырып-қосқыштар (радио батырма, radio buttons), мәндер жиыны (value sets), ажыратқыштар (check box), тізімдер (list box), мәтін зоналары (text box), спиннерлер немесе крутилка (spinners, little arrow), комбобокс (combo box) енгізу өрісі (edit text fields), слайдерлер (sliders) және т.б. жатады.

      Батырма деп опцияны таңдауға және оқиғаны шақыруға (мысалы, ішкі программаны жіберу) мүмкіндік беретін басқару элементін айтамыз. Пайдаланушы мен батырма арасындағы барлық өзара әрекеттесу батырманы басумен шектеледі.

      Командалық батырмалар – осындай батырма басу кезінде қандай да бір айқын іс-әрекет орындалады (тура іс-әрекет батырмасы). Батырманы басу барысында қандай іс-әрекет орындайтынын білдіретін, ортасында қысқаша сөзден тұратын тіктөртбұрыш түрінде бейнеленеді. Командалық батырма үш күйде болады: қалыпты (пайдаланушы іске қоспаған, бірақ қолжетімді), басылған (іске қосылған) және қолжетімсіз (іске қосылмаған, батырмаға бекітілген функцияға қатынау мүмкін болмаса немесе батырма фондық терезеде орналастырылса).

      Чекбокстар және ауыстырып-қосқыштар – кейінге қалдырылған іс-əрекет батырмалары, яғни басу кезінде